Adam Mickiewicz. Fot. PAP/CAF/Reprodukcja
Wystawę poświęconą Towarzystwu Filomatów w 200. rocznicę jego założenia otwarto w piątek w Państwowym Muzeum Historii Literatury Białoruskiej. Szczególnie dużo uwagi poświęcono Adamowi Mickiewiczowi, którego 220. rocznica urodzin przypada w 2018 r.
„Wystawa przypomina nam, jak wspaniałymi ludźmi byli filomaci i w jak wielu różnych dziedzinach byli oni utalentowani” – mówił Zmicier Jackiewicz, dyrektor Państwowego Muzeum Historii Literatury Białoruskiej.
Wystawę współorganizują Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie i Instytut Polski w Mińsku przy wsparciu białoruskiego ministerstwa kultury.
„Filomaci byli skarbnicą idei dla obu naszych narodów i są jeszcze jednym elementem łączącym Polaków i Białorusinów” – mówił dyrektor Instytutu Polskiego Mateusz Adamski.
Część przedstawicieli środowiska filomatów – w tym Adam Mickiewicz, Tomasz Zan czy Ignacy Domeyko – pochodziła z terenów dzisiejszej Białorusi. Środowiska intelektualne w tym kraju uważają ich dziedzictwo za element własnej spuścizny narodowej.
„Podobnie jak Polacy, my, Białorusini, odczuwamy genetyczny związek z tymi, o których opowiada ta wystawa. Ich idee stały także u zarania białoruskich aspiracji wolnościowych i narodowych” – mówiła białoruska pisarka Alena Stelmach.
Na wystawie przedstawiono dawne i współczesne wydania dzieł filomatów, m.in. Adama Mickiewicza. Wystawa opowiada o działalności towarzystwa i jego ideach. Prezentowany jest także pochodzący z kolekcji Biełgazprombanku portret Tomasza Zana pędzla jego rówieśnika Walentego Wańkowicza.
Piątkową wystawę poprzedziło seminarium poświęcone dziedzictwu filomatów. Jego uczestnicy postanowili powołać komitet ds. organizacji przyszłorocznych obchodów 220. rocznicy urodzin Adama Mickiewicza na Białorusi.
Towarzystwo Filomatów powstało 1 października 1817 r. jako stowarzyszenie grupy studentów Uniwersytetu Wileńskiego. Jego celem było początkowo samokształcenie i samodoskonalenie moralne, z czasem w programie filomatów pojawiły się również postulaty polityczne i społeczne, idee walki o niepodległość i zjednoczenia ziem porozbiorowej Polski. Po rosyjskim śledztwie członkowie tajnego towarzystwa zostali skazani i zesłani w głąb Rosji, a Tomasza Zana skazano na roczny pobyt w twierdzy.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ ndz/ mc/
