W 2017 r. Fundacja Dziedzictwa Kulturowego prowadzi prace m.in. na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, Cmentarzu Żydowskim w Warszawie, Cmentarzu Tatarskim w Studziance, oraz na Cmentarzu w Montresor we Francji. Renowacji poddano ponad 140 nagrobków.
"Nasza działalność koncentruje się wokół obiektów wspólnego środkowoeuropejskiego dziedzictwa kulturowego" – mówi prezes Fundacji Dziedzictwa Kulturowego Michał Laszczkowski.
Jak dodał najważniejsze są obiekty, które "wskutek tragicznych często wydarzeń historycznych utraciły swoich opiekunów i wymagają ochrony". "Szczególnie wymowne jest to w dniu Wszystkich Świętych, kiedy większość Polaków odwiedza groby bliskich. Warto w tym dniu odwiedzić także miejsca pochówku pozostające bez opieki. Są one przecież materialnymi śladami naszej historii" - podkreślił Laszczkowski.
Prowadzone przez Fundację prace na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie obejmują renowację zespołu trzynastu nagrobków i pomników postaci zasłużonych dla polskiej nauki i życia publicznego lub cennych dzieł sztuki sepulkralnej. Wśród odnawianych nagrobków znalazły się groby prezydentów Lwowa: Michała Michalskiego, Józefa Neumanna i Tadeusza Rutowskiego, oraz wykonany przez Wiktora Rawskiego nagrobek rektora Politechniki Lwowskiej prof. Karola Skibińskiego.
Ponadto odnawiane są pomniki stanowiące cenne dzieła sztuki: rzeźba Tadeusza Barącza na grobie aktorki Matyldy Żłobickiej, rzeźby Parysa Filippiego na grobach Juliana Wagenhaurera oraz Ksawerego i Amelii Grabińskich, rzeźba Leonarda Marconiego na grobie dziecięcym "Dziuni" oraz rzeźbę śpiącej dziewczyny dłuta Juliana Markowskiego na grobie rodzin Markowskich i Leibschangów. Konserwacji poddawane są także dwa żeliwne pomniki nagrobne na mogiłach powstańca listopadowego Kazimierza Krynickiego i jego małżonki. Prace wykonują polsko-ukraińskie zespoły konserwatorskie.
Prace na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Okopowej w Warszawie obejmują zespół 26 nagrobków i pomników nagrobnych m.in. wydawcy Jana Glucksberga, lekarza Zygmunta Kramsztyka, historyka sztuki Mathiasa Bersohna, działacza Bundu Józefa Jankielewicza, matematyka i astronoma Chaima Zeliga Słonimskiego, literata i lingwisty Józefa Słonimskiego, ponadto konserwacji poddawane są kolejne nagrobki dłuta Abrahama Ostrzegi, a także liczne obiekty prezentujące wysoki poziom artystyczny, a znajdujące się w "stanie awaryjnym".
W 2017 r. Fundacja Dziedzictwa Kulturowego prowadziła także prace konserwatorskie na założonym w XVIII wieku Cmentarzu Tatarskim w Studziance (gmina Łomazy). Objęły one oczyszczenie i poddanie konserwacji 100 nagrobków; m.in. gen. Józefa Bielaka, żołnierzy wojsk I Rzeczypospolitej oraz wojsk napoleońskich.
Ponadto Fundacja Dziedzictwa Kulturowego przeprowadziła kolejny etap prac konserwatorskich przy Kaplicy Potockich na Cmentarzu w Montresor we Francji oraz pierwszy etap prac przy XVII w. alabastrowym epitafium wojewody kijowskiego, ostatniego prawosławnego Senatora I RP Adama Kisiela, znajdującym się w klasztorze w Nowowołyńsku na Ukrainie.
Fundacja Dziedzictwa Kulturowego powstała w 2012 r. prowadzi prace konserwatorskie w Polsce, na Białorusi, Łotwie, Ukrainie, oraz we Francji i Włoszech. Jej celem jest ochrona i promocja polskiego dziedzictwa narodowego jako elementu europejskiego dziedzictwa kulturowego. Fundacja realizuje obecnie kilkanaście projektów konserwatorskich m.in. w Kolegiacie Świętego Wawrzyńca w Żółkwi pod Lwowem, w Kolegiacie Świętej Trójcy w Ołyce na Wołyniu oraz w Kościele Świętego Mikołaja w Kamieńcu Podolskim.
Prace finansowane są przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, miasto stołeczne Warszawa oraz Gminę Wyznaniową Żydowską w Warszawie.(PAP)
autor: Marek Sławiński
edytor: Agata Zbieg
masl/ agz/
