„W drodze do niepodległości. Kanadyjski przystanek – obóz Kościuszko w Niagara-on-the-Lake (1917-1919)” – to tytuł ekspozycji przygotowywanej przez Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze w ramach obchodów Narodowego Święta Niepodległości. Jej otwarcie zaplanowano 10 listopada br.
Fotograficzna wystawa, przygotowywana przez dr Anittę Maksymowicz, przybliży funkcjonowanie obozu Kościuszko począwszy od jego powstania w 1917 r. aż do rozwiązania w 1919 roku.
Prezentuje ona warunki życia rekrutów, żołnierskie musztry i ćwiczenia oraz czas wolny. Ukazuje uroczyste wydarzenia, jak i obozową codzienność, poczynając od czasów rekrutacji aż po wyjazd żołnierzy z Kanady przez USA do Francji.
Wiele uwagi poświęcono osobom i organizacjom w sposób szczególny wspierającym polskich ochotników w Niagara-on-the-Lake. Uzupełnieniem zdjęć są wiele mówiące o obozowej rzeczywistości dokumenty i listy, a także szkice i obrazy autorstwa Charlesa Williama Jefferysa, który na zlecenie Canadian War Records dokumentował życie obozu Kościuszko.
Swoistym komentarzem do prezentowanych fotografii będą fragmenty wspomnień ochotników i ich kanadyjskich przełożonych, jak i fragmenty archiwalnych artykułów z lokalnej gazety Niagara-on-the-Lake – „St. Catharines Standard”, która na bieżąco śledziła życie Polaków w obozie Kościuszko. Wystawa będzie prezentowana do 18 lutego 2018 roku.
Jak można dowiedzieć się, ze strony Konsulatu Generalnego RP w Toronto, historia powstania Obozu sięga 1914 r., kiedy to wybuch I wojny światowej, wywołał wśród Polonii Amerykańskiej, chęć militarnej pomocy ojczyźnie. Utworzenie Polskiej Szkoły Oficerskiej i przyjęcie 150 ochotników, zapoczątkowało powstanie w 1917 r. legendarnego Camp Niagara w kanadyjskim mieście Niagara On The Lake.
Obóz Kościuszko zamknięto 11 marca 1919 roku kiedy to ostatni, 73. zaciąg z ogólnej liczby 22 tys. polskich żołnierzy, opuścił miasto. Nowoczesne, wyszkolone oddziały przetransportowano do Francji. Armia Polska we Francji zwana Armią Błękitną (od koloru mundurów) powstała z inicjatywy Romana Dmowskiego i Komitetu Narodowego Polskiego przy pomocy państw Ententy, a dowodził nią generał Józef Haller.
Z Francji 80-tysięczna armia została przewieziona koleją przez Niemcy do Polski, zasilając młode Wojsko Polskie. Hallerczycy wzięli udział m.in. w wojnie polsko-ukraińskiej, a na froncie polsko-rosyjskim zmagali się z konnicą gen. Siemiona Budionnego. (PAP)
autor: Marcin Rynkiewicz
mmd/ par/