Wystawa "Wokół Wielkiej Łodzi". Źródło: Muzeum Miasta Łodzi
Mapy, artefakty i fotografie obrazujące różne koncepcje rozwoju Łodzi można od środy oglądać w Pałacu Poznańskich. Wystawie towarzyszą spotkania z historykami, architektami i urbanistami, poświęcone historii miasta i jej wpływowi na jego przestrzeń i architekturę.
"Łódź to miasto, które rozwinęło się w XIX wieku w sposób iście amerykański. Niestety, wraz z rozwojem narosło wiele problemów – wąskie działki miały służyć sukiennikom i tkaczom, a stawały się gruntami pod fabryki. Duże działki tworzyły wielkie kwartały, niespotykane w innych miastach, a wąskie ulice nie nadążały z obsługą rosnącego ruchu" - tak początki miasta przedstawiają kuratorzy wystawy "Wokół Wielkiej Łodzi" dr Marcin Szymański z Uniwersytetu Łódzkiego i Mirosław Jaskulski.
Na przykładzie map, dokumentów, archiwalnych fotografii organizatorzy dostępnej od środy ekspozycji w Muzeum Miasta Łodzi prezentują historię rozbudowy miasta, które w ciągu kilku dekad stało się niemal półmilionową metropolią, wchłaniającą przyległe miejscowości i ich mieszkańców.
Pokazują pierwsze próby uporządkowania struktury Łodzi, które sięgają czasów przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości oraz pierwszy plan zabudowy stworzony przez Władysława Michalskiego i przyjęty przez rajców w 1930 roku.
Ciekawostką, na którą zwrócili uwagę kuratorzy, jest fakt, że wiele propozycji zawartych w tym planie doczekało się realizacji dopiero w ostatnich latach, np. przedłużenie ul. Uniwersyteckiej w Targową, plac przed Dworcem Fabrycznym, czy połączenie dzielnicy Bałuty ze Śródmieściem poprzez ul. Karskiego.
Wystawa przedstawia też historię zmian, jakie nastąpiły w zabudowie Łodzi po II wojnie światowej – zwłaszcza powstanie nowych osiedli mieszkaniowych na zdegenerowanych terenach dawnego getta. W latach 60 XX wieku wprowadzono w Łodzi plany zabudowy będące przeniesieniem idei z modernistycznej Karty Ateńskiej; zgodnie z nimi centrum miasta pozostawiono "samemu sobie", rozpoczynając na obrzeżach budowę wielkich osiedli z prefabrykatów z wydzielonymi strefami przemysłowymi.
Autorzy ekspozycji nie ograniczają się do pokazania historii urbanistycznych zmian, ale zachęcają do rozważań, w jaki sposób wpłynęły one na życie mieszkańców Łodzi. Pytają o słuszność urbanistycznych planów, pokazują osoby podejmujące kluczowe decyzje i motywy, jakie nimi kierowały.Wystawie towarzyszy program edukacyjny skierowany do dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych – to cykl spotkań prezentujących treści związane z historią miasta, jego kulturą, obyczajowością oraz sztuką. Najbliższe spotkanie – w sobotę – poprowadzi historyk dr Marcin Szymański z Uniwersytetu Łódzkiego, a jej tematem będzie "Karta Ateńska po łódzku, czyli rozwój Łodzi w PRL".
Ze strony internetowej Muzeum Miasta Łodzi można także pobrać rysunki modeli budynków, m.in. zburzonej w czasie okupacji niemieckiej synagogi Alte Szil, łódzkich zabytków oraz domu handlowego czy bloku z okresu PRL, które mogą być pomocami w rozważaniach nad "miastem idealnym".
Wystawa "Wokół Wielkiej Łodzi" dostępna będzie do kwietnia przyszłego roku. Projekt dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach Programu "Patriotyzm Jutra" oraz ze środków Miasta Łodzi. (PAP)
autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ itm/
