Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku. Fot. PAP/M. Bednarski
Po trwających od 2016 r. pracach konserwatorskich udostępniono dla zwiedzających Kaplicę Królewską w katedrze Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku. Spoczywają tam średniowieczni władcy Polski: Władysław I Herman i Bolesław III Krzywousty.
W sobotę zaprezentowano efekt prac konserwatorskich oraz przewodnik audio po Kaplicy Królewskiej, dzięki któremu odwiedzający to historyczne miejsce mogą poznać jego historię.
Wybudowana w latach 1130-44, w stylu romańskim, przez biskupa Aleksandra z Malonne, płocka katedra jest jedną z pięciu najstarszych w Polsce. To zarazem największa nekropolia Piastów, gdzie pochowani są m.in. książęta mazowieccy.
Przewodnik audio, głosem aktora Wiktora Zborowskiego, przedstawia historię Kaplicy Królewskiej, a także jej wystrój, wyjaśniając symbolikę znajdujących się tam malowideł ściennych oraz napisy łacińskie umieszczone m.in. na książęcym sarkofagu Władysława I Hermana i jego syna Bolesława III Krzywoustego. Prezentacja, odsłuchiwana ze specjalnie zamontowanych głośników, trwa 12 minut, a w jej trakcie poszczególne elementy wnętrza są oświetlane, odpowiednio do kolejnych etapów zwiedzania.
Przewodnik przypomina, że Płock w czasach panowania Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, a więc na przełomie XI i XII wieku, "był nie tylko siedzibą biskupa, ale i faktyczną stolicą kraju". "Pamiętajmy, że groby książęce to nie tylko wydobyte i poddane badaniu kości. To także pamięć i tradycja, które przez wieki otaczają miejsce, w którym zostały złożone. Tak właśnie jest w przypadku katedry płockiej" – można m.in. usłyszeć w prezentacji.
Proboszcz płockiej parafii katedralnej ks. kanonik Stefan Cegłowski, przedstawiając w sobotę wynik przeprowadzonych prac konserwatorskich podkreślił, że tamtejsza Kaplica Królewska, dotąd zamknięta dla zwiedzających, jest już dostępna dla turystów i pielgrzymów. "To ważne, bo jest to największa nekropolia Piastów, a w krwioobiegu Polski, nie jest to jednak miejsce znane" – dodał. Jak zaznaczył, przygotowany specjalnie audio przewodnik ma upowszechniać wiedzę o historycznym miejscu pochówku średniowiecznych władców Polski i książąt mazowieckich.
"Cały program ikonograficzny Kaplicy Królewskiej to właściwie program niepodległościowy. Szczęśliwie się składa, że otwiera się ona w momencie inauguracji obchodów 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości" – powiedział Marcin Kozarzewski, konserwator dzieł sztuki. Odnosząc się do zakończonych prac restauratorskich, przyznał, iż najpoważniejszym problemem było odtworzenie dolnej partii malowideł ściennych. "Do wysokości półtora metra albo nie było tej warstwy pierwotnej z 1914 r., albo była ona wtórna, z późniejszych restauracji" – wyjaśnił.
Prace konserwatorskie w Kaplicy Królewskiej wykonano dzięki finansowemu wsparciu PERN. Na ten cel spółka, która zarządza rurociągami naftowymi w Polsce, a jej siedziba znajduje się w Płocku, przekazała 400 tys. zł. Część środków pochodziła z ofiar wiernych.
Przeprowadzone prace polegały m.in. na odnowieniu pochodzących z początku XX wieku malowideł ściennych, wykonanych przez Stanisława Drapiewskiego, Czesława Idźkiewicza i Nicolasa Bruchera, a także na odnowieniu książęcego nagrobka, ufundowanego w 1825 r., autorstwa architekta Zygmunta Vogla oraz XVIII-wiecznej posadzki i kraty wejściowej. Zamontowano też nową instalację elektryczną.
Ze względu na bezpieczeństwo zabytków, Kaplica Królewska płockiej katedry dostępna jest dla grup zwiedzających, które pojedynczo mogą liczyć do 20 osób.
Położona na nadwiślańskim Wzgórzu Tumskim katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Płocku jest jedną z trzech, gdzie spoczywają dawni władcy Polski. W bazylice, oprócz Władysława I Hermana i Bolesława III Krzywoustego, pochowanych jest też 14 piastowskich książąt mazowieckich, w tym Bolesław IV Kędzierzawy, Konrad I Mazowiecki, Siemowit III Starszy i Janusz II Mazowiecki. Spoczywają tam również szczątki księżniczki Gaudemundy-Zofii, córki Wielkiego Księcia Litwy Trojdena, żony Bolesława II Mazowieckiego.
W ostatnich latach, dzięki środkom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także Urzędu Miasta, odnowiono fronton płockiej katedry, w tym dwie wieże. Bazylika wymaga jednak dalszych prac remontowych i konserwatorskich, obejmujących m.in. więźbę i dach nad nawami oraz kopułę. (PAP)
autor: Michał Budkiewicz
mb/ js/
