Wystawę „Święty Krzyż przeciw swastyce” współorganizowaną przez ambasadę RP otwarto we wtorek w Mińsku. Ekspozycja opowiada o losach katolickich i prawosławnych duchownych w walce z hitlerowskim okupantem na terenie dzisiejszej Białorusi w czasie II wojny światowej.
„Otwieramy dzisiaj niezwykłą wystawę, niełatwą, ale poruszającą, opowiadającą o największym poświęceniu człowieka w imię wartości, które stawia nawet czasem ponad własne życie” - mówił ambasador RP na Białorusi Konrad Pawlik, otwierając wystawę w Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej w białoruskiej stolicy.
Wystawa jest wspólnym projektem ambasady RP w Mińsku i Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, jak w krajach posowieckich nazywa się tę część II wojny światowej, w której ZSRR walczył po stronie koalicji antyhitlerowskiej (1941-45).
„Na terenie tzw. Komisariatu Generalnego Białoruś od września 1941 do 1944 roku Kościół katolicki i nieustępliwi broniący wiernych księża, stojący na drodze +nowemu porządkowi+, stali się celem bezwzględnych represji. Zwykli ludzie, którym groziły prześladowania, szukali schronienia w najbardziej naturalnych dla nich miejscach – pod świętymi dachami kościołów i cerkwi, w których księża okazywali pomoc potrzebującym bez względu na narodowość czy religię – uciekinierom z więzień i aresztów, Żydom, partyzantom różnych formacji" - przypomniał ambasador Pawlik.
Dyplomata podkreślił, że „wielokrotnie księża oddawali swe życie w ofierze za wiernych - ginęli rozstrzeliwani podczas publicznych egzekucji, palono ich żywcem, zabijano w komorze gazowej kołdyczewskiego obozu śmierci. Ich ofiarę docenił i uczcił papież Jan Paweł II, wynosząc księży katolickich – męczenników ziemi białoruskiej - do grona błogosławionych”.
Wicedyrektor muzeum i współautor wystawy Jury Cykał zauważył, że wystawa może być zalążkiem szerszej ekspozycji o roli duchownych różnych wyznań i Kościołów w walce z nazizmem. „Każdy z nas włożył cząstkę siebie w przygotowanie tej wystawy” - powiedział Cykał, przyznając, że wcześniej temat ten nie był w pełni eksponowany, chociaż można znaleźć wiele przykładów i świadectw heroicznej postawy duchownych w czasie II wojny światowej.
Autorami idei byli: pracownica ambasady RP odpowiadająca za współpracę kulturalno-naukową Elżbieta Iniewska oraz Jury Cykał.
W otwarciu wystawy wziął udział zwierzchnik białoruskich katolików apb Tadeusz Kondrusiewicz oraz przedstawiciele Białoruskiej Cerkwi Prawosławnej, a także delegacja diecezji chełmsko-lubelskiej Autokefalicznej Polskiej Cerkwi Prawosławnej. Obecni byli także ambasadorowie Ukrainy i Litwy, wicegubernator obwodu mińskiego Wiktar Sirenka oraz pierwszy przywódca niepodległej Białorusi Stanisław Szuszkiewicz.
Z Mińska Justyna Prus (PAP)
just/ mmp/ mc/
