Witold Pilecki w trakcie procesu. Źródło: Wikimedia Commons
Postaci rtm. Pileckiego i jego rodziny będą przewodnikami po dwudziestowiecznej historii naszego kraju - powiedziała wiceminister kultury Magdalena Gawin, podczas prezentacji projektu architektonicznego Muzeum - Dom Rodziny Pileckich, które ma powstać w Ostrowi Mazowieckiej.
"Historia tego miejsca jest pewnym symbolem, skupia jak w soczewce całą bardzo tragiczną, wojenną i powojenną, historię Polski" - powiedziała wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin, podczas wtorkowej konferencji w siedzibie resortu kultury, w trakcie której zaprezentowano projekt architektoniczny nowo powstającego Muzeum - Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej. W spotkaniu wzięli udział m.in. zastępca burmistrza Ostrów Mazowiecka Zbigniew Chrupek oraz dyrektor muzeum Dorota Socik.
Jak podkreśliła Gawin, "bardzo ważne jest to, żeby wydobyć tożsamość polityczną Polaków, czyli ten opór wobec dwóch totalitaryzmów", a także przypomniała, że "Ostrów znajdowała się dwa kilometry od granicy ze Związkiem Radzieckim, natomiast w czasie okupacji niemieckiej spotkały ją najbrutalniejsze prześladowania".
"Mamy nie tylko prawo, ale i obowiązek mówić o własnej historii, to jest niezwykle ważne, żeby informować o tym jaki był wojenny i powojenny los Polski. Mogę powiedzieć, że postać rtm. Pileckiego i jego rodziny będą takimi przewodnikami po dwudziestowiecznej historii naszego kraju" - zaznaczyła wiceszefowa resortu kultury.
Projekt Muzeum - Domu Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej
Gawin zwróciła również uwagę na postać żony rotmistrza, Marii Pileckiej; muzeum powstało bowiem w jej rodzinnym domu. "Jest to jedyne miejsce, gdzie możemy opowiedzieć historię rodziny jego (Pileckiego) żony. Pamiętajmy, że życie Marii Pileckiej nie skończyło się w dniu śmierci Witolda Pileckiego, że musiała wychować swoje dzieci i nadać swojemu życiu sens. Całe życie pracowała zawodowo, ale też społecznie" - podkreśliła Gawin. Jak dodała, ważne jest, by wydobyć "zepchniętą gdzieś w mroczny kąt historię tego miejsca i tego miasta".
Zdaniem wiceminister kultury, celem powstania placówki jest m.in. "opowiedzenie historii lokalnej z perspektywy uniwersalnej", bo "będzie to przede wszystkim historia o rozwoju miasta". "Jednak najważniejszym z nich będzie edukacja, pobudzenie zainteresowania tej społeczności lokalnej historią własnego miasta. To jest bardzo ważne, żebyśmy widzieli pewne ogólnopolskie procesy czy historie na tle takich historii lokalnych" - wyjaśniła Gawin.
Muzeum będzie realizowane zgodnie z konceptem architektonicznym pracowni BDR Architekci, która wygrała konkurs w lipcu 2017 r. Konkurs na koncepcję wystawy stałej wybrano w lutym br.
Jak powiedział reprezentujący pracownię Paweł Dadok, przy tworzeniu projektu architektonicznego poszukiwano "formuły ponadczasowej". "Wiedzieliśmy, że ten budynek ma również reprezentować jakieś wartości, dlatego chcieliśmy, żeby te wartości były autentyczne. Stąd bardzo prosta architektura, naturalne materiały, dużo otwartej przestrzeni i podkreślenie autentyczności domu, w którym wychowała się Maria Pilecka" - zaznaczył Dadok.
Jak dodał, "nowoczesność jest ukryta w niektórych elementach". "Ale w naszej ocenie, i w ocenie jury, dało się odczuć, że budynek ma wartości ponadczasowe. Ta nowoczesność jest widoczna na przykład w rozwiązaniu, który otwiera cały budynek na ogród" - ocenił Dadok i zapewnił, że "dom będzie w większości wyglądał tak, jak wyglądał oryginalnie".
Podczas spotkania nastąpiło wręczenie muzeum osobistych pamiątek po rtm. Pileckim, które na ręce wiceminister Gawin przekazała rodzina.
Umowę o wspólnym prowadzeniu Muzeum-Dom Rodziny Pileckich w Ostrowi Mazowieckiej w grudniu 2016 r. podpisali wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński i prezydent miasta Ostrów Mazowiecka Jerzy Bauer. Otwarcie placówki planowane jest w pierwszym kwartale 2019 r.
Witold Pilecki urodził się w 1901 r. w Ołońcu w północno- wschodniej Rosji, po wybuchu rewolucji bolszewickiej wraz z rodziną przedostał się do Polski, jako ułan wziął udział w wojnie polsko-bolszewickiej i dwukrotnie został odznaczony Krzyżem Walecznych. Po zakończeniu działań wojennych rozpoczął studia rolnicze, przez pewien czas studiował także sztuki piękne. W latach 30. administrował rodzinnym majątkiem w Sukurczach k. Lidy.
Zmobilizowany czasie kampanii wrześniowej, walczył w szeregach armii "Prusy", a w październiku 1939 r. przeszedł do konspiracji; był współzałożycielem Tajnej Armii Polskiej. We wrześniu 1940 r. dała się aresztować w obławie na Żoliborzu – była to część jego planu przeniknięcia do obozu koncentracyjnego w Auschwitz, w celu zebrania informacji wywiadowczych na temat funkcjonowania obozu oraz zorganizowania wśród więźniów komórek ruchu oporu i nawiązania ich współpracy z organizacjami konspiracyjnymi poza obozem.
Po wykonaniu zadania Witold Pilecki wraz z dwoma towarzyszami zorganizował ucieczkę z Auschwitz i dotarł do Warszawy, wziął udział w powstaniu warszawskim, a po jego upadku wraz z innymi powstańcami dostał się do niewoli. Zakończenie wojny zastało Witolda Pileckiego w oflagu w Murnau – po krótkim pobycie w szeregach 2 Korpusu, został przerzucony do kraju, gdzie odtwarzał struktury konspiracyjnej organizacji NIE. Aresztowany przez Urząd Bezpieczeństwa w maju 1948 r., został oskarżony o szpiegostwo i przygotowywanie zamachów na funkcjonariuszy państwowych – skazany po krótkim procesie na karę śmierci, został zastrzelony 28 maja 1948 r. w więzieniu MBP przy ul. Rakowieckiej w Warszawie.(PAP)
autor: Nadia Senkowska
edytor: Paweł Tomczyk
nak/ pat/
