Prof. Richard Butterwick-Pawlikowski. Fot. MHP
Konfederacja barska była zawiązana w imieniu wiary i wolności. Nawet najbardziej tolerancyjni książęta Czartoryscy i król Stanisław August Poniatowski starali się wyjaśnić carycy Katarzynie, że całkowita równość polityczna dla innowierców jest nie do pomyślenia dla narodu szlacheckiego - mówi prof. Richard Butterwick-Pawlikowski z Kolegium Europejskiego w Natolinie.
29 lutego 1768 roku w Barze na Podolu szlachta polska zawiązała związek zbrojny w obronie wiary katolickiej i niepodległości Rzeczypospolitej, skierowany przeciwko kurateli Imperium Rosyjskiego, królowi Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu i popierającym go wojskom rosyjskim. Celem konfederacji barskiej było zniesienie ustaw narzuconych przez Rosję, a zwłaszcza tych dających równouprawnienie innowiercom. W czteroletnich ok. 500 potyczkach wzięło udział blisko 100 tys. ludzi. Nieznana jest liczba ofiar, na Sybir wywieziono ok. 14 tys. osób. Uznawana jest za pierwsze narodowe powstanie.
