Stefan Gierowski. Fot. PAP/A. Rybczyński
Wystawę akwareli kończącego w tym roku 93 lata Stefana Gierowskiego udostępniła zwiedzającym od piątku galeria Zderzak w Krakowie. Prezentacja zatytułowana „Pani Marcie zamiast kolacji" nawiązuje do jednego ze spotkań artysty z właścicielką Zderzaka Martą Tarabułą.
To dziewiąta wystawa prac Gierowskiego w krakowskim Zderzaku. Tytuł nawiązuje do jednego ze spotkań właścicielki galerii z artystą. Przy okazji jednej z ekspozycji Tarabuła wybierała w pracowni Gierowskiego obrazu na wystawę w Krakowie. Malarz chciał ugościć krakowiankę kolacją, jednak ta nie mogła zostać, ponieważ spieszyła się. Wówczas artysta ofiarował jej na własność jedną ze swoich akwareli i podpisał: „Pani Marcie zamiast kolacji dla zabawy”.
„Wystawa może zastąpić kolację, nie trzeba dużo jeść, żeby sobie zostawić trochę przestrzeni na przeżycie duchowe” – powiedziała PAP Marta Tarabuła, właścicielka Zderzaka i kurator wystawy.
Prace prezentowane w Zderzaku układają się chronologicznie, pochodzą z lat 1959–1997. Na wystawie jest też zabytkowy fotel z ok. 1900 r. „Gierowski jest królem malarstwa polskiego” – podkreśliła właścicielka galerii.
W jej ocenie Gierowski jest człowiekiem pełnym zdrowego dystansu do rzeczywistości. „Dla niego malarstwo jest ogromną radością, zawsze było, i to jest to, co prawdziwego artystę trzyma przy życiu” – powiedziała.
Mówiąc o poczuciu humoru Gierowskiego przywołała jego wypowiedź na temat chińskich mandarynów. Zanim objęli urząd musieli oni przejść skomplikowany egzamin, którego elementem była umiejętność malowania obrazów. Gierowski uważa, że bardzo dobrze byłoby, aby i politycy europejscy przechodzili podobny egzamin, zanim dojdą do władzy.
„I taka anegdota pokazuje jaki jest Gierowski. Pełen radości, poczucia humoru, dystansu do rzeczywistości” – mówiła Tarabuła.
Gierowski darzy szacunkiem i sentymentem krakowski Zderzak. To ta galeria pierwsza wydała, w 1991 r., obszerny katalog poświęcony twórczości artysty.
Jak czytamy w opisie wystawy, akwarele Stefana Gierowskiego należą do najświetniejszych osiągnięć sztuki polskiej po 1958 r. Każda kolejna dekada wnosiła do nich własny klimat i nowe rozwiązania formalne. Lata 60. – olśniewające struktury malarstwa materii i przestrzenne, kosmiczne efekty abstrakcji postmalarskiej. Lata 70. – czyste kolory triady i symetryczne podziały płaszczyzn. Lata 80. – antynomie, napięcia i eschatologię. Lata 90. – lirykę i spontaniczny gest.
Akwarele Gierowskiego nie mają tytułów, nie są numerowane cyframi rzymskimi, tak jak jego obrazy olejne. Niektóre mają dedykacje.
Wystawa czynna będzie do 15 czerwca.
Stefan Gierowski, malarz i rysownik, wybitny przedstawiciel współczesnej awangardy malarskiej, urodził się 21 maja 1925 r. w Częstochowie. Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. W 1948 r. uzyskał dyplom w pracowni scenografii i technik ściennych. Jednocześnie studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim.
W latach 1956-60 współpracował z Galerią Krzywe Koło w Warszawie. Od 1961 r. był pedagogiem, a od 1976 r. profesorem Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a także wieloletnim dziekanem Wydziału Malarstwa (1975-81). W 1983 r. został wybrany na rektora, władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły jednak tę kandydaturę. W latach 80. związany był z kręgiem kultury niezależnej. W 1986 r. otrzymał tytuł profesora zwyczajnego.
Po studiach intensywnie poszukiwał własnej drogi twórczej, uprawiał początkowo malarstwo figuratywne, później widoczne w jego pracach były wpływy kubizmu. W 1957 r. artysta zaczął tworzyć malarstwo abstrakcyjne. Od tego czasu przestał nadawać tytuły swoim pracom, konsekwentnie oznaczając je numeracją rzymską. Malował głównie kolorem, prace o bogatej fakturze. Około 1960 r. w twórczości Gierowskiego pojawiły się tendencje do geometrycznej budowy obrazu. W latach 70. Gierowski przeciwstawiał sobie duże płaszczyzny o odmiennych tonacjach. Od lat 90. artysta używa coraz odważniejszych kolorów.
Jednym z ważniejszych dzieł Gierowskiego jest cykl "Malowanie Dziesięciorga Przykazań" powstały w latach 1989-90, inspirowany Tablicą Dziesięciorga Przykazań z XV w.
Z jego pracowni wywodzi się m.in. Marian Czapla, większość malarzy z Gruppy, m.in. Marek Sobczyk i Jarosław Modzelewski. Jest laureatem wielu prestiżowych nagród, m.in. złotego medalu na V Biennale Internazionale d'Arte Contemporanea della Repubblica di San Marino (1965 r.), First Triennale India (1968 r.), Nagrody im. Jana Cybisa (1980 r.), Nagrody Komitetu Kultury Niezależnej Solidarność (1989 r.).(PAP)
autor: Beata Kołodziej
bko/ rosa/
