Historii spółki Święty Wojciech - jednego z najstarszych polskich wydawców - poświęcone jest sympozjum organizowane w czwartek w Poznaniu. Wydarzenie nawiązuje do jubileuszu 100-lecia odzyskania niepodległości.
W ubiegłym roku spółka Święty Wojciech Dom Medialny świętowała 120-lecie powstania.
Sympozjum zostało przygotowane pod tytułem "Historia spółki Święty Wojciech w świetle walki o niepodległość i zachowanie polskiej tożsamości". Prezes zarządu, ks. Tomasz Siuda, powiedział PAP, że powołana w 1897 roku Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha miała budzić ducha religijnego i patriotycznego wśród polskich katolików. Jak podkreślił, poprzez historię spółki można "dotknąć kart historii walki Polaków o zachowanie tożsamości, wolności i demokracji, a wcześniej o wywalczenie niepodległości".
"Celem sympozjum jest m.in. zwrócenie uwagi na dużą rolę przedsiębiorczości wielkopolskiej w walce o niepodległość i zachowanie tożsamości. Chcemy też pokazać, jak bardzo Kościół, poprzez pracę organiczną, budował nowe społeczeństwo w czasach międzywojnia" – dodał. Ks. Siuda przywołał w tym kontekście m.in. postać ks. Piotra Wawrzyniaka, działacza społecznego, oświatowego i gospodarczego, który w latach 1902-1910 był dyrektorem DiKŚW.
W trakcie sesji, składających się na sympozjum, przypomniana będzie m.in. historia spółki w latach niemieckiej okupacji i czasach PRL. Przedstawiona będzie też pozycja DiKŚW na tle rynku wydawniczego w Wielkopolsce w dwudziestoleciu międzywojennym.
"DiKŚW to była jedna z niewielu w Europie, zaś w Polsce dwudziestolecia międzywojennego jedyna kościelna instytucja, która miała swoje papiernie, swoje drukarnie – rozwój spółki był przeogromny. Chcemy pokazać społeczeństwu ten dorobek i kapitał" – powiedział dyrektor poznańskiego oddziału IPN Rafał Reczek.
Całodniowemu sympozjum towarzyszy wystawa plenerowa ustawiona przed poznańską katedrą, poświęcona historii spółki. Będzie można ją oglądać do 26 kwietnia.
Święty Wojciech Dom Medialny jest jednym z najstarszych działających polskich wydawców. Spółka powstała w 1897 roku w Poznaniu, dzięki staraniom abpa Floriana Stablewskiego. W ramach spółki powołano do życia księgarnię wysyłkową i wydawnictwo. Do wybuchu I wojny światowej nastąpił szybki rozwój firmy w czołową polską placówkę księgarską i wydawniczą, promieniującą na wszystkie trzy zabory.
Przełomowym momentem dla rozwoju instytucji było objęcie jej kierownictwa przez ks. Piotra Wawrzyniaka. Nadał on firmie statut prawny spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jej celem była katolicka działalność naukowa, oświatowa i społeczno-dobroczynna. Z osiąganych przez spółkę zysków wspierano liczne inicjatywy o charakterze katolickim, patriotycznym i społecznym.
W dwudziestoleciu międzywojennym, w ciągu roku wydawano średnio niemal 100 tytułów, drukowano niemal 1 mln egzemplarzy książek. Nakład "Przewodnika Katolickiego" osiągnął przed wojną 300 tys. egzemplarzy.
W czasie II wojny światowej majątek spółki został zajęty przez Niemców, drukarnia, zarządzana przez okupanta, miała służyć szerzeniu ideologii hitlerowskiej i wzmacniać niemczyznę na kresach wschodnich. Po wojnie majątek spółki został w znacznym stopniu upaństwowiony. Działalność wydawnictwa została poważnie ograniczona.
W 2015 roku Drukarnia i Księgarnia św. Wojciecha zmieniła nazwę na Święty Wojciech Dom Medialny sp. z o.o.
Jak podkreślają organizatorzy sympozjum, poznańska spółka jest jednym z ważniejszych polskich przedsiębiorstw o tak długiej tradycji i zasługach dla niepodległości kraju.
Wśród współorganizatorów przedsięwzięcia jest poznański oddział IPN, Archiwum Państwowe w Poznaniu i Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu, a także Instytut Historii UAM i Wydział Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego.(PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ krap/