Dyrektor ŻIH w Warszawie dr Paweł Śpiewak. Fot. PAP/A. Rybczyński
Socjolog Paweł Śpiewak otrzymał w poniedziałek z rąk ministra kultury Bogdana Zdrojewskiego nominację na dyrektora Żydowskiego Instytutu Historycznego w Warszawie. Uroczystość odbyła się w siedzibie Instytutu.
"Traktuję ŻIH jako placówkę niezwykle istotną na mapie badań naukowych, (...) budującą otwartość, szacunek do tradycji, historii i stosunków społecznych obejmujących nie tylko państwo polskie. Wiem, że wiele emocji, które miały tu w ostatnim czasie miejsce, wynikało z troski i zainteresowania. Chciałem położyć tym emocjom kres i stworzyć atmosferę, w której wszyscy będą się czuli potrzebni i będą odczuwali satysfakcję. Wręczając tę nominację prof. Śpiewakowi chcę powiedzieć, że przyjmując ją postawił on pewne warunki - poprawy sytuacji instytucji i rozszerzenia działalności Instytutu, które przyjąłem. Budżet instytucji wyraźnie wzrośnie, a rozszerzenie jej aktywności będzie się odbywało w warunkach najbardziej optymalnych z możliwych" - powiedział minister kultury wręczając nominację.
Minister podziękował dotychczasowej dyrektor placówki, Eleonorze Bergman, za pracę i wyraził nadzieję, że nadal będzie pracowała w Instytucie, co potwierdziła.
Paweł Śpiewak: Instytut, który powstał w 1947 r., ma nieprawdopodobne dokonania muzealnicze, wydawnicze i historyczne oraz wsparcie świata żydowskiego. Skarbem ŻIH-u są także zgromadzone tu bezcenne archiwa i dokumenty oraz olbrzymia kolekcja dzieł sztuki. Bogactwem placówki są również ludzie tu pracujący, którzy są nie tylko znawcami kultury żydowskiej, ale też osobami oddanymi placówce.
Odbierając nominację Śpiewak podkreślił, jak wielkie znaczenie ma Instytut i - jak się wyraził - jego trzy skarby: dziedzictwo i tradycja, archiwa oraz pracownicy.
"Instytut, który powstał w 1947 r., ma nieprawdopodobne dokonania muzealnicze, wydawnicze i historyczne oraz wsparcie świata żydowskiego. Skarbem ŻIH-u są także zgromadzone tu bezcenne archiwa i dokumenty oraz olbrzymia kolekcja dzieł sztuki. Bogactwem placówki są również ludzie tu pracujący, którzy są nie tylko znawcami kultury żydowskiej, ale też osobami oddanymi placówce. Wydaje mi się, że te elementy stanowią o substancji ŻIH-u (...). Jak będzie wyglądała przyszłość instytutu zależy ode mnie i od naszych wzajemnych rozmów, podczas których będziemy ustalali program. Czeka mnie trudne zadanie i mam nadzieję, że znajdę pomoc, życzliwość i gotowość do współpracy" - powiedział Śpiewak.
Wyraził nadzieję, że w ciągu najbliższych tygodni uda mu się powołać Radę Programową współpracującą z instytutem. Poinformował także, że wicedyrektorem ds. edukacji instytutu pozostanie nadal Edyta Kurek, a funkcję wicedyrektora ds. menedżerskich obejmie Włodzimierz Strzemiński.
Paweł Śpiewak (ur. 1951 w Warszawie) jest synem pisarki i tłumaczki Anny Kamieńskiej oraz poety i tłumacza Jana Śpiewaka. Ukończył socjologię na Uniwersytecie Warszawskim. W 1984 r. uzyskał stopień doktora. Specjalizuje się w historii idei, zajmuje się myślą konserwatywną i liberalną oraz problematyką przemian politycznych i społecznych w Polsce i Europie Środkowej. Jest autorem wielu prac naukowych m.in.: "Ideologii i obywateli", "W stronę wspólnego dobra" i "Pamięci po komunizmie". Ma na swoim koncie również epizod w roli polityka - w 2005 r. jako bezpartyjny kandydat został wybrany do Sejmu z listy Platformy Obywatelskiej. W 2007 r. nie ubiegał się o reelekcję. Obecnie pracuje w Instytutach Socjologii na UW i na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie.
Żydowski Instytut Historyczny im. Emanuela Ringelbluma został powołany przez ministra kultury 1 stycznia 2009 r. Jego historia jest jednak znacznie dłuższa. W 1947 r. Centralna Żydowska Komisja Historyczna (CŻKH, istniejąca od 1944 r.) została przekształcona w Stowarzyszenie Żydowski Instytut Historyczny w Polsce. Stowarzyszenie ŻIH istnieje nadal, pozostaje właścicielem zbiorów zgromadzonych przez CŻKH oraz przyznanego jej przez władze Warszawy budynku dawnej Głównej Biblioteki Judaistycznej.
W 1994 r. ze Stowarzyszenia wyodrębnił się Instytut Naukowo-Badawczy, podporządkowany Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego, który zakończył swoją działalność 31 grudnia 2008 r. Żydowski Instytut Historyczny ma kontynuować działalność dawnego Instytutu Naukowo-Badawczego. ŻIH zajmuje się m.in. pogłębianiem i upowszechnianiem wiedzy o historii i kulturze Żydów, zwłaszcza Żydów polskich. Prowadzi badania naukowe. Zadaniem Instytutu jest także wspomaganie działań przyczyniających się do ochrony i upamiętniania dziedzictwa Żydów polskich.(PAP)
akn/ hes/
