Umowę o dofinansowaniu rewitalizacji dwóch klasztorów w Polsce i na Ukrainie podpisano w środę w parafii św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego Padewskiego w Węgrowie (Mazowieckie). Wartość przyznanych środków to 2,37 mln euro pochodzących z funduszy UE.
Przedsięwzięcie "Bliźniacze klasztory: Węgrów i Rawa Ruska - wykorzystanie potencjału dziedzictwa historycznego zakonu Reformatorów dla rozwoju turystki i życia społecznego" jest jednym z siedemnastu w tematyce dziedzictwa, wybranych przez Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju do dofinansowania w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020.
Dofinansowanie w kwocie 2 mln i 374 tys. euro jest przeznaczone na rewitalizację zespołu klasztornego parafii w Węgrowie oraz klasztoru w Rawie Ruskiej na Ukrainie.
W węgrowskim klasztorze ma powstać Centrum Dialogu Kultur, natomiast w zespole klasztornym w Rawie Ruskiej otwarty zostanie dom dziecka dla sierot wojennych z Donbasu. Przedsięwzięcie ma także zainicjować program turystyczny "Szlak Klasztorów Poreformackich".
Umowę w imieniu strony polskiej i ukraińskiej podpisał proboszcz węgrowskiej parafii ks. Romuald Koska z przedstawicielem rządu odpowiedzialnym za program dofinansowania, wiceministrem inwestycji i rozwoju Adamem Hamryszczakiem.
Podczas uroczystości wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego Magdalena Gawin zwróciła uwagę, że wszystkie projekty transgraniczne odwołują się do zasad solidarności, współpracy, dialogu i tolerancji. W jej opinii są to wartości, które "nam przyświecają i są ciągle przecież ważne".
Zdaniem Gawin tym wartościom zawdzięczamy pokój w naszej części Europy. Wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego przypomniała też, że Ukraina nie cieszy się obecnie pokojem i dlatego tak ważne są wspólne przedsięwzięcia transgraniczne. W jej opinii mają one prowadzić "do wzajemnej wymiany doświadczeń i solidarności".
"Węgrów jest małą miejscowością o bardzo bogatej tradycji, wspaniałej architekturze; to rzeczywiście perła baroku na skalę europejską. Natomiast mieszkańcy tych miast nie mają świadomości dziedzictwa, jakie ich otacza. Każdy zabytek - nawet odnowiony - jeśli nie ma nowej funkcji to jego czas jest obliczony. Każdy zabytek musi żyć" - dodała.
Wicemarszałek Senatu Maria Koc, zaznaczyła, że Węgrów jest miastem zabytkowym, a ich rewitalizacja to także "zobowiązanie wobec przyszłych pokoleń". W jej opinii, już od swojego powstania klasztor parafii św. Piotra z Alkantary i św. Antoniego Padewskiego był "bardzo ważnym miejscem w skali całego kraju".
Według wojewody mazowieckiego Zdzisława Sipiery najważniejszy w przedsięwzięciu jest aspekt współpracy międzynarodowej, kontaktów międzyludzkich i wartości historycznej. Wojewoda zwrócił także uwagę, że liczba Ukraińców przyjeżdżająca na Mazowsze to liczba "nie idąca w tysiące lecz w setki tysięcy osób" i ma to istotne znaczenie dla naszej współpracy z tym krajem.
Odnosząc się do dotowania obiektów zabytkowych, Sipiera zaznaczył, że "na Mazowszu pojawiły się środki, których nigdy wcześniej nie były widziane, jeśli chodzi o konserwacje zabytków. Przeszliśmy z poziomu kilkuset tysięcy złotych na kwoty prawie dwudziestomilionowe. To i tak jest za mało, ale jest to początek" - zapowiedział.
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Adam Hamryszczak przypomniał, że w ramach programu Polska-Białoruś-Ukraina wybranych zostało 17 projektów na łączną kwotę ponad 33 mln euro.
Pięć z nich to projekty polsko-białoruskie, 10 polsko-ukraińskie oraz dwa projekty trójstronne. Dotyczą one promocji lokalnej kultury i historii oraz ochrony dziedzictwa naturalnego.
Program Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020 realizowany jest w ramach unijnego Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa, który służy budowaniu współpracy z krajami sąsiednimi spoza UE. Program obejmuje wschodnie województwa Polski (podlaskie, lubelskie, podkarpackie, wschodnia część mazowieckiego) oraz zachodnie obwody Białorusi i Ukrainy. Budżet programu to ponad 183 mln euro. Dofinansowuje on wspólną, międzynarodową realizację projektów w tamach 4 obszarów tematycznych: dziedzictwa kulturowego i naturalnego, poprawy dostępności regionów, bezpieczeństwa, ochrony granic. (PAP)
autor: Maciej Puchłowski
pmm/ pat/