Zdjęcia oraz archiwalne relacje świadków wydarzeń można zobaczyć na plenerowej wystawie „First to fight. Polacy na frontach II wojny światowej”, którą otwarto w piątek w Warszawie z okazji 79. rocznicy agresji Niemiec hitlerowskich na Polskę.
Ekspozycja prezentowana jest na ogrodzeniu budynku Ministerstwa Sprawiedliwości i powstała we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej.
Jak poinformowali organizatorzy, prezentuje ona "wysiłek polskiego oręża w czasach II wojny światowej i ofiarę poniesioną w walce o ojczyznę". Przedstawia bitwy o Narwik, Anglię, Tobruk, Monte Cassino oraz boje dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka toczone w operacji normandzkiej i flandryjskiej.
Przypomniane zostaną również: zbrodnia katyńska, ewakuacja armii gen. Władysława Andersa z terenów ZSRS, a także o powojenne prześladowanie przez władze komunistyczne żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy zdecydowali się wrócić do kraju.
Jak cytują organizatorzy "David Moore Crook, brytyjski pilot samolotów myśliwskich, uczestnik bitwy o Anglię, mówił o polskich pilotach RAF: +Bez wątpienia byli jednymi z najdzielniejszych ludzi, jakich znałem+. +Pierwszy polski dywizjon [303] zestrzelił w ciągu jednego miesiąca więcej Niemców niż jakakolwiek brytyjska jednostka w tym samym czasie+ – relacjonował marszałek lotnictwa Sir Hugh Dowding".
Ekspozycja opowiada również o losie tych, którzy walczyli poza siłami zbrojnymi RP, na froncie wschodnim w formacjach wojskowych stworzonych przez ZSRS i w pełni podporządkowanych dowództwu sowieckiemu.
"Wystawa przypomina, że mimo olbrzymich strat ludzkich i materialnych poniesionych przez Polskę podczas II wojny światowej, marzenia o wolnym, suwerennym i demokratycznym państwie nie stały się rzeczywistością: jedna okupacja (niemiecka) została zastąpiona kolejną – tym razem sowiecką" - czytamy w komunikacie.
Jak zaznaczono, choć przez całą wojnę Polska walczyła po stronie finalnie zwycięskiej koalicji, została zniewolona i pozbawiona niemal połowy przedwojennego terytorium. Narzucony krajowi komunizm trwał przez ponad 40 lat.
Jak podkreśla IPN, "państwo polskie przez całą wojnę nieprzerwanie istniało jako podmiot prawa międzynarodowego, członek koalicji antyniemieckiej, a także prawny reprezentant ludności i terytorium Rzeczypospolitej Polskiej". Jak podaje Instytut, wyrazem dążeń do niepodległości była odbudowa w konspiracji sił zbrojnych w okupowanym kraju oraz regularnych jednostek armii polskiej we Francji, a następnie w Wielkiej Brytanii, a także w ZSRS w latach 1941–1942.
Wystawa potrwa około 6 tygodni.(PAP)
autor: Olga Łozińska
oloz/ agz/