Obchody 66. rocznicy wyzwolenia obozu KL Auschwitz-Birkenau. Fot. PAP/A. Grygiel
Żydowska modlitwa „El male rachamim”, a także chrześcijańskie „Wieczne Odpoczywanie” otworzą główne uroczystości 67. rocznicy wyzwolenia niemieckiego obozu Auschwitz, które odbędą się 27 stycznia. W 2012 roku przypada 70. rocznica rozpoczęcia masowej Zagłady Żydów.
Główna ceremonia upamiętniająca ofiary Auschwitz rozpocznie się wczesnym popołudniem 27 stycznia przed pomnikiem ofiar obozu w byłym obozie Auschwitz II – Birkenau – poinformował Bartosz Bartyzel z biura prasowego Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Zabrzmi szofar - wydrążony róg barani. Jego dźwięk oznacza rozpoczęcie czasu pokuty, którego kulminacją jest święto Jom Kippur, czyli Dzień Pojednania. Zmówione zostaną także żydowskie modlitwy: kadisz i „El male rachamim”, a także chrześcijańska „Wieczne Odpoczywanie”. Uczestnicy oddadzą hołd ofiarom składając znicze przy pomniku.
Główna ceremonia upamiętniająca ofiary Auschwitz rozpocznie się wczesnym popołudniem 27 stycznia przed pomnikiem ofiar obozu w byłym obozie Auschwitz II – Birkenau.
Uroczystości rozpoczną się wcześnie rano. Przedstawiciele samorządu Oświęcimia i Muzeum Auschwitz oddadzą hołdu ofiarom w miejscach upamiętnienia w mieście i wokół byłego obozu. Złożą kwiaty między innymi przy Ścianie Straceń na terenie byłego Auschwitz I, gdzie Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
Przed południem odprawiona zostanie w oświęcimskim kościele świętego Maksymiliana msza święta w intencji ofiar obozu i więźniów, którzy przeżyli. Po niej uczestnicy spotkają się w Oświęcimskim Centrum Kultury.
Rozkaz rozpoczęcia masowej eksterminacji Żydów w obozach Adolf Hitler wydał prawdopodobnie w czerwcu 1941 roku. Budowa maszynerii zagłady trwała całe lato i jesień 1941 roku. 20 stycznia 1942 roku Główny Urząd Bezpieczeństwa Rzeszy (RSHA) zorganizował w Wannsee na przedmieściach Berlina konferencję na temat zagłady Żydów. Jej zadaniem było potwierdzenie "ostatecznego rozwiązania" (Endloesung) oraz koordynacja wysiłków do jego osiągnięcia. Od tego momentu wszystko, co wiązało się z realizacją "ostatecznego rozwiązania", otrzymało absolutny priorytet, nawet przed wysiłkiem wojennym.
Dokładna data rozpoczęcia w Auschwitz masowej zagłady Żydów nie jest znana. Niektóre źródła wskazują, że pojedyncze transporty uśmiercano już jesienią 1941 roku. Część badaczy przyjmuje, że masowe zabójstwa rozpoczęły się w styczniu 1942 roku. Najwcześniejszą ustaloną dotąd datą przybycia transportu Żydów do Auschwitz w ramach "Endloesung" jest 15 lutego 1942 roku. Deportowano wówczas Żydów z Bytomia. Wszyscy zostali zgładzeni.
Spośród 1,1 miliona przywiezionych do Auschwitz Żydów około 200 tysięcy zostało zarejestrowanych jako więźniowie. Pozostałych 900 tysięcy zostało zamordowanych niemal natychmiast po przyjeździe, bez wprowadzania do obozowej ewidencji. Łącznie Niemcy zgładzili w Auschwitz co najmniej 960 tysięcy Żydów. Przedstawiciele tego narodu stanowią około 90 procent wszystkich ofiar, którą historyk szacuje na co najmniej 1,1 miliona osób. Oprócz Żydów byli to także Polacy, Romowie, jeńcy sowieccy i więźniowie innych narodowości.
Niemiecki obóz Auschwitz wyzwolili 27 stycznia 1945 roku żołnierze 100 Lwowskiej Dywizji Piechoty 60 Armii I Frontu Ukraińskiego. Przed południem zwiadowcy dywizji weszli na teren podobozu Monowitz. W południe oswobodzono centrum Oświęcimia, a ok. godz. 15.00, po krótkiej potyczce z wycofującymi się Niemcami, weszli jednocześnie na teren KL Auschwitz I i do oddalonego o mniej więcej 2 km Auschwitz II – Birkenau. Wyzwolili około 7 tysięcy więźniów. W walkach zginęło 231 żołnierzy sowieckich. (PAP)
szf/ ls/
