Wystawa „Wyszyńskiego i Wojtyły gramatyka życia” na Krakowskim Przedmieściu

"Na pewno nie byłoby Jana Pawła II bez prymasa Stefana Wyszyńskiego (...). Obaj mówili bardzo podobne rzeczy, obaj mówili rzeczy uniwersalne, obaj wyrastali z tego samego dziedzictwa i obaj wobec tego dziedzictwa - polskiej tożsamości i polskiej kultury - zaciągnęli dług" - powiedział podczas otwarcia ekspozycji prezes IPN Jarosław Szarek. Dodał, że esencję przesłania papieża-Polaka i Prymasa Tysiąclecia wyrażają przedstawione na ekspozycji cytaty, skoncentrowane wokół kilku słów-kluczy takich jak np. Polska, Europa, miłość, praca, naród.

Prezes IPN przypomniał też o przypadającej obecnie 40. rocznicy wyboru Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową, ale także o związanym z tematem wystawy tegorocznym 70-leciu objęcia prymasostwa przez Stefana Wyszyńskiego. "Ich nauczanie jest nam potrzebne i jest nadal aktualne. Potrzebne jest nie tylko Polsce, nie tylko Europie, ale i całemu światu" - dodał Szarek.

Ekspozycja powstała we współpracy z Muzeum Jana Pawła II i Prymasa Wyszyńskiego. Dyrektor tej placówki Marcin Adamczewski zwrócił uwagę, że wystawa - złożona z kilkunastu plansz z cytatami papieża i prymasa - przedstawia "krótkie informacje w formie esemesów", co ułatwia ich zapamiętanie. "Przechodząc Krakowskim Przedmieściem możemy przyswajać wartości, które Jan Paweł II i prymas Wyszyński głosili, przekazali i zostawili nam jako testament" - powiedział Adamczewski.

"Myślę, że na tym polega nasza rola, żebyśmy my nie mówili o nich, tylko żeby oni sami mówili" - dodał.

Wystawę, której autorkami są Anna Brojer i Aleksandra Kaiper-Miszułowicz z Biura Edukacji Narodowej IPN, skomponowano ze zdjęć archiwalnych i cytatów obu duchownych. Np. na planszy zatytułowanej "Miłość" czytamy: "Poświęcenie, służba i miłość należą do podstawowego słownictwa zrozumiałego dla wszystkich. Można na nich zbudować +gramatykę życia+" - powiedział Jan Paweł II w 1998 r. podczas mszy w parku Landhaus w Sankt Poelten w Austrii. Inne plansze zawierające cytaty i zdjęcia odnoszą się również do takich słów-kluczy jak historia, ojczyzna, kobieta, cierpienie, męstwo, komunizm.

"Nie jest to wystawa biograficzna. Kluczem do jej zrozumienia jest katalog podstawowych wartości, porządkujących nasze życie i życie odrodzonej 100 lat temu Rzeczypospolitej (...). To filary, na których opiera się ludzka +gramatyka życia+. To podstawa funkcjonowania nie tylko jednostek, ale i społeczności ludzkich - rodzin, wspólnot, narodów" - podano w informacji o ekspozycji.

"Autorki zagłębiły się w teksty pozostawione przez naszych bohaterów - często teksty trudne, wymagające, hermetyczne - żeby wyłuskać z nich esencję. Starały się wydobyć z nich cytaty, które jak w soczewce pokazują podejście naszych dwóch mistrzów do podstawowych dla nas wszystkich pojęć. Szukały nie tylko definicji, ale i gradacji ich wagi, kontekstów filozoficznych, moralnych, ale też historycznych. Szukały wreszcie wskazówek i przestróg, jakie kard. Wyszyński i Jan Paweł II pozostawili Polakom na czas wytyczania naszej dalszej historii już bez ich bezpośredniej pomocy" - dodano.

Do tytułu wystawy nawiązał także Rafał Wiśniewski, dyrektor Narodowego Centrum Kultury (NCK także jest współorganizatorem ekspozycji), który zwrócił uwagę, że Jan Paweł II oraz prymas Wyszyński uczyli nie tylko gramatyki życia, ale i gramatyki moralności - jak mówił - ważnej w obecnych czasach "różnych relatywizmów". "Tych dwóch wielkich Polaków dawało głos i świadectwo prawdzie, miłości, a przede wszystkim świadectwo pochylenia się nad życiem nie tylko Polaków, ale obywateli całego świata" - mówił dyrektor Narodowego Centrum Kultury.

Wystawa "Wyszyńskiego i Wojtyły gramatyka życia" zostanie rozesłana także do szkół, centrów kultury oraz innych instytucji edukacyjnych w ramach akcji Edukacyjna Paczka Historyczna. Więcej informacji o ekspozycji znajduje się na stronie internetowej IPN. (PAP)

nno/ pat/