Konferencją, odsłonięciem pamiątkowej tablicy, listem od ministra kultury uczczono w sienkiewiczowskich Wodoktach na Litwie setną rocznicę śmierci Henryka Sienkiewicza.
Historyczno-literacka konferencja poświęcona Henrykowi Sienkiewiczowi w związku z przypadającą w tym roku setną rocznicą śmierci pisarza - odbywa się w Sienkiewiczowskich Wodoktach na Litwie. Jej organizatorami są Fundacja „Pomoc Polakom na Wschodzie” w Warszawie, Sejneńskim Towarzystwo Opieki nad Zabytkami oraz litewskie władze gminne i rejonowe. Pięciodniowa sesja trwać będzie do 22 września - poinformowała PAP Dorota Janiszewska-Jakubiak, zastępca dyrektora Departamentu Dziedzictwa Kulturowego MKiDN.
Wydarzeniem towarzyszącym sesji było umieszczenie na ścianie tamtejszego kościoła pamiątkowej tablicy z tekstem w dwóch językach i z medalionem przedstawiającym autora „Potopu”. Tablicę ufundowało Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Narodowe w Kielcach. W uroczystości odsłonięcia tablicy 19 września wzięli udział goście z Polski i Litwy, a także mieszkańcy Laudy i przedstawiciele miejscowych władz. W Wodoktach odczytano także list od ministra kultury i dziedzictwa narodowego Piotra Glińskiego.
Obchody Sienkiewiczowskie na Laudzie zostały objęte patronatem honorowym Marszałka Senatu RP, Pana Stanisława Karczewskiego.
Rok 2016 został ustanowiony decyzjami Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Rokiem Henryka Sienkiewicza – w setną rocznicę śmierci wielkiego pisarza noblisty, znanego i cenionego na Litwie. Jego powieść „Potop”, związana tematycznie z historyczną Laudą i sławiąca tę krainę została przetłumaczona dwukrotnie na język litewski. Pamięć o Henryku Sienkiewiczu na Laudzie, dotąd licznie zamieszkałej przez Polaków, jest żywa i pielęgnowana zarówno przez Polaków, jak i Litwinów.
***
Lauda (lit. Liaudė) – kraina historyczna w Republice Litewskiej, położona na północ od Kowna (stąd zwana czasami Kowieńszczyzną), ograniczona rzekami: Niemnem, Wilią i Dubissą, wzięła nazwę od toczącej przez nią wody rzeczki Laudy, prawego dopływu Niewiaży - płynącej przez środek tej krainy.
Już w XIV stuleciu osadzano na tych terenach bojarów, którzy mieli bronić ich przez Krzyżakami, później zaś – po Unii Lubelskiej -otrzymywała tam szlachta nadania królewskie za zasługi wojenne. W następstwie tego osadnictwa tworzyły tzw. okolice, czyli grupy zaścianków drobnoszlacheckich, zamieszkałych przez ową sławną laudańską szlachtę. W Rzeczypospolitej Obojga Narodów Lauda ściśle związała się z polską kulturą, a stan ten i jego następstwa utrzymywały się nie tylko przez cały okres zaborów (ożywiona działalność powstańcza w latach 1830 i 1863), ale jeszcze w okresie międzywojennym (w niepodległej od 1918 roku Litwie), a nawet i dziś, o czym świadczy historia tamtejszych dworów i zamieszkujących je rodów, zachowane kościoły i cmentarze.
Północno-zachodnia, przynależna do historycznej Żmudzi część tego regionu to tzw. mała Lauda, nazywana też Sienkiewiczowską, jako że tam właśnie rozgrywa się akcja „Potopu”, więc kraina rzeczywista i literacka zarazem.
Wśród szerokich pól, mimo że znacznie rzadziej niż przed kilkoma stuleciami znaczonych lasami, znajdziemy i dziś te same co niegdyś „Sienkiewiczowskie” miejscowości: Kiejdany, Poniewież, dawne miasto Upitę, majątki Billewiczów: Billewicze, Lubicz, Mitruny i Wodokty, w których autor „Potopu” kazał zamieszkać łowczance Oleńce Billewiczównie czy dawne zaścianki – Drożejkany, Goszczuny , Morezy, Mozgi, Pacunele, Wołmontowicze, gdzie nadal napotkamy Butrymów, Domaszewiczów i Gasztowtów....
Na spokojnych, często nadal polnych drogach Laudy, gdy się dobrze wsłuchać, można więc jeszcze i dziś usłyszeć tętent koni Kmicicowej kompanii…
abe/
Źródło: MKiDN
