W pojezuickim kościele pw. św. Piotra i Pawła we Lwowie, który po II wojnie światowej był magazynem książek i czasopism, trwają prace konserwatorskie dofinansowane przez Instytut POLONIKA.
Po II wojnie światowej kościół jezuitów pw. św. Piotra i Pawła został zamknięty przez władze sowieckie i przekazany Lwowskiej Bibliotece Akademii Nauk USSR na magazyn książek i prasy, w którym składowano nieprzekazaną do Polski część zbiorów Zakładu Narodowego im. Ossolińskich.
Aby zabezpieczyć znajdujące się w kościele książki przed wilgocią, w różnych miejscach świątyni usypywano pryzmy soli, która miała chłonąć wodę.
Po uzyskaniu niepodległości przez Ukrainę magazyn przejęła Lwowska Narodowa Biblioteka Naukowa im. W. Stefanyka, ale wnętrze świątyni – niezabezpieczone i niekonserwowane w okresie powojennym – nadal ulegało powolnej dewastacji.
Dopiero w 2011 roku kościół, który przez ponad 60 lat pozostawał niedostępny, został przekazany na potrzeby duszpasterstwa wojskowego. Wynoszone z kościoła książki pakowano na ciężarówki i wywożono do nowych magazynów. Podczas przenoszenia zbiorów z kościoła jezuitów pracownicy Biblioteki im. W. Stefanyka natrafili na przedwojenny katalog kartkowy Ossolineum, który do tej pory uznawano za utracony. Katalog składa się z 402 pudeł katalogowych i 625 powiązanych sznurkiem paczek z kartami katalogowymi.
Magazyn książek był dla świątyni zbawieniem i przekleństwem jednocześnie. Zbawieniem, gdyż dzięki niemu ocalała architektura, znaczna część wyposażenia i znakomite barokowe malarstwo ścienne autorstwa głównie Franciszka Ecksteina i jego warsztatu. Przekleństwem dla świątyni stały się preparaty mające zabezpieczać książki, a zwłaszcza sól, która wniknęła w mury i ozdabiające je iluzjonistyczne, barokowe freski.
Od 2012 roku trwa długi proces ratowania kościoła oraz przywracania i dopasowywania go do nowej funkcji sakralnej jako greckokatolickiej cerkwi garnizonowej pw. Św. Piotra i Pawła. W projekt, którym kieruje polski konserwator dzieł sztuki dr Paweł Boliński, jest zaangażowany międzynarodowy, interdyscyplinarny zespół złożony z przedstawicieli Lwowskiej Akademii Sztuk Pięknych oraz Krakowskiej ASP im. Jana Matejki i niezależnych specjalistów z Polski, Ukrainy oraz Włoch.
Dotychczasowe prace współfinansowały: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego RP, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego oraz parafia św. Piotra i Pawła, a koordynowało je Stowarzyszenie na rzecz Ochrony Dziedzictwa Kulturowego KON-FEDERACJA. W 2018 roku w renowację kościoła włączył się Instytut POLONIKA.
W ubiegłych latach polsko-ukraiński zespół dra Pawła Bolińskiego przeprowadził renowację fresków w prezbiterium świątyni. Efekty tego można już dziś podziwiać i ocenić. W tym roku z funduszy Instytutu POLONIKA są prowadzone prace w obrębie pierwszego przęsła od strony prezbiterium z przedstawieniem „Św. Piotra nauczającego w świątyni jerozolimskiej”. W tej części fresku znajduje się oryginalny podpis Franciszka Ecksteina. Obecnie trwa techniczny etap konserwacji sklepienia w nawie głównej według autorskiej metody dra Bolińskiego. Pozwoli to w przyszłości na rozpoczęcie najbardziej efektownego etapu – konserwacji estetycznej fresków. Projekt jest zaplanowany na kilka najbliższych lat.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA został powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 18 grudnia 2017 r. jako wyspecjalizowana państwowa instytucja kultury, której celem jest zachowanie materialnych śladów kultury polskiej za granicą oraz kształtowanie świadomości Polaków na temat ich dziedzictwa kulturowego. Realizację założonych celów Instytutu wspiera system zarządzania projektami. Aktualnie są prowadzone trzy Programy Strategiczne: OCHRONA, BADANIA oraz POPULARYZACJA polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą.
m.sz./ abe/
