Tadeusz Zawadzki urodził się 24 stycznia 1921 r. w Warszawie. Jego ojciec – Józef był profesorem chemii i rektorem Politechniki Warszawskiej. Matka – Leona z Siemieńskich nauczycielką i działaczką oświatową.
Tadeusz Zawadzki i „Pomarańczarnia”
Tadeusz latach 1931-1939 był uczniem Gimnazjum im. Stefana Batorego w Warszawie oraz harcerzem 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej („Pomarańczarnia”), w której od stycznia do kwietnia 1939 r. pełnił funkcję drużynowego drużyny starszej.
We wrześniu 1939 r., podobnie jak większość starszych harcerzy z „Pomarańczarni”, zgodnie z wezwaniem Naczelnego Dowództwa opuścił stolicę i wraz z Batalionem Harcerskim wyruszył na wschód, gdzie miały być formowane nowe oddziały. Dotarł do Chełmna. Do Warszawy powrócił na początku października 1939 r.
Tadeusz Zawadzki w konspiracji
Od listopada do grudnia tego roku był członkiem Polskiej Ludowej Akcji Niepodległościowej, w ramach której brał udział w akcjach małego sabotażu.
Na początku 1940 r. został łącznikiem komórki więziennej ZWZ, która zajmowała się przekazywaniem informacji o losach więźniów m.in. z Pawiaka.
Działając w konspiracji rozpoczął we wrześniu 1940 r. naukę w Państwowej Szkole Budowy Maszyn, która przed wojną nosiła nazwę Państwowej Wyższej Szkoły Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda. Ukończył ją wiosną 1942 r.
Jesienią tego roku rozpoczął studia na działającej w konspiracji Politechnice Warszawskiej, która w czasie okupacji funkcjonowała pod nazwą Wyższej Szkoły Technicznej. Przerwał je na przełomie 1942 i 1943 r. ze względu na działalność konspiracyjną.
Tadeusz Zawadzki i Szare Szeregi
Wiosną 1941 r. razem z grupą harcerzy z 23 WDH wstąpił do Szarych Szeregów.
Latem 1942 r. objął w Okręgu „Południe” Chorągwi Warszawskiej komendę nad hufcem „Mokotów Górny”, z którym brał udział w akcjach małego sabotażu organizowanych w ramach Organizacji Małego Sabotażu „Wawer”. Za szczególne dokonania w tej dziedzinie otrzymał pseudonim „Kotwicki” od komendanta głównego „Wawra” Aleksandra Kamińskiego.
Po ukończeniu pierwszego w Chorągwi Warszawskiej kursu podharcmistrzowskiego, 15 sierpnia 1942 r., Tadeusz Zawadzki mianowany został podharcmistrzem i przyjął pseudonim instruktorski „Kajman”.
Akcja pod Arsenałem
Również w sierpniu 1942 r. został elewem II turnusu Zastępczego Kursu Szkoły Podchorążych Rezerwy Piechoty, który organizowany był przez Okręg Warszawski AK. Ukończył go w styczniu 1943 r. otrzymując stopień podchorążego.
Po reorganizacji Chorągwi Warszawskiej w listopadzie 1942 r. objął pod ps. „Zośka” dowodzenie nad hufcem (plutonem) „Centrum” Grup Szturmowych. Jednocześnie został zastępcą dowódcy wszystkich hufców GS w Chorągwi ppor. phm. Ryszarda Białousa „Jerzego”.
W tym czasie razem z harcerzami z 23 WDH utworzył tzw. Wojenną Pomarańczarnię, zakonspirowany krąg starszoharcerski, na czele którego stanął przyjmując pseudonim „Lecha Pomarańczowego”.
Po aresztowaniu 23 marca 1943 r. Jana Bytnara "Rudego" objął czasowo dowodzenie również nad jego hufcem SAD. 6 maja 1943 r. został oficjalnie jego komendantem, przekazując hufiec „Centrum”.
Tadeusz Zawadzki – akcje bojowe i dywersyjne
Uczestniczył w wielu akcjach bojowych i dywersyjnych Kedywu KG AK, m.in. w akcji „Wieniec II”- wysadzenia niemieckiego pociągu wojskowego pod Kraśnikiem, w noc sylwestrową 1942/1943 r., w akcji „Bracka” 2 lutego 1943 r. – zbrojnej ewakuacji lokalu konspiracyjnego, a także w słynnej akcji „Arsenał” 26 marca 1943 r., w czasie której z rąk Gestapo uwolniono grupę więźniów, wśród nich Jana Bytnara.
20 maja 1943 r. dowodził grupą „atak” w akcji „Celestynów”, w wyniku której odbito więźniów z transportu kolejowego, a 6 czerwca 1943 r. akcją „Czarnocin” – wysadzenie mostu na rzece Wolborce pod Czarnocinem.
Był także wykonawcą kilku akcji likwidacyjnych. 15 stycznia 1943 r. zastrzelił zdrajcę volksdeutscha Ludwika Herberta w jego mieszkaniu na Saskiej Kępie. 6 maja 1943 r. na ulicy Polnej był uczestnikiem zamachu na funkcjonariusza gestapo Herberta Schultza.
Na początku lipca 1943 r. Tadeusz Zawadzki został przypadkowo aresztowany przez niemiecką policję i przez kilka tygodni więziony był na „Gęsiówce” w Warszawie.
15 sierpnia 1943 r., po ukończeniu tzw. Kursu Charyzmatycznego, mianowany został harcmistrzem.
Zginął 20 sierpnia 1943 r. podczas ataku na strażnicę graniczną w Sieczychach koło Wyszkowa, na granicy między Generalnym Gubernatorstwem a polskimi ziemiami włączonymi do Rzeszy.
Tadeusz Zawadzki odznaczony był Orderem Virtuti Militari V kl. oraz dwukrotnie Krzyżem Walecznych.
Jego pseudonimem „Zośka” nazwano utworzony 1 września 1943 r. batalion harcerski, złożony z członków Grup Szturmowych. (PAP)
mjs
