W ocenie 57 proc. badanych przez CBOS niepodległość Polski nie jest obecnie zagrożona; przynależność naszego kraju do NATO popiera 83 proc. ankietowanych, najwięcej w historii sondaży – podkreślono.
Sondaż "Postrzeganie bezpieczeństwa państwa i stosunek do NATO" CBOS przeprowadził przed przypadającą 12 marca rocznicą wstąpienia Polski do sojuszu.
Przekonanie, że obecnie nie istnieje zagrożenie dla niepodległości Polski, wyraziło w lutym 57 proc. badanych. W porównaniu z majem 2018 zwolenników takiego stanowiska przybyło o 9 punktów procentowych. Przeciwnego zdania było 30 proc. respondentów (spadek o 10 punktów).
CBOS zwraca uwagę, że podwyższony, nienotowany po 1991 roku poziom obaw o niepodległość, utrzymuje się od aneksji Krymu przez Rosję w 2014 roku. Jak zaznaczono wyniki badań z ostatnich sześciu lat "mocno kontrastują" z ocenami z lat 1992-2013, kiedy zdecydowana większość ankietowanych twierdziła, że zagrożenia dla niepodległości nie ma. Najgorszej oceniano sytuację w 2014 roku, kiedy zagrożenie dla niepodległości dostrzegało 47 proc., a 41 proc. badanych uważało, że go nie ma.
Wzrost obaw o utrzymanie niepodległości Polski CBOS zarejestrował po aneksji Krymu przez Rosję, ale jeszcze przed atakami prorosyjskich separatystów na wschodzie Ukrainy i przed eskalacją przemocy w tym regionie. "Należy też przypomnieć, iż wcześniej jedynie w lutym 1991 roku badani częściej wyrażali przekonanie o istnieniu zagrożenia dla niepodległości Polski, niż uważali, że ono nie istnieje (44 proc. wobec 33 proc.). W tamtym czasie Polska była jeszcze członkiem Układu Warszawskiego, na jej terytorium stacjonowały wojska radzieckie, a przekonanie o zagrożeniu niepodległości najczęściej wyrażali zwolennicy likwidacji Układu Warszawskiego i zawiązania sojuszu militarnego z Zachodem" - podkreślono.
Na brak zagrożenia częściej wskazują osoby deklarujące poglądy prawicowe. Najwięcej przekonanych, że obecnie nie istnieje zagrożenie dla niepodległości Polski, jest wśród badanych deklarujących zamiar głosowania w hipotetycznych wyborach do Sejmu na PiS wraz z koalicjantami (69 proc.). O braku zagrożenia dla niepodległości Polski przekonana jest także większość zwolenników Koalicji Obywatelskiej (57 proc.) i PSL–Koalicji Polskiej - 51 proc. W potencjalnych elektoratach Konfederacji Wolność i Niepodległość oraz Nowej Lewicy i Lewicy Razem największe grupy stanowią dostrzegający takie niebezpieczeństwo - po 47 proc.
Poparcie dla członkostwa Polski w Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego wyraziło 83 proc. pytanych przez CBOS, przy czym 53 proc. poparło je zdecydowanie. Przeciwnych przynależności do NATO było 2 proc. badanych.
Według CBOS poparcie dla NATO jest obecnie najwyższe w historii naszych badań, wyższe nawet niż w kwietniu 2014 roku, kiedy to po „referendum” na Krymie i aneksji tego półwyspu przez Federację Rosyjską grupa Polaków popierających przynależność Polski do NATO zwiększyła się – w stosunku do wcześniejszego, lutowego pomiaru – aż o 19 punktów procentowych, do 81 proc., jednocześnie zaś o 16 punktów zmalał odsetek osób twierdzących, że jest im obojętne, czy nasz kraj jest członkiem NATO, czy też nie. "Warto przypomnieć, iż wzrost poparcia dla członkostwa w NATO zarejestrowaliśmy w 2014 roku jeszcze przed atakami prorosyjskich separatystów na wschodzie Ukrainy i przed eskalacją przemocy w tym regionie" - czytamy.
CBOS przypomniał, że choć od 1999 roku przynależność do sojuszu cieszyła się poparciem zdecydowanej większości respondentów, to zwolenników wyraźnie przybywało w kwietniu 2002 r. – ponad pół roku po zamachach terrorystycznych w USA i uruchomieniu procedur związanych z artykułem 5 Traktatu Waszyngtońskiego mówiącego o wspólnej obronie, oraz w maju 2003 r. – dwa miesiące po ataku USA na Irak.
Poparciu dla członkostwa w NATO sprzyjają wyrobione poglądy polityczne. Bardziej popierają je też badani identyfikujący się z prawicą lub z lewicą niż zwolennicy politycznego centrum. Wśród zwolenników prawicy członkostwo w NATO popiera 94 proc. ankietowanych; u osób o orientacji lewicowej – 89 proc., u zwolenników centrum – 82 procent.
Poparcie dla NATO przeważa w elektoratach wszystkich partii; najwyraźniejsze jest wśród deklarujących zamiar głosowania na KO (70 proc.), Nową Lewicę (SLD, Wiosna) i Lewicę Razem - 69 proc.
Jest ono także większe wśród mieszańców większych miast, rośnie z wykształceniem, sprzyja mu też zainteresowanie polityką.
Zdaniem 68 proc. respondentów CBOS Polska może być pewna zaangażowania sojuszników w razie konieczności obrony, przeciwnego zdania było 23 proc. badanych.
Badanie z cyklu "Aktualne problemy i wydarzenia" CBOS przeprowadziło metodą wywiadów bezpośrednich wspomaganych komputerowo (CAPI) 6–16 lutego na 958-osobowej reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski.(PAP)
autor: Jakub Borowski
brw/ par/
