Żołnierze z 2. Inowrocławskiego Pułku Inżynieryjnego usuwają skutki nawałnicy w zespole pałacowo–parkowym w Lubostroniu. 22.08.2017. Fot. PAP/Tytus Żmijewski
Dwa lata po nawałnicy do naszego zabytkowego parku w stylu angielskim wróciło życie – mówi PAP dyrektor Pałacu w Lubostroniu Andrzej Budziak. Dodaje, że w pomoc po kataklizmie włączyło się wielu ludzi wielkiego serca, którzy traktują to miejsce, jako ostoję polskości.
Nawałnice przeszły dwa lata temu przez teren zespołu pałacowo-parkowego w Lubostroniu (Kujawsko-Pomorskie) dwa razy. W pierwszych dniach sierpnia oraz w nocy z 11 na 12, gdy ucierpiały w Polsce trzy województwa. Teren parku ma łącznie 40 ha, a zniszczona została połowa drzewostanu. Upadło wówczas ok. 1300 drzew. Dyrektor parku oraz mieszkańcy Lubostronia mówili wtedy PAP, że czegoś takiego nie pamiętają najstarsi ludzie w tej miejscowości.
"Dziś nawet się delikatnie uśmiecham, bo był taki moment po nawałnicy, że remontu wymagał park, jak i ja sam. Miałem spore kłopoty zdrowotne, ale razem wróciliśmy na prostą. Gdy przeszło się po parku jakiś czas po nawałnicy - to żal był okrutny. Trudno było się z tym pogodzić, ale musieliśmy się wziąć do pracy i działać" - powiedział PAP Budziak.
Po dwóch latach od wichury park w Lubostroniu jest już uprzątnięty. Wydatnie pomogły w tym środki z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w kwocie 2 mln 350 tys. zł.
"Zdołaliśmy oczyścić park z 1300 drzew, które zostały złamane bądź wyrwane z korzeniami. Odzyskaliśmy park. Usunięcie drzew kosztowało 1 mln 240 tys. zł. Gdy w parku działały wielkie maszyny na gąsienicach, a to działo się jeszcze całkiem niedawno, to wszyscy myśleli, że z tego pięknego miejsca niewiele zostanie. Park jednak już jest piękny i godny tego, żeby go odwiedzać" - podkreślił Budziak.
Zespół pałacowo-parkowy w Lubostroniu został wybudowany na zlecenie hrabiego Fryderyka Skórzewskiego przez architekta Stanisława Zawadzkiego w latach 1795-1800. Nazwę budowli, nawiązującą do słów "lube ustronie", nadał jej właściciel. Jako zabytek pałac został uznany w 1933 r. przez Prezydenta Rzeczypospolitej. Po II wojnie światowej zarządzało nim Państwowe Gospodarstwo Rolne i znajdował się tu m.in. ośrodek wczasów pracowniczych. Od 1994 r. jest instytucją kultury prowadzoną obecnie przez samorząd województwa. W zabytkowym kompleksie odbywają się m.in. koncerty, wernisaże i spektakle teatralne. Działa w nim także restauracja, możliwe jest też wynajęcie apartamentów.
Po wichurze połowa drzewostanu musiała zostać usunięta. To lipy, robinie akacjowe, klony, jawory. Całe aleje zostały zniszczone. Wiatr połamał także dęby, topole i świerki. 250-letnie lipy zostały roztrzaskane. Najgrubsze powalone drzewo miało 374 cm obwodu.
"Udało nam się wyleczyć 230 drzew, bo początkowe szacunki mówiły o ubytku na poziomie 1500 drzew. Zostało nam tyle środków z dotacji, że jesienią dokonamy nasadzenia 800 drzew. Organizujemy teraz przetargi i nadal działamy. W parku posadzone zostaną takie drzewa, jakie były tu wcześniej - lipy, klony, dęby i graby. Wszystko zgodnie ze stylem krajobrazowego parku angielskiego. Park zabytkowy zobowiązuje nas do tego, żebyśmy posadzili już drzewa nieco wyrośnięte - ok. 4-metrowe, a nawet wyższe. Pracujemy po to, żeby to miejsce oddać w takim stanie, w jakim było przed wichurą, kolejnemu pokoleniu. Na naprawę wszystkiego potrzeba lat" - wskazał dyrektor Pałacu w Lubostroniu w rozmowie z PAP.
Dodał, że większość drzew, które zostaną posadzone w Lubostroniu będzie pochodziła z polskich szkółek.
"To głęboko patriotyczne miejsce - symbol polskiego patriotyzmu i kultury. Podczas zaborów tutaj był bastion polskości. Chcemy, żeby nowe drzewa pochodziły z polskich szkółek, z polskiej ziemi" - powiedział Budziak.
Podkreślił, że największą nadzieję na powodzenie misji, która nieoczekiwanie przed nim stanęła, wzbudzają w nim ludzie - przyjaciele tego miejsca.
"Każdy chciałby tutaj zostawić jakąś swoją cząstkę. Zgłaszają się wybitni muzycy, którzy chcieliby tu zagrać charytatywnie na rzecz parku. Wszyscy chcą pomóc. Gdy ręce nam opadały i płakaliśmy, to nasi przyjaciele w internecie pisali, że nas nie zostawią, apelowali o pomoc" - wspomina dyrektor pałacu.
Po nawałnicy jeszcze większe od skali strat wrażenie robiła wszechogarniająca cisza w parku. Przed kataklizmem uciekły bowiem wszystkie zwierzęta i ptaki m.in. dzięcioły zielone i czerwone, kosy, szpaki, sroki, puchacze, sowy i pełno nietoperzy.
"Po dwóch latach do naszego parku wróciło życie. Dziś warto tutaj przyjechać i posłuchać śpiewu ptaków. One radują się razem z nami, że odzyskujemy ten park. Mamy nawet wrażenie, że zwierząt i ptaków jest dziś więcej niż przed sierpniem 2017" - dodał dyrektor Budziak.
Dziś normalnym już jest, że wokół parku, który otacza las, spacerują spokojnie jelenie i daniele, kicają zające. W to miejsce wróciło życie.
Pałac w Lubostroniu nawiązuje swoim kształtem do Villa Rotonda z Vicenzy, rezydencji autorstwa Palladia czy warszawskiej Królikarni. Na froncie budowli widnieje napis w języku łacińskim Sibi Amicitiae Et Posteris MDCCC (Sobie, przyjaciołom i potomnym 1800). Pod kopułą zwiedzający mogą podziwiać fryz przedstawiający antyczną procesję ofiarną, a niżej znajdują się płaskorzeźby nawiązujące m.in. do historycznych bitew pod Koronowem i Płowcami, a także płaskorzeźba przedstawiająca królową Jadwigę przyjmującą mistrza zakonu krzyżackiego Konrada von Jungingena.(PAP)
autor: Tomasz Więcławski
twi/ drag/
