Kazimierz Okoniewski - pierwszy szef Radja Poznańskiego. Fot. NAC
90 lat temu, 24 kwietnia 1927 roku nadawanie rozpoczęła poznańska stacja radiowa. Rozgłośnia regionalna Polskiego Radia, dawne Radjo Poznańskie, obecne Radio Merkury zmienia przy okazji jubileuszu swoja nazwę na Radio Poznań.
Poznańska stacja jako pierwsza w Polsce nadała transmisję na żywo meczu, transmisję mszy świętej, jako pierwsza wprowadziła dla słuchaczy gimnastykę poranną i kursy języków obcych. Ruszyła jako trzecia rozgłośnia w kraju – po warszawskiej i krakowskiej. Obecnie jest jedną z 17 rozgłośni regionalnych Polskiego Radia.
Stacja powstała dzięki inicjatywie starosty powiatu zachodnio-poznańskiego Stanisława Ziołeckiego. Pomysł pojawił się w 1925 roku i zyskał akceptację lokalnych władz, samorządów i instytucji.
Plany centralne przewidywały uruchomienie poznańskiej rozgłośni dopiero na przełomie lat 20. i 30.; Ziołecki dążył do tego, by stało się to wcześniej. W tym celu założona została spółka Radjo Poznańskie, do której przystąpiły powiaty i miasta ówczesnego województwa poznańskiego.
Stacja powstała dzięki inicjatywie starosty powiatu zachodnio-poznańskiego Stanisława Ziołeckiego. Pomysł pojawił się w 1925 roku i zyskał akceptację lokalnych władz, samorządów i instytucji. Poznańska rozgłośnia jako pierwsza w Polsce nadała transmisję na żywo meczu, transmisję mszy świętej, jako pierwsza wprowadziła dla słuchaczy gimnastykę poranną i kursy języków obcych. Ruszyła jako trzecia stacja w kraju – po warszawskiej i krakowskiej.
Wielkopolanie zgromadzili pieniądze na postawienie nadajnika, przygotowanie studia nadawczego, pozyskali też subkoncesję umożliwiającą emisję programu. Po sześciu latach samodzielnego nadawania rozgłośnia weszła w struktury Polskiego Radia.
Pierwsza siedziba radia kierowanego przez Kazimierza Okoniewskiego mieściła się przy pl. Wolności. Oficjalny start rozgłośni nastąpił 24 kwietnia 1927 roku o godzinie 17. Do słuchaczy przemówiła „obwieścicielka”, czyli spikerka Maria Prusinkiewiczówna, wykonano hymn narodowy, wystąpił prezydent miasta Cyryl Ratajski. Pierwszej audycji wysłuchał tłum zgromadzonych na pl. Wolności poznaniaków.
Według publikacji przygotowanej na trzecie urodziny stacji, w pierwszym roku działalności radio nadawało miesięcznie „74 audycyj mówionych i 90 muzycznych”, rok później było to już „126 audycyj mówionych i 109 muzycznych”. Z poczynionych wówczas obliczeń wynikało, że w pierwszym roku istnienia Radja Poznańskiego 70 tys. osób „krzepiło ducha wiedzą, jaką przynosiła fala radjowa każdemu słuchaczowi”.
11 sierpnia 1929 roku poznańska stacja wyemitowała pierwszą w historii polskiej radiofonii transmisję z meczu piłkarskiego. Mecz miejscowej Warty z Philipsem Eindhoven wygrali gospodarze 5:2. By transmisja była możliwa, na stadion trzeba było dociągnąć łącza telefoniczne, postawić słupy i pozyskać urządzenia nadawcze.
Jeszcze przed oficjalną inauguracją poznańskiej rozgłośni, w Wielkanoc 1927 roku poznańska stacja, jako pierwsza w kraju, nadała transmisję mszy św. 16 kwietnia 1927 roku, w Wielką Sobotę, Radjo Poznańskie transmitowało procesję rezurekcyjną, a w Niedzielę Wielkanocną i Poniedziałek Wielkanocny - mszę św. W uroczystościach uczestniczył prymas Polski abp August Hlond, śpiewy wykonywał Poznański Chór Katedralny pod dyrekcją ks. Wacława Gieburowskiego.
Pierwsza siedziba radia kierowanego przez Kazimierza Okoniewskiego mieściła się przy pl. Wolności. Oficjalny start rozgłośni nastąpił 24 kwietnia 1927 roku o godzinie 17. Do słuchaczy przemówiła „obwieścicielka”, czyli spikerka Maria Prusinkiewiczówna, wykonano hymn narodowy, wystąpił prezydent miasta Cyryl Ratajski. Pierwszej audycji wysłuchał tłum zgromadzonych na pl. Wolności poznaniaków.
To z Poznania, jako pierwszej stacji w kraju, nadano też pierwsze lekcje języków obcych (francuskiego i angielskiego), oraz audycje z gimnastyką poranną.
Radiu zamilkło w trzecim dniu II wojny światowej, odezwało się ponownie w marcu 1945 roku.
Dzień po wybuchu Poznańskiego Czerwca, 29 czerwca 1956 roku na antenie Rozgłośni Poznańskiej Polskiego Radia nadano przemówienie premiera Józefa Cyrankiewicza, grożącego „odrąbaniem ręki” podniesionej „przeciw władzy ludowej”.
W kolejnych latach działalności poznańska rozgłośnia zwiększała swój zasięg na falach średnich; do czasu przejścia na fale ultrakrótkie jej odbiór był możliwy nie tylko w sąsiednich województwach, ale i za granicą - z NRD. W 1971 roku poznańskie radio po raz pierwszy zabrzmiało w stereo na falach UKF.
Z radiem w Poznaniu w latach 80. i 90. ub. wieku nieodłącznie związane były gwarowe gawędy Starego Marycha w interpretacji Mariana Pogasza. Stworzony przez Juliusza Kubla Stary Marych został w 2001 roku uczczony pomnikiem w centrum miasta.
Na początku lat 90. poznańska rozgłośnia stała się Radiem Merkury. Nazwa pochodziła od nazwy programu emitowanego przez stację w trakcie trwania Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Rozgłośnia mieści się przy ul. Berwińskiego w Poznaniu. W czasie II wojny światowej w willi, w której mieszczą się radiowe studia, mieszkał Arthur Greiser, hitlerowski namiestnik tzw. Kraju Warty.
W 1993 roku powołana została spółka Radio Merkury S.A. - Rozgłośnia Regionalna Polskiego Radia w Poznaniu. Obecnie, przy okazji jubileuszu 90-lecia istnienia stacji rozgłośnia zmienia nazwę na Radio Poznań.
Przez najbliższy rok radio będzie używać obu nazw: starej i nowej. Nowe logo stacji ma zostać zaprezentowane w poniedziałek, w trakcie gali z okazji jubileuszu rozgłośni. Tego samego dnia ruszy też kampania promocyjna radia. (PAP)
rpo/ akw/
