Żniwa. Źródło: Muzeum Wsi Mazowieckiej
Pokazy prac żniwnych w zagrodach i na polach oraz sceny z życia dawnej wsi, wyplatanie wianków ze zbóż i polnych kwiatów, strojenie ozdób słomianych i dożynkowego wieńca, będzie można zobaczyć w niedzielę w skansenie Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu.
Podczas imprezy „Żniwa w skansenie” zaplanowano też m.in. widowisko „Żeńcy” w wykonaniu Regionalnego Zespołu Pieśni i Tańca „Boczki Chełmońskie” z Kocierzewa, kiermasz rękodzieła ludowego i produktów regionalnych, a także degustacje, w tym np. kiszonych ogórków z upraw własnych oraz napoju z mniszka lekarskiego i kompotu owocowego.
Odwiedzający sierpecki skansen będą mogli zobaczyć inscenizacje koszenia zboża kosą i podbierania zboża sierpem oraz ustawiania styg i strojenia „przepiórki” na zakończenie prac żniwnych na polu.
„Ostatnie kłosy zebrane na końcu pola wiązano z jednej strony i układano na ziemi w formie nakrycia, pod którym umieszczano kamienie. Na nich kładziono z kolei nieco chleba, czyli dar dla duchów pola, ale także dla szkodników, jak choćby myszy, by nie niszczyły one plonów. To dawny, ludowy zwyczaj, nawiązujący do tradycji przedchrześcijańskich” – powiedział PAP Jarosław Asztemborski z sierpeckiego muzeum.
Jak zaznaczył, kultywowanym zwyczajem było, iż żniwa rozpoczynano zawsze od ułożenia na polu znaku krzyża z pierwszych zebranych kłosów.
„Żniwa w ogóle zaczynano znakiem krzyża. Pierwsze kłosy ścinał dziedzic lub najstarszy czy najważniejszy gospodarz. Potem, na początku szli żeńcy najsilniejsi, najwytrwalsi, którzy nadawali tempo prac pozostałym, idącym z tyłu. Ścięte zboże ustawiały w stygi kobiety i dzieci” – wyjaśnił Asztemborski.
Dodał, iż w południe często przerywano prace na polu, by odpocząć, gdyż wierzono, że w tym czasie na żeńców może sprowadzić ból pleców, „południca”, jeden z duchów pola, wśród których były też np. „płanetniki”, przynoszące chmury i deszcz.
Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu działa od lat 70. XX wieku. Obecnie zajmuje ono obszar ok. 60 ha, gdzie znajduje się m.in. kilkanaście zagród z przełomu XIX i XX wieku oraz inne zabytkowe budynki, takie jak kościół, kuźnia czy karczma. Najstarszy z prezentowanych tam obiektów to chałupa drobno szlachecka z Rzeszotar-Zawad, pochodząca z 1840 r.
Na terenie skansenu znajduje się też amfiteatr, budynek wstawienniczy oraz stajnia. Dostępna jest ścieżka edukacyjno-przyrodnicza z ponad stu gatunkami i odmianami drzew oraz krzewów. Od 2015 r. działa również nowoczesny kompleks rekreacyjny z hotelem.
W plenerach i wnętrzach wiejskich zagród sierpeckiego Muzeum Wsi Mazowieckiej powstawały znane produkcje filmowe – „Ogniem i Mieczem”, „Szwadron”, „Pan Tadeusz” oraz „Historia Roja, czyli w ziemi lepiej słychać”. (PAP)
mb/ agz/
