Czołg TKS. Źródło: Wikimedia Commons
Szczątki unikatowej tankietki biorącej udział w bitwie pod Mokrą pozyskało Muzeum Broni Pancernej Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu. Według przedstawicieli placówki to jedyny taki obiekt w polskich zbiorach muzealnych. Elementy pojazdu zostały znalezione podczas budowy drogi w okolicach Mokrej (Śląskie). Do muzeum przekazała je Fundacja Było... nie minęło Adama Sikorskiego.
Tankietka TK-S pochodziła z 21. dywizjonu pancernego dowodzonego przez mjr. Stanisława Glińskiego. Wraz z całą Wołyńską Brygadą Kawalerii dywizjon wszedł do walki 1 września 1939 roku. W trakcie odwrotu spod Mokrej jedna z tankietek ugrzęzła przy próbie pokonania starorzecza płynącej w pobliżu rzeczki. Aby nie dostała się w ręce wroga, załoga wysadziła na wpół zatopiony pojazd.
Tankietka TK-S pochodziła z 21. dywizjonu pancernego dowodzonego przez mjr. Stanisława Glińskiego. Wraz z całą Wołyńską Brygadą Kawalerii dywizjon wszedł do walki 1 września 1939 roku. W trakcie odwrotu spod Mokrej jedna z tankietek ugrzęzła przy próbie pokonania starorzecza płynącej w pobliżu rzeczki. Aby nie dostała się w ręce wroga, załoga wysadziła na wpół zatopiony pojazd.
"Chociaż w Polsce mamy już kilka tankietek, prawie wszystkie zostały sprowadzone z zagranicy i wrześniowa historia wojenna żadnej z nich nie jest znana. W przypadku znaleziska spod Mokrej obecnie wiemy już dość dużo o losach pojazdu, a badania historyków dopiero się rozpoczęły" - poinformował w poniedziałek Maciej Boruń z Koła Przyjaciół Muzeum Broni Pancernej.
Jak powiedział PAP, wśród przekazanych elementów jest m.in. część silnika, elementy tylnej i górnej części pancerza, szczątki akumulatora, rura wydechowa, rozrusznik i stacyjka.
"To wszystko będzie przeczyszczone, zakonserwowane i zostanie wystawione na ekspozycji. Historię tej tankietki ustalił dziennikarz Adam Sikorski na podstawie rozmów z mieszkańcami okolic miejsca znaleziska. Jej historię potwierdza też miejsce odnalezienia szczątków i ślady po wybuchu. Niemcy nie wysadzali naszych maszyn, oni je zbierali" - dodał Boruń.
Elementy tankietki zostały odnalezione w sierpniu podczas budowy drogi w okolicach Mokrej na głębokości ok. 2 metrów. Znalezisko zidentyfikował i zabezpieczył jeden z pracowników firmy.
W zbiorach Muzeum Broni Pancernej znajduje się przedwojenna tankietka, którą w 2012 roku udało się sprowadzić z Norwegii. Pojazd w 1939 roku uczestniczył w wojnie obronnej Polski, potem został przejęty przez Niemców. Jako ciągnik artyleryjski w Norwegii ciągnął niemieckie armaty, a po wojnie służył tam jako ciągnik rolniczy.
Zrujnowany egzemplarz z 1935 roku został odtworzony, obecnie porusza się o własnych siłach, trwa jego dalsza rekonstrukcja.
Bitwa graniczna pod Mokrą przeszła do historii jako jedna z największych stoczonych w wojnie obronnej 1939 roku. Na polach pod wsią Wołyńska Brygada Kawalerii dowodzona przez płk. Juliana Filipowicza przez cały dzień 1 września powstrzymywała natarcie niemieckiej 4. Dywizji Pancernej wspieranej przez lotnictwo. Straty Brygady to ok. 500 żołnierzy, pięć dział i kilkaset koni. Niemcy stracili około 70 czołgów i kilkuset żołnierzy. (PAP)
rpo/ mrt/ jbr/
