Z okazji swego 95-lecia Zakład Wodociągów i Kanalizacji w Łodzi wydał pamiątkowy kalendarz z unikatowymi zdjęciami kanałów. Otrzyma go pierwszych 95 klientów, którzy zrezygnują z papierowych faktur za wodę i ścieki na rzecz faktur przesyłanych drogą elektroniczną.
"Do kalendarza wybrano zarówno współczesne, jak i archiwalne zdjęcia z lat 20. i 30. XX wieku, na których zobaczymy budowniczych podziemnych kolektorów. Byli to najczęściej bezrobotni łódzcy włókniarze, których zatrudniono w ramach rządowych funduszy na walkę z bezrobociem. Z powodu wąskich ulic w centrum Łodzi prace ziemne przy budowie kanałów wykonywano ręcznie, bez użycia ciężkiego sprzętu. Wykopy często zalewała woda gruntowa, osuwały się ściany. Podczas prowadzonych prac zdarzały się wypadki, także śmiertelne" – zaznaczył rzecznik łódzkiego ZWiK Miłosz Wika.
Według rzecznika na kartach jubileuszowego kalendarza ZWIK ukazano kunszt projektantów i budowniczych murowanych podziemnych kolektorów o łącznej długości 250 kilometrów.
Początki łódzkiego ZWiK sięgają 1925 r. Pod kierownictwem inżyniera Stefana Skrzywana ruszyły wówczas prace przy budowie sieci kanalizacyjnej. Problem płynących gęsto zaludnionymi ulicami nieczystości, które stanowiły źródło licznych epidemii, stał się dla ówczesnych władz Łodzi zadaniem priorytetowym. Na później odłożono prace przy budowie sieci wodociągowej. Ruszyły one dopiero w 1934 r.
W opinii Miłosza Wiki, szczególny podziw mogą budzić zaprezentowane na fotografiach obszerne komory przelewów burzowych do rzek: Łódki, Jasienia czy Karolewki.
"Na jednej z kart zobaczymy przelew burzowy do rzeki Karolewki, zwany +gwiazdą+. To właśnie od niego, w maju 1925 r., rozpoczęto budowę miejskiej sieci kanalizacyjnej. O tym wydarzeniu przypomina umieszczona pod ziemią pamiątkowa tablica. Na ścianie kanału +gwiazda+ jest też tablica dedykowana projektantowi sieci wodociągowej i kanalizacyjnej Łodzi inżynierowi Williamowi Heerleinowi Lindleyowi" – wyjaśnił.
Pod ziemią jest również tablica, jaką pracownicy ZWiK poświęcili swoim kolegom, którzy zginęli w 1957 r. podczas remontu kanału w ulicy Wołowej. Poza tym w jubileuszowym kalendarzu znajdziemy zdjęcia podziemnych zbiorników wody pitnej na Stokach. Ze względu na konstrukcję i urodę to klimatyczne, a przy tym całkowicie niedostępne dla osób postronnych miejsce nazywane jest podziemną katedrą. W tym roku przypada 85. rocznica rozpoczęcia jego budowy.
"Zdjęcia kanałów na potrzeby jubileuszowego kalendarza wykonywano przy zachowaniu obowiązujących w ZWiK surowych zasad bezpieczeństwa. Ponieważ wciąż zdarzają się amatorzy samodzielnych wypraw do kanałów, przypominamy o zakazie wchodzenia pod ziemię. W kanałach są trujące gazy – można tam stracić życie" – dodał Wika.
Pamiątkowe kalendarze ZWiK otrzyma pierwszych 95 klientów spółki, którzy w tym roku zrezygnują z otrzymywania pocztą papierowych faktur za wodę i ścieki na rzecz faktur przesyłanych drogą elektroniczną. (PAP)
Autorka: Agnieszka Grzelak-Michałowska
agm/ joz/
