Dulag 121 w Pruszkowie, w którym Niemcy gromadzili wypędzonych mieszkańców Warszawy, jest nie tylko historią cierpienia, lecz także odwagi, ofiarności i solidarności – napisał prezydent Andrzej Duda w liście skierowanym do uczestników obchodów Dnia Pamięci Więźniów Obozu Dulag 121 i Niosących Im Pomoc.
Oddziały niemieckie atakują Żoliborz. Powstańcy bronią się m.in. przy ul. Królewskiej, pl. Trzech Krzyży, koło Politechniki i w rejonie Towarowej. W dworze Reicherów w Ożarowie wysłannicy Komendy Głównej AK prowadzą rozmowy kapitulacyjne z generałem SS i policji Erichem von dem Bachem-Zelewskim.
W południe 27 września 1944 r. kapituluje Mokotów. Wbrew deklaracjom o respektowaniu konwencji genewskiej gen. von dem Bacha-Zelewskiego na ul. Dworkowej Niemcy rozstrzeliwują 140 powstańców, którzy wyszli tam z kanałów. Miasto opuszcza też ok. 5 tys. mieszkańców Mokotowa.
Na Mokotowie powstańcy bronią się już tylko w rejonie Kazimierzowskiej i Różanej. Niemcy dokonują licznych egzekucji, mordując wziętych do niewoli powstańców, rannych i cywilów. Płk Józef Rokicki „Karol” wydaje rozkaz ewakuacji mokotowskich oddziałów powstańczych kanałami do Śródmieścia.
Przyczółek czerniakowski upada. Kilku powstańców Ryszarda Białousa "Jerzego" przedostaje się do Śródmieścia. Do niewoli trafiają mjr Stanisław Łatyszonek i żołnierze 9 Pułku Piechoty 1 AWP. Niemcy mordują ok. 200 jeńców broniących Czerniakowa. Wśród ofiar jest kapelan AK ks. Józef Stanek.
Rano Niemcy atakują dwa obsadzone przez powstańców budynki na przyczółku czerniakowskim. Kpt. Ryszard Białous "Jerzy" decyduje się na ewakuację. Na wschodni brzeg Wisły docierają tylko 94 osoby. Sowieckie samoloty bombardują Dworzec Gdański i Cytadelę. Niemcy przygotowują szturm na Mokotów.
Trwają walki na przyczółku czerniakowskim. Ginie tam 12-letni łącznik, kapral AK Witold Modelski "Warszawiak" - najmłodszy poległy powstaniec - i ppor. Wiesław Krajewski "Sem", uczestnik akcji pod Arsenałem. Gen. "Bór" reorganizuje oddziały powstańcze AK w regularne oddziały Wojska Polskiego.
SS i policja atakują powstańcze pozycje na ul. Wilanowskiej. Część powstańców z przyczółka czerniakowskiego ewakuuje się kanałami na Mokotów. Pozostałymi dowodzi kpt. Ryszard Białous „Jerzy”. Sowieci przeprowadzają serię nalotów na pozycje niemieckie.
W tym roku przypada 80. Rocznica Wysiedlenia Powstańczej Warszawy. Jak co roku zachęcamy do wspólnego upamiętnienia losów ludności cywilnej, która wypędzona w czasie Powstania Warszawskiego i po jego zakończeniu trafiała do obozu Dulag 121 w Pruszkowie, a także osób, które niosły im wtedy pomoc.
107 bombowców B-17 z 8. Armii Powietrznej USAAF dokonuje największego zrzutu z pomocą dla powstańców. W rejonie Warszawy Amerykanie tracą bombowiec B-17 i dwa myśliwce. W ręce powstańców trafia 288 zasobników. Broni się przyczółek czerniakowski. Niemcy opanują ul. Czerniakowską.