Obchody 78. rocznicy likwidacji tzw. obozu cygańskiego (Zigeunerlager) w niemieckim KL Auschwitz II-Birkenau, odbędą się we wtorek na terenie Miejsca Pamięci. Podczas II wojny Niemcy zgładzili ok. 500 tys. Romów i Sinti, w tym ok. 23 tys. w Auschwitz.
2 sierpnia uchwałą Sejmu został ustanowiony Dniem Pamięci o Zagładzie Romów. Parlament Europejski uznał go za Dzień Pamięci o Holocauście Europejskich Romów.
Uczestnicy rocznicowych obchodów spotkają się we wtorek przed południem przy bramie wejściowej na teren dawnego „Zigeunerlager”. Wspólnie przejdą przed Pomnik Zagłady Romów i Sinti, gdzie o godzinie 11.30 rozpoczną się uroczystości. Zaplanowano okolicznościowe przemówienia.
Stowarzyszenie Romów w Polsce, organizator uroczystości, podało, że w imieniu ocalałych głos zabierze Christian Pfeil z Niemiec. Gośćmi obchodów mają być m.in. przewodniczący niemieckiego Bundesratu Bodo Ramelow oraz komisarz UE ds. równości Helena Dalli. Obecni będą członkowie mniejszości romskiej z kilkunastu krajów, przedstawiciele państwa polskiego, duchowni oraz dyplomaci.
Niemcy rozpoczęli eksterminację Romów już w 1941 r. Z początkiem listopada deportowali z terenów dzisiejszej Austrii ok. 5 tys. ludzi do getta w Łodzi. W styczniu 1942 r. wszyscy zostali zamordowani w ośrodku zagłady w Chełmnie.
W grudniu 1942 r. zwierzchnik SS Heinrich Himmler rozkazał, by Sinti i Romowie z Rzeszy i terenów okupowanych zostali osadzeni w obozach koncentracyjnych. Trzy miesiące później w Auschwitz II-Birkenau powstał dla nich obóz rodzinny. Niemcy deportowali do niego ludzi z czternastu państw. Więzione były całe rodziny. Dziesiątkowały ich choroby i głód.
Między 26 lutego 1943 r. a 21 lipca 1944 r. do Zigeunerlager deportowano blisko 21 tys. osób. Liczba ta nie uwzględnia około 1,7 tys. Romów z Białegostoku. Jako podejrzani o tyfus plamisty trafili wprost do komór gazowych.
Zigeunerlager został zlikwidowany w nocy z 2 na 3 sierpnia 1944 r. Do komory gazowej trafiło 4,2-4,3 tys. osób, wszyscy, którzy jeszcze żyli. Ich ciała spłonęły w dołach paleniskowych przy V krematorium.
Ogółem w Auschwitz zginęło ok. 21 tys. Romów. Pod względem liczby ofiar stanowią oni trzecią grupę po Żydach i Polakach. W wyniku prześladowań i terroru w czasach istnienia III Rzeszy śmierć poniosła około połowa populacji romskiej, zamieszkującej obszary okupowane przez Niemców. (PAP)
Autor: Marek Szafrański
szf/ pat/
