II Światowy Zjazd Polaków z Zagranicy: mężczyźni trzymający sztandary ze znakiem Rodła (znak przedstawiający bieg rzeki Wisły wraz z zaznaczonym miastem Krakowem używanym przez Związek Polaków w Niemczech od roku 1933). Warszawa, 1934 r. Fot. NAC
Archiwum Związku Polaków w Niemczech trafi do Instytutu Pamięci Narodowej. 20 listopada w Warszawie odbędzie się konferencja prasowa prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego z udziałem wiceprezes Związku Polaków w Niemczech Anny Wawrzyszko, która przekaże dokumenty dokumentujące działalność ZPwN.
W ramach współpracy pomiędzy IPN a ZPwN, do archiwum instytutu trafi cały zasób archiwalny Związku Polaków w Niemczech, liczący kilkaset metrów dokumentacji. Instytut Pamięci Narodowej zobowiązał się do uporządkowania merytorycznego materiałów, ich konserwacji i digitalizacji. Po zakończeniu procesu cały zasób archiwalny ZPwN zostanie udostępniony osobom zainteresowanym.
Projekt Archiwum Pełne Pamięci powstał z inicjatywy Archiwum IPN. Celem jest utrwalanie pamięci o losach Polski i Polaków. "Chcemy zachęcić Państwa do wydobycia z domowych zbiorów dokumentów ukazujących ważne wydarzenia z dziejów Polski i tych, przedstawiających szerzej nieznane lub zapomniane historie rodzinne i podzielenia się nimi za pośrednictwem IPN z innymi" - informuje instytut.
Wystawa „Jesteśmy Polakami. Związek Polaków w Niemczech" otwarta
Związek Polaków w Niemczech został założony 27 sierpnia 1922 r. Pełnił ważną rolę dla zachowania świadomości narodowej Polaków zamieszkujących obszar Niemiec. W latach 20. i 30. XX w. Polacy stworzyli instytucję, prężnie działając na polu politycznym, społecznym, kulturalnym i gospodarczym, zbudowali na terenie Niemiec banki, spółdzielnie, przedsiębiorstwa, szkoły, przedszkola, biblioteki, wydawali książki, gazety oraz czasopisma.
Dojście do władzy Adolfa Hitlera w 1933 r. zahamowało rozwój związku. Odtąd Polacy w III Rzeszy podlegali zmasowanym represjom i terrorowi, łącznie z zabójstwami, a polskie placówki były napadane i niszczone. W 1940 r. Niemcy pozbawili Polaków statusu mniejszości narodowej, działalność ZPwN została zakazana, a majątek przejęty i zdefraudowany. Działacze Związku trafili do obozów koncentracyjnych i więzień. Tam z powodu swojej przynależności narodowej i dotychczasowego manifestowania polskości byli torturowani i mordowani. Do dziś Polacy nie odzyskali w Niemczech statusu mniejszości narodowej, nie zwrócono im również zrabowanego majątku. Polsce nie wypłacono także jakiekolwiek reparacji wojennych. (PAP)
Autor: Maciej Replewicz
mr/ dki/
