Artur Grottger "Bitwa", grafika z cyklu "Polonia 1863". Źródło: Wikimedia Commons
Centralne obchody 158. rocznicy Powstania Styczniowego rozpoczną się w piątek w Szydłowcu (Mazowieckie), a zakończą w niedzielę w Wąchocku (Świętokrzyskie). Ze względu na pandemię nie odbędzie się 28. Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych z Suchedniowa do Bodzentyna.
Trzydniowe uroczystości rozpoczną się w piątek po południu w Szydłowcu złożeniem wiązanki kwiatów pod tablicą upamiętniającą 150. rocznicę wybuchu powstania styczniowego. Po mszy św. w miejscowym kościele p.w. św. Zygmunta kwiaty zostaną złożone na zbiorowej mogile powstańców styczniowych.
W sobotę, po porannej mszy św. w Suchedniowie, uczestnicy uroczystości, w asyście kompanii honorowej wystawionej przez 10. Świętokrzyską Brygadę Obrony Terytorialnej, przejdą ulicą Bodzentyńską pod „Krzyż Przedpowstańczy” oraz złożą kwiaty pod tablicą znajdującą się na miejscowym rynku, upamiętniająca suchedniowskich powstańców.
„Powstanie styczniowe. Zryw wolnych Polaków”
Niedzielna część obchodów rozpocznie się w Wąchocku od złożenia kwiatów przy pomniku generała Mariana Langiewicza. Następnie uczestnicy uroczystości przejdą do klasztoru oo. Cystersów, gdzie w południe rozpocznie się uroczysta msza święta.
Co roku jednym z głównych punktów obchodów powstania styczniowego był Marsz Szlakiem Powstańców Styczniowych z Suchedniowa do Bodzentyna. 28. edycja marszu ze względu na pandemię została odwołana.
"Do podjęcia takiej decyzji zmusiły nas przepisy epidemiologiczne i zdrowy rozsądek. Nie chcemy, aby ktoś z uczestników marszu uległ zakażeniu. Marsz zawsze był jednym z głównych akcentów obchodów, ale nie możemy ryzykować zdrowiem osób uczestniczących w patriotycznych uroczystościach" - powiedział PAP komendant Marszu Szlakiem Powstańców Styczniowych Daniel Woś. Dodał, że obchody wybuchu powstania styczniowego zostaną przeprowadzone z zachowaniem wszelkich rygorów sanitarnych.
Prof. R. Żurawski vel Grajewski: decyzja o wybuchu Powstania Styczniowego była słuszna
"Podobnie jak i w latach poprzednich uroczystości będą trwały trzy dni, ale ograniczyliśmy je do niezbędnego minimum. Składanie kwiatów w miejscach upamiętniających powstanie styczniowe odbędzie się przez pojedyncze delegacje i będzie rozłożone w czasie. Ilość uczestników mszy świętej będzie dostosowana do wymogów sanitarnych" – zapewnił Woś.
Powstanie styczniowe rozpoczęło się 22 stycznia 1863 r. Manifestem Tymczasowego Rządu Narodowego. Objęło tereny zaboru rosyjskiego i miało charakter wojny partyzanckiej. Jak oceniają historycy, podczas powstania miało miejsce ponad tysiąc starć, a siły polskie liczyły w sumie ok. 200 tys. osób. Jego pierwszym przywódcą był Ludwik Mierosławski, który jednak po miesiącu utracił tę funkcję. Później dyktatorami powstania byli Marian Langiewicz i Romuald Traugutt, który stał się tragicznym symbolem zrywu. Aresztowany wskutek denuncjacji i więziony na Pawiaku został skazany przez rosyjski sąd wojskowy na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonano na stokach Cytadeli Warszawskiej 5 sierpnia 1864 r.
Prezydenci Polski i Litwy: Powstanie Styczniowe było ważne dla wielu narodów walczących o wolność
Po zakończeniu powstania Polaków dotknęły liczne represje, m.in. konfiskata majątków szlacheckich, kasacja klasztorów na obszarze Królestwa Polskiego, wysokie kontrybucje i aktywna rusyfikacja. Za udział w powstaniu władze carskie skazały na śmierć ok. 700 osób, na zesłanie co najmniej 38 tys. (PAP)
autor: Janusz Majewski
maj/ dki/
