Po prawie czterech miesiącach, od kiedy działalność Centrum Dialogu im. Marka Edelmana (CDME) przeniosła się do Internetu, ośrodek znowu jest otwarty dla gości i łodzian. Wkrótce CDME ma organizować uroczystości 76. rocznicy likwidacji przez Niemców Litzmannstadt Ghetto – poinformowała PAP dyrektor CDME Joanna Podolska.
Z powodu epidemii koronawirusa, Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi, przez prawie 4 miesiące było zamknięte dla odwiedzających, a jego działalność przeniosła się do sieci. W poniedziałek ośrodek ponownie otwarto dla łodzian i gości z całego świata, chociaż CDME będzie funkcjonować inaczej niż przed kryzysem.
"Cały czas jednak centrum będzie pracować w określonym reżimie sanitarnym. Jeśli chodzi o m.in. spacery, warsztaty, spotkania, trzeba wchodzić na stronę CDME, gdzie są dostępne informacje, i zapisywać się drogą internetową, aby było po prostu bezpiecznie" - powiedziała wiceprezydent Łodzi Małgorzata Moskwa-Wodnicka.
Marek Edelman (1922-2009)
"Od początku pandemii budynek był zamknięty dla gości, ale my pracowaliśmy, co - mam nadzieję - było widać w sieci. Pracowaliśmy m.in. nad publikacjami, które ukażą się w tym roku. Pochwalę się, bo +dzieckiem pandemii CDME+ jest publikacja +Jedynym wyjściem była odwaga+, książka autorstwa ocalałego z łódzkiego getta Romana Kenta, który w kwietniu tego roku skończył 95 lat" - mówiła dyrektor Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi Joanna Podolska.
We wtorek, z okazji 105. rocznicy przyłączenia Bałut do Łodzi, będzie można wziąć udział w pierwszym organizowanym w tym roku spacerze z cyklu: "Chodź na Bałuty, jest wtorek". A będą to - jak zachęcali pracownicy Centrum Dialogu - niezwykłe spotkania, podczas których zwiedzający poznają historię i współczesność największej łódzkiej dzielnicy.
"Ze względów bezpieczeństwa, w związku z pandemią, liczba osób na spacerach jest ograniczona, prosimy, aby nasi goście zapisywali się na wtorkowe spacery. Od 17.00 będziemy spacerować po Bałutach, na jutrzejsze spotkanie nie ma już, niestety, miejsc. Spacery będą prowadzić przewodnicy i pracownicy CDME i będziemy na pewno dużo mówić o jednej z ciekawszych dzielnic Łodzi" - podkreśliła Justyna Tomaszewska z Centrum Dialogu.
Jak zwykle CDME włącza się w organizację rocznicy likwidacji przez Niemców Litzmannstadt Ghetto, która przypada 29 sierpnia, kiedy to w 1944 roku do niemieckich obozów śmierci wyjeżdżali stąd ostatni więźniowie.
"W tym roku główne uroczystości odbędą się 28 sierpnia, z tego względu, że 29 sierpnia wypada szabat. Uroczystości główne, jak zawsze, na cmentarzu żydowskim i na stacji Radegast (muzeum stacji Radegast, skąd Niemcy wysyłali na śmierć Żydów - PAP). Mamy także bardzo bogaty program wydarzeń online" - informowała koordynator obchodów rocznicy likwidacji Litzmannstadt Ghetto Eliza Gaust.
Powstała makieta Litzmannstadt Ghetto
Z okazji 76. rocznicy likwidacji przez Niemców Litzmannstadt Ghetto, łódzkie Centrum Dialogu im. Marka Edelmana przygotowuje koncert "Ptaki smutku".
"27 sierpnia 2020 roku, w Centrum Dialogu w Łodzi, odbędzie sie prapremiera projektu niezwykłego +Ptaki smutku+, projektu, który sięga do twórczości Jeszajahu Szpigla, wielkiego łódzkiego poety, szkoda, że tak mało znanego, a projekt +Ptaki smutku+ jest właśnie próbą przywrócenia Łodzi pamięci o jej wielkim twórcy. Muzykę do wierszy Szpigla stworzył Łukasz Lach, kompozytor, lider i twórca formacji +L.Stadt+. Tak samo jak Szpigiel, Łukasz jest dzieckiem Bałut" - opowiadał reżyser telewizyjny i teatralny Miron Zajfert.
Ostatni transport, z ostatniego zlikwidowanego na ziemiach polskich przez Niemców getta, z Litzmannstadt Ghetto wyjechał 29 sierpnia 1944 roku, kiedy jeszcze walczyła Warszawa, a za Wisłą stały sowieckie oddziały patrzące jak wykrwawia się m.in. stolica Polski.
Przez Litzmannstad Ghetto przeszło - wg różnych danych historycznych - 200 do nawet 250 tysięcy Żydów, głównie z Łodzi i okolic, Polski centralnej oraz 20 tysięcy Żydów z Austrii, Czech, Luksemburga i Niemiec, a także ponad 5 tysięcy Cyganów. Wszyscy wegetowali i pracowali nad siły w zakładach, produkujących na potrzeby wojska, utworzonych przez niemieckiego okupanta. Kiedy więźniowie nie mogli już pracować dla oprawców, byli wywożeni do niemieckich obozów śmierci.
W 2004 roku, o tragedii ludzi stłoczonych w nieludzkich warunkach na terenie Bałut, przypomniała światu 60. rocznica likwidacji Litzmannstadt Ghetto, którą zorganizowała ekipa, rządzącego wtedy Łodzią prezydenta miasta Jerzego Kropiwnickiego (2002 - 2010). Z jego inicjatywy powstało też Centrum Dialogu im. Marka Edelmana, które utworzono wraz z Parkiem Ocalałych na terenach dawnego getta.
Patron łódzkiego Centrum Dialogu Marek Edelman (1921- 2009), to jeden z przywódców Powstania w Getcie Warszawskim w 1943 roku. Po wojnie związany z Łodzią. Tu mieszkał i pracował jako lekarz. Był społecznikiem, działaczem politycznym, jednym z liderów opozycji demokratycznej w komunistycznej Polsce, odznaczony Orderem Orła Białego.
Centrum Dialogu im. Marka Edelmana jest dziedzictwem pamięci łódzkiego lekarza, który, przeżywszy Zagładę, zawsze deklarował chęć zrozumienia drugiego człowieka. (PAP)
Autor: Hubert Bekrycht
hub/ dki/
