Piotr Majewski, podczas zorganizowanej w październiku 2010 r. w Gdańsku, dyskusji pokonkursowej Międzynarodowego Konkursu Architektonicznego na koncepcję Budynku Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku, z udziałem członków jury i laureatów. Fot. PAP/A. Warżawa
Podczas środowego spotkania w siedzibie Muzeum II Wojny Światowej poświęconego premierze książki „Brzydkie słowo na `k`. Rzecz o kolaboracji” jej autor Piotr M. Majewski został zapytany o dokonane przez niego porównanie pracowników tej instytucji do kolaborantów z okresu II wojny światowej.
Wydana kilka dni temu monografia jest poświęcona zjawisku kolaboracji w krajach okupowanych przez Niemcy w czasie II wojny światowej. We wprowadzeniu Piotr M. Majewski nawiązał do postawy niektórych pracowników Muzeum II Wojny Światowej, którzy zdecydowali się na pozostanie w zespole placówki po odejściu jej pierwszego dyrektora prof. Pawła Machcewicza. Zapytany o ten fragment przez byłego pracownika muzeum Waldemara Szulca Majewski powiedział, że jest to metafora mająca służyć pokazaniu „złożoności zjawiska współpracy z obcą władzą”.
Jak dodał „nigdy nie uważałem, aby wszyscy, którzy zdecydowali się pozostać w muzeum są kolaborantami, nigdy nie przeszło mi to przez myśl” i porównanie to dotyczy osób, które zdecydowały się na „przekroczenie granicy współpracy z inną władzą”. Podkreślił, że nie porównuje Muzeum II Wojny Światowej do kraju okupowanego przez obcą armię, ale „mechanizmy były podobne” i nie jest jego rolą ocenianie postawy innych pracowników.
Muzeum II Wojny Światowej: do ekspozycji stałej zostaną włączeni o. Kolbe i rodzina Ulmów
Do tej wypowiedzi dr. hab. Piotra Majewskiego w rozmowie z PAP odniósł się dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w latach 2021-2024 dr hab. Grzegorz Berendt. „Jestem oburzony, że koleżanki i kolegów, którzy realizowali misję w polskiej instytucji kultury, misję upamiętniania ofiar II wojny światowej, określa się mianem kolaborantów, tylko dlatego, że misję tę realizowali, gdy dyrekcję tworzył Karol Nawrocki i ja jako jego zastępca. To obrażanie ludzi uczciwych i realizujących ważną misję” – powiedział dr hab. Grzegorz Berendt. Dodał, że nie odnosi się do innych tez stawianych w książce Majewskiego, ale jedynie do porównania osób pracujących w muzeum po 2017 r. i sugerowania przez Majewskiego, że ówczesna sytuacja posłużyła mu do zrozumienia zjawiska kolaboracji w warunkach okupacji niemiecko-nazistowskiej. „Innymi słowy Piotr M. Majewski porównał reżim nazistowski z systemem demokratycznym w którym zmieniła się ekipa rządząca” – mówi dr hab. Grzegorz Berendt.
Plan budowy w Gdańsku Muzeum II Wojny Światowej ogłosił we wrześniu 2008 r. rząd Donalda Tuska. Budowa zakończyła się w 2016 r. Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 zostało powołane przez resort kultury w grudniu 2015 r. W połowie kwietnia 2016 r. ministerstwo zapowiedziało, że nosi się z zamiarem połączenia obu muzeów w jedną placówkę. Muzea zostały połączone w grudniu 2016 r., a tym samym dotychczasowy dyrektor Muzeum II Wojny Światowej prof. Paweł Machcewicz oraz wicedyrektor dr hab. Paweł M. Majewski przestali pełnić dotychczasowe funkcje, po potwierdzeniu decyzji MKiDN przez Naczelny Sąd Administracyjny. Dyrektorem połączonych placówek został mianowany dr Karol Nawrocki.(PAP)
Autor: Michał Szukała
szuk/
