Uczestnicy manifestacji przed budynkiem Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku przeciwko wystawie "Nasi chłopcy" poświęconej losom dziesiątek tysięcy mieszkańców Pomorza, którzy zostali wcieleni do armii III Rzeszy. Fot. PAP/Adam Warżawa
Politycy krytykujący wystawę „Nasi chłopcy” pokazali, że nie mają pojęcia o germanizacji mieszkańców Gdańska i Pomorza podczas II wojny światowej oraz o ich przymusowym wcielaniu do Wehrmachtu – ocenił korespondent „Frankfurter Allgemeine Zeitung”.
Warszawski korespondent „FAZ” Stefan Locke przytoczył na wstępie krytyczne oceny wystawy „Nasi chłopcy. Mieszkańcy Pomorza Gdańskiego w armii III Rzeszy” zorganizowanej w Galerii Palowej Ratusza Głównego Miasta w Gdańsku.
Zacytował fragment wpisu na platformie X prezydenta Andrzeja Dudy, który pisał o „moralnej prowokacji”, oraz wypowiedź prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego, że wystawa jest „atakiem na polską suwerenność”. Wspomniał też o negatywnej opinii wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza.
Cechą wspólną tych trzech polityków jest to, że nie zapoznali się z „obiektem swojego oburzenia”, a jedynie, opierając się nas tym, co mówią inni, wykorzystali swoje stanowiska i zasięgi w mediach społecznościowych do maksymalnego nagłośnienia swoich „przesądów” – napisał Locke w opublikowanej we wtorek korespondencji z Gdańska.
Prof. Witold Kulesza: Polacy mieli niewielkie możliwości uchylenia się od służby w Wehrmachcie
Reakcje pokazują, że krytycy nie mają pojęcia o temacie wystawy – germanizacji mieszkańców Gdańska i Pomorza podczas niemieckiej okupacji Polski w czasie II wojny światowej i przymusowej rekrutacji mieszkających tam mężczyzn do Wehrmachtu - zaznaczył autor.
„Ta historia różni się bardzo od (historii) Warszawy czy Krakowa i nie jest nauczana w polskich szkołach, co prowadzi do tak gwałtownych reakcji” – podkreślił cytowany przez „FAZ” kurator wystawy Andrzej Hoja.
Locke opisuje sytuację mieszkańców Gdańska i Pomorza po włączeniu tych ziem w 1939 r. do III Rzeszy i rosnącą z każdym rokiem presję na wpisywanie się na volkslistę. W okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie volkslistę podpisało prawie milion osób, a ok. 90 tys. zostało powołanych do Wehrmachtu. Wliczając osoby z innych okupowanych przez Niemcy polskich ziem, w armii Hitlera służyło ok. 450 tys. Polaków – czytamy w „FAZ”.
Po 1944 r., w obliczu rysującej się niemieckiej klęski, coraz więcej żołnierzy dezerterowało.
Po wojnie niszczono wszystkie ślady służby w obcej armii, obawiając się negatywnych konsekwencji.
Służba w Wehrmachcie stała się po wojnie tematem tabu – napisał Locke, cytując kuratora wystawy. Zdemobilizowani żołnierze zostali „wymazani” z narodowej historii i podręczników szkolnych. Członkom ich rodzin nadal trudno przychodzi rozmowa o przeszłości – powiedział Hoja.
Polacy w Wehrmachcie podczas II wojny światowej. Było ich pół miliona
Dziennikarz „FAZ” przypomniał o „perfidnym wykorzystaniu” tematu służby w Wehrmachcie w kampanii wyborczej w 2005 r. Poseł PiS Jacek Kurski oskarżył wówczas dziadka Donalda Tuska o zgłoszenie się do Wehrmachtu na ochotnika. To „zwyczajne kłamstwo”, gdyż jako obywatel Gdańska Józef Tusk automatycznie stał się Niemcem i w 1944 r. został przymusowo wcielony do Wehrmachtu – napisał Locke.
Hoja powiedział „FAZ”, że nie spodziewał się takiej fali zarzutów i mowy nienawiści, jakie nastąpiły po otwarciu wystawy. Reakcje polityków świadczą jego zdaniem o „całkowitym niezrozumieniu” oraz o „ignorancji w połączeniu z agresją”. Jak dodał, po upływie dwóch tygodni „nastroje zaczynają się zmieniać”, a pozytywne oceny obecnie przeważają.
Natomiast na pobliskim jarmarku św. Dominika – twierdzi korespondent „FAZ” w konkluzji - panuje całkowicie niekontrowersyjne podejście do historii III Rzeszy: oferowane przez handlarzy nazistowskie dewocjonalia, wśród których można znaleźć nawet autograf Heinricha Himmlera, kupują zgodnie obok siebie i Niemcy, i Polacy.(PAP)
lep/ akl/ ktl/
