Gdańsk, 15 12 1970 r. Fot. PAP/E. Pepliński
Instytut Pamięci Narodowej przedstawił przedsięwzięcia, które upamiętnią zbliżającą się 50. rocznicę krwawych wydarzeń z grudnia 1970 r. Wśród nich są szczecińsko-gdańska wystawa pt. "Powstanie Grudniowe 1970 roku", a także publikacje i materiały filmowe.
17 grudnia br. minie 50 lat od dnia, gdy na Wybrzeżu wojsko i milicja użyły broni palnej wobec tysięcy robotników, którzy domagali się poprawy warunków życia w rządzonej przez Władysława Gomułkę i jego ekipę Polsce. Było to najtragiczniejsze wydarzenie w czasie tłumienia kilkudniowych protestów, podczas których zginęło kilkadziesiąt osób.
Na 50. rocznicę rewolty grudniowej IPN przygotował szereg inicjatyw, które w środę przedstawił prezes IPN Jarosław Szarek wraz ze współpracownikami z Gdańska i Szczecina. Będzie to m.in. szczecińsko-gdańska wystawa "Powstanie Grudniowe 1970 roku", a także publikacje, takie jak "Grudniowa kolęda. Kościół katolicki w Trójmieście wobec Grudnia '70" oraz "Zbrodnia bez kary. Grudzień '70 w Gdyni. Przebieg wydarzeń, represje, walka o prawdę, najdłuższy proces III RP".
Grudzień 1970 - zdjęcia cz. 1
IPN poinformował też o planowanych uroczystościach, w tym o odsłonięciu w Gdyni tablicy upamiętniającej ofiary, a także o materiałach filmowych oraz grze z wykorzystaniem aplikacji ActionTrack, która poprowadzi ich uczestników przez najważniejsze miejsca związane z rewoltą w Szczecinie. Instytut zapewnił też, że szczegółowe informacje o planowanych wydarzeniach będą udostępniane na stronie internetowej IPN oraz w jego mediach społecznościowych.
Informacje historyków oraz dokumenty dotyczące masakry sprzed 50 lat zebrane są również na portalu IPN https://polskiemiesiace.ipn.gov.pl/.
W grudniu 1970 r. na ulicach Gdańska, Gdyni, Szczecina i Elbląga doszło do krwawej konfrontacji między protestującymi robotnikami a władzami PRL, które do tłumienia protestów użyły licznych oddziałów milicji i wojska. Bezpośrednią przyczyną wybuchu społecznego niezadowolenia, a następnie strajków w Stoczni Gdańskiej im. Lenina i gdyńskiej Stoczni im. Komuny Paryskiej była ogłoszona m.in. w "Trybunie Ludu" podwyżka cen podstawowych artykułów spożywczych.
Na portalu poświęconym Grudniowi 1970 r. IPN podał, że według oficjalnych danych śmierć poniosło łącznie 45 osób, a 1165 zostało rannych. W kontekście użytej wówczas przemocy wiele osób jest jednak przekonanych, że ofiar śmiertelnych musiało być więcej niż te, o których poinformowano.
Najtragiczniejszym dniem protestów był 17 grudnia 1970 r. - tzw. czarny czwartek, gdy w Gdyni zastrzelono 18 osób, a w Szczecinie - 13 (łącznie w tym mieście zginęło 16 osób); tego dnia kilkaset osób odniosło poważne obrażenia, wielu także bestialsko pobito. Do dziś symbolikę tego dnia oddaje fotografia pochodu niosącego na drzwiach ciało zabitego 18-letniego Zbigniewa Godlewskiego razem z pokrwawioną biało-czerwoną flagą. (PAP)
nno/ dki/
