Jaroslaw Sellin podczas konferencji prasowej nt. założeń programowych dla inwestycji Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Fot. PAP/M. Gadomski
Inwestycja budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 prawdopodobnie potrwa do 2026 r., ale będziemy stopniowo otwierać poszczególne części muzeum – poinformował wiceminister kultury Jarosław Sellin.
Sellin wziął udział w konferencji prasowej nt. założeń programowych dla inwestycji Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 w Gdańsku. W wydarzeniu uczestniczyli także członkowie zespołu odpowiadającego za przyszły kształt Muzeum Westerplatte i Wojny 1939. Placówka będzie oddziałem Muzeum II Wojny Światowej.
"Chcemy, aby w ciągu najbliższych kilku lat to muzeum plenerowe powstało, stopniowo realizując poszczególne etapy tej inwestycji" - powiedział Sellin.
"W ubiegłym tygodniu odbyło się posiedzenie Rządu Polskiego. Znowelizowaliśmy budżet na rok 2020 i zabezpieczyliśmy 12 mln zł w tym budżecie na realizację przetargów, konkursów, które należy przeprowadzić, zanim się za inwestycję muzealną weźmiemy. A więc już pierwsze środki finansowe są zabezpieczone na rozpoczęcie tych prac" - poinformował Sellin.
Podał, że powierzchnia rewaloryzowanych terenów będzie wynosić około 26,5 tys. m kw. "Będzie siedem odbudowanych budowli wojskowej składnicy tranzytowej. Powierzchnia wystawy stałej Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 będzie wynosić prawie 3,5 tys. m kw."- powiedział.
Sellin poinformował, że "inwestycja prawdopodobnie potrwa do 2026 roku". "Ale będziemy stopniowo (…) otwierać poszczególne części tego muzeum. Całość, tak dzisiaj szacujemy, do zakończenia tej inwestycji to będzie koszt ponad 200 mln zł" - wskazał.
Dyrektor Muzeum II Wojny Światowej dr Karol Nawrocki podkreślił, że teren półwyspu przez lata był zaniedbany. Przypomniał, że w ubiegłym roku weszła w życie specustawa ws. budowy Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 - oddziału Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku. Przypomniał też, że na mocy tej specustawy wojewoda pomorski przekazał należącą dotychczas do miasta działkę na gdańskim Westerplatte w zarządzanie Muzeum II Wojny Światowej.
"Stworzymy na Westerplatte muzeum cezury najtragiczniejszego konfliktu w historii cywilizacji, który pochłonął kilkadziesiąt milionów ofiar na całym świecie. Stworzymy muzeum, które raz na zawsze opowie Europie i światu, że II wojna rozpoczęła się 1 września 1939 roku, tutaj w Polsce" - powiedział dr Nawrocki.
Szef MON: od tego roku Wojsko Polskie będzie organizatorem obchodów rocznicowych na Westerplatte
Wyjaśnił, że koncepcja budowy muzeum powstała wokół trzech najważniejszych wartości. Jak wymienił, są to: autentyzm pola bitwy, symbol początku II wojny światowej, wyraz gotowości polskiego żołnierza do obrony ojczyzny. "Ta triada wartości zostanie uzupełniona poprzez cztery osie - militarną, rekreacyjną, gospodarczą oraz symboliczną" - dodał.
"Nasi eksperci przygotowali wizję, w której wyznaczono pewien balans między działaniami konserwatorskimi, rekonstrukcją części wojskowej składnicy tranzytowej i stworzeniem nowoczesnej przestrzeni muzealnej. Z przeprowadzonych przez nas badań wynika, że dokładnie tak Polacy wyobrażają sobie Muzeum Westerplatte. Według badań statystycznych 75 proc. Polaków deklaruje, że Muzeum plenerowe na Westerplatte jest najlepszym rozwiązaniem. 51 proc. popiera projekty odtwarzające, zaś 36 proc. oczekuje, że muzeum połączy nowoczesną architekturę z odbudową reliktów. Nasza wizja spotyka się ze społecznymi oczekiwaniami" - podkreślił dyrektor.
Inwestycja będzie realizowana w trzech etapach - do 2022 r., do 2024 r. oraz do 2026 r.
Inżynier Piotr Zając poinformował, że w pierwszym etapie inwestycji związanej z budową Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 roku przewidziana jest modernizacja budynku byłej elektrowni (budynek należący niegdyś do Straży Granicznej, który w ubiegłym roku przejęło MIIWŚ z myślą o urządzeniu tam ekspozycji) wraz z aranżacją wnętrz i zagospodarowaniem terenu. Planowane jest też przebudowa cmentarza wojskowego z uwzględnieniem reliktów wartowni nr 5 i willi oficerskiej. Jak wyjaśnił inżynier, ten etap inwestycji powinien zostać zakończony w trzecim kwartale 2022 roku. Przypomniał przy tym, że ogłoszono już konkurs na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej Cmentarza Wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.
Drugi etap inwestycji - jak tłumaczył Zając - obejmie strefy magazynowo-wojskowe składnicy tranzytowej, w tym placówkę "Fort", wybrane magazyny amunicyjne, budynek zawiadowcy stacji oraz czerwony mur, który stanowił granicę wojskowej składnicy amunicji na Westerplatte.
Trzeci i ostatni etap inwestycji, który zakończy się w 2026 roku, realizowany będzie w południowo-zachodnim skrzydle półwyspu. Zakłada on budowę nowego obiektu muzealnego. Pozostałe działania, które zostaną zrealizowane w ramach tego etapu to m.in. remonty konserwatorskie koszar oraz wartowni nr 3, uzupełnienie reliktów kasyna podoficerskiego, budynku administracyjnego i starych koszar. Projekt zrealizuje zwycięzca konkursu architektonicznego.
Zając wyjaśnił, że na terenie półwyspu wykonane zostaną również badania saperskie, mające na celu oczyszczenie działki z ewentualnych niewybuchów i niewypałów. Saperom w ich pracy towarzyszyć będą archeolodzy, którzy mają zabezpieczyć znalezione w trakcie poszukiwań artefakty. Po oczyszczeniu działki z niebezpiecznych materiałów archeolodzy z MIIWŚ mają w planie dokładne przebadanie terenu (muzealna ekipa rozpoczęła takie prace na terenie półwyspu już kilka lat temu). Równolegle prowadzone będą badania geofizyczne i geologiczne działki.
Współtwórca wystawy głównej w MIIWŚ, kustosz i historyk Bartłomiej Garba podkreślił, że celem budowy Muzeum Westerplatte jest ukazanie najwierniejszej historii tego miejsca. Jak mówił, chodzi nie tylko o budowę nowej placówki muzealnej, ale również o odbudowę i remont istniejących obiektów, zagospodarowanie całego terenu i uczytelnienie przekazu historycznego.
Garba poinformował, że ścieżka zwiedzania Muzeum Westerplatte i Wojny 1939 rozpocznie się tuż po przekroczeniu czerwonego muru i wejściu na teren historycznej wojskowej składnicy tranzytowej. Tam znajdować się będzie odtworzony budynek zawiadowcy stacji, który stanie się miejscem obsługi gości. Ścieżka będzie prowadzić zwiedzających szlakiem dawnej linii kolejowej w stronę magazynu nr 1 i odtworzonej placówki Wał. W magazynie nr 1 znajdować się będzie ekspozycja poświęcona historii półwyspu i składnicy do końca sierpnia 1939 r.
Kolejnym etapem zwiedzania będzie kompleks magazynów oraz placówka "Fort", gdzie goście zapoznają się z historią bohaterskiej obrony półwyspu Westerplatte.
Następnie, kierując się na południe, zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć relikty willi oficerskiej i wartowni nr 5, w której to 2 września w trakcie bombardowania zginęło przynajmniej 6 westerplatczyków. Tuż obok znajduje się serce półwyspu - cmentarz obrońców Westerplatte, gdzie spoczną znalezione rok temu podczas badań archeologicznych szczątki dziewięciu obrońców półwyspu. Dalej znajdą się relikty starych koszar, kasyna podoficerskiego, budynku administracyjnego, wartowni nr 3. "Tam opowiemy o ich znaczeniu w trakcie funkcjonowania wojskowej składnicy tranzytowej oraz o przekształceniach, jakim poddano Westerplatte po 1945 r" - powiedział Garba.
Kolejnym punktem zwiedzania będzie obiekt muzealny, gdzie zaprezentowana zostanie historia kampanii wrześniowej oraz losy obrońców składnicy w trakcie wojny oraz po jej zakończeniu. Ostatnim miejscem na mapie zwiedzania będzie budynek elektrowni. Znajdzie się tam wystawa archeologiczna.
(PAP)Autorka: Anna Machińska
anm/ pat/
