14 czerwca obchodzony jest w Polsce jako Narodowy Dzień Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady. Bartosz Bartyzel przypomniał, że oficjalne uroczystości rocznicowe, którym patronuje prezydent RP Andrzej Duda, odbędą się 14 czerwca w podoświęcimskich Harmężach i w Oświęcimiu.
Obchody zostaną zainaugurowane o godzinie 11.30 mszą świętą w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach. W podziemiach tamtejszej świątyni znajduje się poświęcona obozowej gehennie ekspozycja prac Mariana Kołodzieja, więźnia z pierwszego transportu.
O godzinie 13. złożone zostaną kwiaty pod upamiętniającą pierwszy transport Polaków do Auschwitz tablicą, która znajduje się na ścianie jednego z budynków Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rtm. Witolda Pileckiego w Oświęcimiu. W piwnicach tego obiektu Niemcy uwięzili pierwszych więźniów. Obóz Auschwitz nie był jeszcze gotowy na ich przyjęcie.
Godzinę później zaplanowano upamiętnienie pod Ścianą Śmierci w byłym obozie Auschwitz I. Kwiaty i znicze złożą byli więźniowie, a także przedstawiciele oficjalnych delegacji władz państwowych i organizatorów obchodów.
Ściana Straceń jest miejscem szczególnym. To przed nią Niemcy rozstrzelali wiele tysięcy osób, głównie Polaków.
14 czerwca 1940 roku Niemcy skierowali z więzienia w Tarnowie do KL Auschwitz 728 Polaków. W tym dniu obóz zaczął funkcjonować. Wśród pierwszych więźniów byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, gimnazjaliści i studenci, a także niewielka grupa polskich Żydów. Otrzymali oni numery od 31 do 758. Z 728 deportowanych więźniów wojnę przeżyło 325 osób, zginęło 292, a w przypadku 111 los jest nieznany.
Niemcy założyli obóz, aby więzić w nim Polaków. W 1942 roku powstał Auschwitz II-Birkenau, który stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród około 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków zginęła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.
Organizatorami oficjalnych uroczystości oprócz muzeum są między innymi samorządy, krakowski oddział IPN, fundacje i stowarzyszenia zajmujące się kultywowaniem pamięci o ofiarach, diecezja bielsko-żywiecka, franciszkanie, a także oświęcimskie Centrum Żydowskie i stowarzyszenie Romów. (PAP)
szf/ dki/
Teren byłego niemieckiego obozu nazistowskiego Auschwitz w Oświęcimiu. Fot. PAP/Leszek Szymański
