Wystawa „Miasto żywych, miasto umarłych”. Źródło: Konsulat RP w Nowym Jorku
Konsulat RP w Nowym Jorku przedstawia w 80. rocznicę Powstania w getcie warszawskim ekspozycję „Miasto żywych, miasto umarłych”. Projekt Roberta Wilczyńskiego pokazuje warszawskich Żydów i otoczenie, w którym przebywali w czasie okupacji. Zestawia zdjęcia archiwalne z wizerunkami współczesnego miasta.
„Tą wystawą chcieliśmy uczcić 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim i pamięć bohaterów, którzy stanęli do walki o godność ludzką. Pokazujemy ją w Nowym Jorku, na Manhattanie, aby przypomnieć mieszkańcom, że takie powstanie miało miejsce w Warszawie” – powiedział PAP konsul Tomasz Wielgomas.
Na fotogramach umieszczonych przed gmachem konsulatu widnieją sylwetki i twarze ludzi, o których dzisiaj niewiele wiadomo. Autor projektu korzysta z mało znanych zdjęciowych materiałów archiwalnych. Wzbogacają je opisy zaczerpnięte z dzienników i pamiętników, obrazujące tragizm lat 1940-1942 w warszawskim getcie. Ekspozycję przygotował Konsulat Generalny RP oraz Instytut Kultury Polskiej w Nowym Jorku. Stanowi ona fragment z wystawy Muzeum Getta Warszawskiego.
„Ze względu na zagładę niemal całej społeczności żydowskiej Warszawy w czasie II wojny światowej oraz zniszczenie jej materialnego i kulturowego dziedzictwa obrazy getta i zamkniętych w nim osób pojawiają się na fotografiach jako efemeryczne ślady. Przenikają tkankę współczesnego miasta jak wspomnienia zakorzenione w minionej epoce, domagając się przypomnienia ich historii” – opisuje ekspozycję konsulat.
„Ze względu na zagładę niemal całej społeczności żydowskiej Warszawy w czasie II wojny światowej oraz zniszczenie jej materialnego i kulturowego dziedzictwa obrazy getta i zamkniętych w nim osób pojawiają się na fotografiach jako efemeryczne ślady. Przenikają tkankę współczesnego miasta jak wspomnienia zakorzenione w minionej epoce, domagając się przypomnienia ich historii” – opisuje ekspozycję konsulat.
Powstanie w getcie warszawskim
Konsulat prezentuje też na swojej stronie internetowej link do etiudy filmowej MSZ nawiązującej do antysemickich praw ustanowionych przez Niemców w okupowanej Polsce. Przypomina, że do 1939 roku społeczność żydowska w Polsce liczyła ponad 3 mln osób. W 1940 roku Niemcy zamknęli na małym obszarze w okolonym 3-metrowym murem getcie warszawskim ponad 400 tys. Żydów. Czwarta część z nich zmarła ciągu dwóch lat z powodu głodu i chorób. Ponad 250 tys. Żydów Niemcy przewieźli do obozu w Treblince, gdzie czekała ich śmierć.
Kiedy Niemcy wkroczyli do getta z zamiarem jego ostatecznej likwidacji, Żydzi w obliczu zagłady wszczęli tam 19 kwietnia 1943 roku powstanie. AK pomagała w szmuglowaniu do zamkniętego terenu broni. Powstanie było największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej, a zarazem pierwszym powstaniem miejskim w okupowanej Europie.
Wystawa „Miasto żywych, miasto umarłych” pokazywana będzie na Manhattanie do 24 czerwca.
Z Nowego Jorku Andrzej Dobrowolski (PAP)
ad/ mms/
