Książki poddane obróbce anoksycznej są wystawione w XIX-wiecznej sali bibliotecznej w stylu klasycystycznym opactwa Pannonhalma na Węgrzech, 3 lipca 2025 r. Biblioteka, w której znajduje się kolekcja 400 tys. książek, w tym wiele rzadkich tomów, została zamknięta na siedem miesięc z powodu rozprzestrzeniania się chrząszcza chlebowca (Stegobium paniceum). Fot. EPA/CSABA KRIZSAN HUNGARY OUT Dostawca: PAP/EPA.
Dziesiątki tysięcy ksiąg pochodzących sprzed kilkuset lat jest usuwanych z półek najstarszej biblioteki na Węgrzech – w opactwie Pannonhalma - by ratować je przed żarłocznym chrząszczem – poinformowały węgierskie media.
Biblioteka w tysiącletnim opactwie benedyktyńskim Pannonhalma, wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO, została zamknięta w maju, gdy okazało się, że w zbiorach rozpanoszył się niewielki chrząszcz żywiak chlebowiec, wygryzając dziurki m.in. w grzbietach książek.
Larwy tego owada żerują na suchym pieczywie, suszonych grzybach i owocach, przyprawach, ale też na lekarstwach i zbiorach bibliotecznych. Potrafią przy tym przeżuwać nie tylko papier, ale również klej introligatorski i skórę.
Obecność żywiaka chlebowca stwierdzono w części biblioteki, gdzie przechowywana jest około jedna czwarta z liczącego ok. 400 tys. ksiąg zbioru.
Opactwo Pannonhalma na Węgrzech, 3 lipca 2025 r. Fot. EPA/CSABA KRIZSAN HUNGARY OUT Dostawca: PAP/EPA.
Specjaliści przypisują rozprzestrzenienie się tego chrząszcza w Pannonhalma globalnemu ociepleniu. Biblioteka długo uważana była za chłodne miejsce, ale w sierpniu zeszłego roku regularnie notowano tam temperaturę 27 stopni Celsjusza, a nawet wyższą. Przy tym średnia temperatura w ciągu roku przekracza już 20 stopni, stwarzając idealne warunki dla żywiaka chlebowca.
Dyrektor kulturalny opactwa Konrad Dejcsics podkreślił w rozmowie z portalem Telex, że jedynym sposobem zapobieżenia przenoszeniu się chrząszcza na kolejne książki jest odkażenie całej kolekcji.
Operacja przeprowadzana jest w taki sposób, że książki pakowane są do skrzyń, wokół których jest następnie hermetycznie zgrzewana folia, po czym jest z niej zasysany cały tlen.
Po sześciu tygodniach bez tlenu wszystkie chrząszcze i larwy zginą. Wtedy książki będą jedna po drugiej wyjmowane i dokładnie czyszczone.
Ponieważ Pannonhalma leży na trasie przelotów owadów, w oknach opactwa zamontowano już siatki, przez które nie dostanie się do środka mierzący 2-4 mm żywiak chlebowiec.
Biblioteka opactwa Pannonhalma. Fot. EPA/CSABA KRIZSAN HUNGARY OUT Strona: PAP/EPA
Opactwo benedyktyńskie Pannonhalma zostało założone na wzgórzu w północno-zachodnich Węgrzech w 996 r. Przez wieki było ważnym ośrodkiem kulturalnym i religijnym w Europie Środkowej.
W księgozbiorze opactwa jest XIII-wieczna Biblia i kilkaset manuskryptów sprzed wynalezienia druku. Najstarsze księgi są przechowywane osobno i nie zostały zaatakowane przez chrząszcza.(PAP)
mw/ akl/
