15-lecie 1 Pułku Ułanów Krechowieckich w Augustowie. 1932 r. Fot. NAC
W niedzielę w Augustowie (Podlaskie) odbędą się obchody 100. rocznicy przybycia do tego miasta 1. Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. B. Mościckiego, z udziałem m.in. szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jana Józefa Kasprzyka – podaje UdSKiOR.
"Jan J. Kasprzyk weźmie udział obchodach 100. rocznicy odznaczenia przez Marszałka Józefa Piłsudskiego Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz przybycia do Augustowa 1. Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. B. Mościckiego" - napisano w przesłanej PAP informacji.
Jak wyjaśniono, "uroczystości rozpoczną się o godz. 11.30 przed budynkiem Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Długoterminowej (w okresie międzywojennym mieściło się tu dowództwo 1. Pułku Ułanów Krechowieckich i klub oficerski) od odsłonięcia i poświęcenia tablicy upamiętniającej żołnierzy 1. Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego", a "następnie uczestnicy obchodów złożą wspólną wiązankę kwiatów".
O godz. 12 w kościele pw. Matki Boskiej Częstochowskiej (dawnym kościele garnizonowym 1. Pułku Ułanów Krechowieckich) zostanie odprawiona msza św. w intencji oficerów i szeregowych 1. Pułku oraz żołnierzy Augustowskiego Obwodu Armii Krajowej.
Przypomniano, że "1. Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, według tradycji pułkowej, był najstarszym pułkiem ułanów jazdy polskiej". "Swoją nazwą i barwami sięgał do lat 1776–1792-1794, gdy istniał 1. Pułk Ułanów Nadwornych. W latach 1815-31 wchodził w skład wojsk Królestwa Polskiego, jako 1. Pułk Ułanów Królestwa Kongresowego brał udział w powstaniu listopadowym" - czytamy w informacji.
"Po Eucharystii uczestnicy przejdą na plac nieopodal kościoła, gdzie znajduje się pomnik upamiętniający żołnierzy 1. Pułku Ułanów Krechowieckich im. płk Bolesława Mościckiego poległych w walce o wolność Polski oraz pomnik żołnierzy Armii Krajowej poległych i pomordowanych przez Gestapo, NKWD i UB w latach 1939–56" - czytamy w informacji.
Zapowiedziano, że "obchody rozpoczną się od symbolicznego przekazania tradycji Krechowieckich młodemu pokoleniu – Oddział Przygotowania Wojskowego otrzyma symboliczną lancę ułańską z proporczykiem w barwach krechowieckich – amarantowo-białych", po czym "szef UdSKiOR wręczy osobom szczególnie zasłużonym Medale +Pro Bono Poloniae+ i +Pro Patria+".
W Warszawie obchody 100. rocznicy bitwy pod Krechowcami
"Obchody zakończy o godz. 13 apel pamięci, salwa honorowa oraz złożenie kwiatów przy pomnikach" - napisano.
Przypomniano, że "1. Pułk Ułanów Krechowieckich im. płk. Bolesława Mościckiego, według tradycji pułkowej, był najstarszym pułkiem ułanów jazdy polskiej". "Swoją nazwą i barwami sięgał do lat 1776–1792-1794, gdy istniał 1. Pułk Ułanów Nadwornych. W latach 1815-31 wchodził w skład wojsk Królestwa Polskiego, jako 1. Pułk Ułanów Królestwa Kongresowego brał udział w powstaniu listopadowym" - czytamy w informacji.
Zaznaczono, że "pułk odtworzono również na Węgrzech, gdzie walczył w powstaniu węgierskim w latach 1848-49".
Przypomniano, że "początkiem kolejnego odtworzenia Pułku był nabór ochotników do dwóch szwadronów jazdy w grudniu 1914 r., w ramach Legionu Puławskiego". "Pod koniec stycznia 1916 r. wzrosła na tyle liczebność szwadronów, że zostały przekształcone w Polski Dywizjon Ułański Brygady Strzelców Polskich. 23 marca 1917 r. dywizjon został zaprzysiężony według tekstu własnej (nie rosyjskiej) roty przysięgi, wyodrębniającej go z wojsk rosyjskich" - napisano.
UdSKiOR wskazuje, że "w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–20 prowadził zwycięskie walki w Koziatyniu, z armią konną Budionnego pod Wołodarką, Korosteniem, Zamościem i Ostrogiem, nad Słuczą, Bugiem, Styrem i Horyniem". "Po zakończeniu wojny, na wiosnę 1921 r., zajął stare carskie koszary w Augustowie, w których stacjonował do roku 1939" - napisano.
Podkreślono, że "od 19 lipca 1917 r. dowódcą pułku został płk Bolesław Mościcki - wielki patriota, budowniczy idei polskości i polskiego honoru".
"Pułk na całą Europę zasłynął bitwą po Krechowcami koło Stanisławowa na terenie dzisiejszej Ukrainy. Walczył w składzie wojsk rosyjskich i dostał zadanie opóźnienia natarcia niemieckiego o godzinę. Opóźnił o pół dnia, a ponieważ nie miał artylerii, płk Mościcki ułożył wręcz szaleńczą strategię – sześć razy szarżował na kolumny niemieckie, wprowadzając wśród nich zamęt" - czytamy w informacji.
Jak wyjaśniono, "tą walką Polacy zdobyli uznanie nie tylko Rosjan, ale też Niemców i całej Europy, zaś na pułk spadł deszcz orderów", a "w 1918 r. pułk, już z nazwą Krechowiecki, wszedł w skład formowanego na Białorusi I Korpusu Polskiego".
"Rozwiązany w maju 1918 r., został odtworzony na podstawie decyzji Rady Regencyjnej w listopadzie tegoż roku. Od grudnia 1918 r. do sierpnia 1919 r. brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej, gdzie wsławił się obroną Gródka Jagiellońskiego, czym przyczynił się do powodzenia odsieczy Lwowa. Brał udział w objęciu Pomorza Gdańskiego, we władanie Rzeczypospolitej i 10 lutego 1920 r. w jej zaślubinach z morzem" - czytamy w informacji UdSKiOR.
Przypomniano, że "w wojnie polsko-bolszewickiej 1919–20 prowadził zwycięskie walki w Koziatyniu, z armią konną Budionnego pod Wołodarką, Korosteniem, Zamościem i Ostrogiem, nad Słuczą, Bugiem, Styrem i Horyniem". "Po zakończeniu wojny, na wiosnę 1921 r., zajął stare carskie koszary w Augustowie, w których stacjonował do roku 1939" - napisano.
"W kampanii wrześniowej, w składzie Suwalskiej Brygady Kawalerii, walczył pod Zambrowem, Zalesiem, Dąbrową Wielką, Olszewem. Szlak bojowy zakończył pod Kockiem 6 października 1939 r." - czytamy w informacji.
"W kampanii włoskiej walczył w składzie 2. Brygady Pancernej. W bitwie o Monte Cassino i Piedimonte San Germano był w odwodzie brygady. Walczył czynnie w bitwie o Ankonę, przełamywał Linię Gotów i zdobywał Bolonię" - napisano. "Został rozformowany z pozostałymi jednostkami 2. Korpusu Polskiego, w 1947 r." - wyjaśniono.
"Odtworzony podczas formowania Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR. Po wyjściu Armii Polskiej z ZSRR wszedł w skład 2. Brygady Czołgów; przekształcony początkowo w 5. batalion czołgów, a następnie w 1. pułk kawalerii pancernej" - napisano. "We wrześniu 1942 r. razem z brygadą, został skierowany do Iraku, gdzie szkolił się do października 1943 r." - dodano.
Prof. Wawer: Polacy zdobywając Ankonę ułatwili ofensywę na Niemcy
Wyjaśniono, że "po powrocie do Palestyny otrzymał czołgi Sherman, a ostatecznie szkolenie zakończył w grudniu 1943 r. w Egipcie". "W tym czasie wrócił do swojej tradycyjnej nazwy" - przypomniano.
"W kampanii włoskiej walczył w składzie 2. Brygady Pancernej. W bitwie o Monte Cassino i Piedimonte San Germano był w odwodzie brygady. Walczył czynnie w bitwie o Ankonę, przełamywał Linię Gotów i zdobywał Bolonię" - napisano. "Został rozformowany z pozostałymi jednostkami 2. Korpusu Polskiego, w 1947 r." - wyjaśniono.
Przypomniano, że "pułk odtworzono również w składzie Armii Krajowej". Walczył w Puszczy Augustowskiej, podczas Akcji +Burza+" - czytamy w informacji.(PAP)
autor: Grzegorz Janikowski
gj/ pat/
