Centrum Szyfrów Enigma w Poznaniu. Fot. PAP/J. Kaczmarczyk
W piątek w Poznaniu oficjalnie otwarto Centrum Szyfrów Enigma – centrum interpretacji dziedzictwa, w którym można poznać historię kryptologii, polskich kryptologów i ich roli w złamaniu kodu niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. W sobotę placówka zostanie otwarta dla publiczności.
W CSE można zobaczyć m.in. oryginalną niemiecką maszynę szyfrującą, wypożyczoną ze zbiorów Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu. Wydarzenia związane z otwarciem Centrum rozpoczną się w piątek wieczorem i potrwają do niedzieli.
Centrum Szyfrów Enigma mieści się u zbiegu ulic Kościuszki i Św. Marcin, w gmachu Collegium Martineum. Przed wojną w tym miejscu znajdował się oddział biura szyfrów Sztabu Generalnego Wojska Polskiego. Pracowali w nim Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski - matematycy, którzy złamali kod niemieckiej maszyny szyfrującej. Otwarta w piątek placówka ma służyć m.in. promowaniu sukcesu polskich matematyków i ich wkładu w zwycięstwo aliantów w II wojnie światowej.
Ekspozycja CSE złożona jest z trzech części. W pierwszej zwiedzający poznają metody szyfrowania informacji od starożytności do czasów współczesnych. Kolejne części poświęcone są historycznym wydarzeniom związanym ze złamaniem kodu Enigmy oraz ich następstwom, w tym rewolucji informatycznej. Dla najmłodszych gości CSE przygotowano Strefę Szyfrów, czyli specjalne miejsce dla rodzin, które ma inspirować do samodzielnego zdobywania wiedzy.
"Po 14 latach zajmowania się sprawą poznańskich kryptologów przechodzimy z fazy prezentacji ruchomej w fazę prezentacji stałej. Od czasu odsłonięcia w Poznaniu pomnika kryptologów, poprzez sprowadzenie do kraju prochów ppłk. Maksymiliana Ciężkiego, stworzenie objazdowej wystawy, która odwiedziła już 48 miejsc na całym świecie i 15 miejsc w Polsce, przyszedł czas, byśmy zakotwiczyli na stałe opowieść o poznańskich kryptologach, byśmy też obudowali ją narracją edukacyjną" – powiedział w piątek marszałek województwa wielkopolskiego Marek Woźniak.
Prorektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu prof. Tadeusz Wallas podkreślił, że stolica Wielkopolski zyskuje "innowacyjny pomnik".
"Nie jest to pomnik, dzięki któremu wyrażamy uznanie dla cudu niemieckiej techniki. My przy jego pomocy oddajemy hołd tym, którzy dokonali odkrycia sposobu, w który Enigma kodowała wiadomości. Dzięki niemu przebieg II wojny światowej był inny, niż mógłby być, gdyby nie to odkrycie" – powiedział.
M. Jasiński: Marian Rejewski był postacią tragiczną
Zastępca prezydenta Poznania Mariusz Wiśniewski podkreślił, że do tej pory brakowało miejsca opowiadającego o roli Polaków w złamaniu kodu Enigmy.
"Dzięki tej placówce pokazujemy, że to właśnie w naszym mieście zaczęła się droga po zwycięstwo nad III Rzeszą w II wojnie światowej. To też oddanie hołdu naszemu miastu, tutejszemu uniwersytetowi, wszystkim ludziom, dzięki którym stworzono tutaj kurs szyfrowania, którzy kończyli nasi bohaterowie: Marian Rejewski, Jerzy Różycki i Henryk Zygalski" – powiedział.
Wiśniewski przypomniał, że przedsięwzięcie związane z upamiętnieniem kryptologów zainicjował kilkanaście lat temu ówczesny poznański dziennikarz Szymon Mazur.
Na otwarcie CSE do Poznania przybyły rodziny bohaterów ekspozycji. Prawnuczka prekursora sukcesu polskich kryptologów ppłk. Maksymiliana Ciężkiego (1898-1951) Joanna Kaczmarczyk wyraziła radość z powstania Centrum.
"Ten projekt to uhonorowanie pracy wybitnych kryptologów, bohaterskich Polaków. Cieszę się, że o ich dokonaniach nie będziemy się dowiadywać jedynie z książek i Internetu. Ich spuścizna żyć będzie w murach tego budynku. Cieszę się też, że młodzi będą mogli zapoznać się, w sposób przystępny i atrakcyjny, z niezwykle ciekawą historią, będą mogli poznać tajniki szyfrowania, spróbować swoich sił, jako kryptolodzy" – powiedziała.
Weekend otwarcia CSE zainauguruje w piątek wieczorne, plenerowe widowisko multimedialne z użyciem technik 3D, które rozegra się na fasadzie budynku Collegium Martineum.
Multimedialna ekspozycja Centrum Szyfrów Enigma zostanie otwarta dla publiczności w sobotę. Tego dnia będzie można wziąć udział w nocnym zwiedzaniu CSE oraz w tajnym kursie szyfrów, zorganizowanym w formie gry terenowej.
Enigma w kolekcji Muzeum Historii Polski
Ekspozycja CSE złożona jest z trzech części. W pierwszej zwiedzający poznają metody szyfrowania informacji od starożytności do czasów współczesnych. Kolejne części poświęcone są historycznym wydarzeniom związanym ze złamaniem kodu Enigmy oraz ich następstwom, w tym rewolucji informatycznej. Dla najmłodszych gości CSE przygotowano Strefę Szyfrów, czyli specjalne miejsce dla rodzin, które ma inspirować do samodzielnego zdobywania wiedzy.
Na projekt i budowę Centrum Szyfrów Enigma wydano ponad 30 mln zł. Ponad 10 mln zł to środki unijne. Miasto przeznaczyło na przedsięwzięcie ok. 16 mln zł, ponad 4 mln zł pochodziło z budżetu Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza.
Operatorem CSE jest Poznańskie Centrum Dziedzictwa - miejska instytucja kultury. (PAP)
autor: Rafał Pogrzebny
rpo/ dki/
