Pomnik żołnierzy AK poległych w ataku na Dworzec Gdański przy ul. Mickiewicza (róg gen. Zajączka) na warszawskim Żoliborzu. Fot. PAP/T. Gzell
W dwóch nocnych szturmach na Dworzec Gdański ginie kilkuset powstańców. Piętra i pomieszczenia Banku Polskiego przechodzą z rąk do rąk. Niemcy wysadzają więzienie na Pawiaku. Trzy dni wcześniej w gruzach getta rozstrzelali ostatnią więźniarkę - ciężarną łączniczkę AK Jadwigę Halinę Tulińską, ps. „Halka”.
W szturmach na Dworzec Gdański ginie kilkuset powstańców, jednak nie udaje się zdobyć budynku. Niepowodzeniem kończy się próba ataku „Czaty” i „Zośki” na Dworzec Gdański od strony Nowego Miasta. Uderzają bezskutecznie z rejonu ul. Konwiktorskiej, przy stadionie Polonii.
„Zadanie nacierających na Dworzec Gdański oddziałów, jeśli nie było beznadziejne, było bardzo trudne. Wymagało dokładnego rozpoznania stanowisk nieprzyjaciela i jego siły ognia, precyzyjnego współdziałania oddziałów nacierających z Żoliborza i ze Starówki, zaskoczenia Niemców. A także świetnego dowodzenia pełnego inicjatywy. Żadna z tych szans nie została nam dana” - pisał po wojnie Stanisław Jankowski „Agaton”.
Powstańcy nadal bronią Starówki. Niemieckie bombowce nurkujące powracają nad Stare Miasto w 45-minutowych odstępach i ponownie atakują.
Od strony północnej Starego Miasta broni już tylko placówka Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych przy ul. Sanguszki oraz Szpital Jana Bożego przy Bonifraterskiej 12.
78 lat temu Niemcy zdobyli Państwową Wytwórnię Papierów Wartościowych
W Banku Polskim powstańcy walczą o poszczególne piętra i pomieszczenia, które tego dnia przechodzą z rąk do rąk. Żołnierzom Batalionu „Gozdawa” pod dowództwem kpt. Lucjana Giżyńskiego „Gozdawy” udaje się wyprzeć Niemców z budynku bankowego przy ul. Bielańskiej oraz z pobliskiego klasztoru Panien Kanoniczek przy ul. Senatorskiej 18 (obecnie Kościół św. Brata Alberta i św. Andrzeja Apostoła).
Przy ul. Pawiej niemieccy saperzy wysadzają znajdujące się w obrębie getta budynki więzienia Pawiak (obecny adres: ul. Dzielna 24/26) i jego kobiecy oddział, tzw. Serbię. Likwidacja więzienia rozpoczyna się w lipcu 1944 r. 30 lipca wysłano stamtąd ostatni transport osadzonych do nazistowskich obozów koncentracyjnych. Około 1,4 tys. mężczyzn wywieziono do KL Gross-Rosen, kilkaset kobiet do KL Ravensbrück. 13 i 18 sierpnia odbywają się ostatnie egzekucje więźniów w ruinach getta. Ostatnią zamordowaną więźniarką jest będąca w siódmym miesiącu ciąży łączniczka AK, ps. „Halka” - Jadwiga Halina Tulińska. 20 sierpnia ewakuują się esesmani z załogi. Po wysadzeniu z więziennych zabudowań ocaleje jedynie brama wjazdowa do oddziału męskiego.
75 lat temu zastrzelony został Franz Buerkl - jeden z najbardziej bestialskich oprawców z Pawiaka
Żołnierze Zgrupowania „Chrobry II” odpierają kolejny już atak rosyjskich esesmanów z RONA na ul. Towarowej.
W kinie Palladium przy ul. Złotej 7/9 odbywa się pokaz reportażu ze zdobycia PAST-y, zrealizowanego poprzedniego dnia przez zespół Powstańczej Kroniki Filmowej (PKF) Biura Informacji i Propagandy Komendy Głównej AK, kierowany przez Antoniego Bohdziewicza, ps. „Wiktor”. To jeden z niewielu nakręconych na żywo filmowych zapisów działań bojowych powstańców. (PAP)
Autor: Maciej Replewicz
mr/ miś/ wus/
