XVI-wieczny ołtarz z szarego marmuru i alabastru, unikatowe meble w stylu empire i biedermeier to niektóre z zabytków skatalogowanych przez studentów historii sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego w Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu (Podkarpackie) i tamtejszym kościele św. Michała Archanioła.
Prace inwentaryzacyjne odbyły się na mocy współpracy Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich (którego filią jest muzeum w Zarzeczu) z Instytutem Historii Sztuki UJ.
„Porozumienie to ma na celu nie tylko wsparcie edukacyjne studentów, ale także umożliwienie im pracy z bezcennymi dziełami sztuki i zabytkami na co dzień przechowywanymi w muzeach” - poinformował PAP dyrektor muzeum w Jarosławiu Konrad Sawiński.
Podczas inwentaryzacji przeprowadzonej pod kierunkiem prof. Rafała Quiriniego-Popławskiego, który jest także zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego w Krakowie ds. działalności programowej oraz członkiem Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, studenci trzeciego roku historii sztuki mierzyli, opisywali i fotografowali dzieła sztuki.
Efektem ich pracy jest dokładna dokumentacja łącznie 128 obiektów, w tym 70 wybranych eksponatów pochodzących z oryginalnego wyposażenia pałacu Dzieduszyckich w Zarzeczu oraz 58 z kościoła i plebanii w Zarzeczu, w tym m.in. witraży, mozaiki, odrzwi, monstrancji czy wiekowych ksiąg liturgicznych.
Zdaniem muzealników z Muzeum w Jarosławiu Kamienica Orsettich i z Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu katalog ten „odegra ważną rolę w przyszłych badaniach i konserwacji obiektów”.
Jak wymieniła historyczka sztuki z Muzeum Dzieduszyckich w Zarzeczu Katarzyna Szarek, wśród najcenniejszych artefaktów, jakie znalazły się w świeżo opracowanej dokumentacji, są m.in. XVIII-wieczne portrety pierwszych właścicieli pałacu Ignacego Morskiego i Magdaleny z Dzieduszyckich Morskiej autorstwa Pietra Labruzziego, a także ryciny Giovaniego Volpato, które sprowadziła z Włoch pierwsza właścicielka pałacu.
Studenci opisali też bardzo szczegółowo unikatowe meble w stylu empire i biedermeier, które hrabina Morska zakupiła w XIX wieku w najlepszych europejskich ośrodkach sztuki.
Z kolei w kościele pw. św. Michała Archanioła jednym z najważniejszych odkryć okazał się boczny ołtarz ze wschodniego transeptu, wykonany z szarego marmuru i alabastru, ozdobiony obrazem Matki Bożej Śnieżnej.
„Jest to dzieło Jana Białego, ucznia Jana Michałowicza z Urzędowa, renesansowego architekta i rzeźbiarza, który rozpowszechniał w Polsce wzorce zapożyczone od artystów włoskich z warsztatu Berecciego pracujących przy kaplicy Zygmuntowskiej na Wawelu. Ołtarz pochodzi z końca XVI wieku, a do Zarzecza sprowadził go w XIX wieku z katedry Ormiańskiej we Lwowie hrabia Włodzimierz Dzieduszycki” – opowiedziała Szarek.
Równie cennym okazał się drugi boczny ołtarz, znajdujący się w zachodnim transepcie z obrazem św. Józefa.
„Wykonany w stylu neoromańskim i neogotyckim z szarego marmuru i alabastru, jest dziełem lwowskiego kamieniarza Leopolda Schimsera powstałym pod nadzorem Leonarda Marconiego. Ołtarz pochodzi z XIX w. i został sprowadzony z lwowskiej katedry łacińskiej” – poinformowała historyczka sztuki.
Dokumentacja objęła również inne skarby kościoła, w tym witraże i mozaikę przedstawiające św. Michała Archanioła, a także XIX-wieczne feretrony, kielichy i monstrancje.
„Zarówno pałac Dzieduszyckich, dawniej rodowa siedziba, jak i wzniesiony z inicjatywy Dzieduszyckich kościół pw. św. Michała Archanioła są świadectwem bogatego dziedzictwa artystycznego i historycznego. Dzięki pracy studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego możliwe było nie tylko szczegółowe opisanie tych obiektów, ale także odkrycie na nowo ich historii” – zwrócił uwagę dyr. Sawiński.
Zapewnił, że współpraca z Uniwersytetem Jagiellońskim będzie kontynuowana, a przyszłe praktyki skupią się na badaniu wybranych kolekcji sztuki w zabytkowej kamienicy Orsettich w Jarosławiu.
„To wyjątkowa okazja do pogłębienia wiedzy nad lokalnym dziedzictwem kulturowym oraz odkrycia nowych, cennych artefaktów, które wzbogacą historię tego miejsca” - zaznaczył.
Przeprowadzone prace inwentaryzacyjne otrzymały wsparcie gminy Zarzecze oraz ks. Radosława Maziarza, proboszcza parafii. (PAP)
api/ miś/