Od lewej: Włodzimierz Domagalski-Łabędzki, Zbigniew Rutkowski, Janusz Gajewski, Michał Guć i Artur Adamski podczas prezentacji publikacji „Księga poczty podziemnej Organizacji Solidarność Walcząca” w Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Fot. PAP/R. Guz
Znaczki SW uwieczniały ważne wydarzenia i postacie z naszej historii, a także takie, które swoim przekazem tworzyły swoisty fundament wartości – napisał premier Morawiecki o monografii „Księga poczty podziemnej Organizacji Solidarność Walcząca”, której prezentacja odbyła się w czwartek w Warszawie.
W czwartek, w siedzibie Archiwum Akt Nowych w Warszawie odbyła się uroczysta prezentacja publikacji poświęconej materiałom pocztowym drugiego obiegu emitowanym przez podziemne struktury jednej z najważniejszych polskich organizacji antykomunistycznych - Solidarności Walczącej (1982-90). "Prezentowana dziś +Księga poczty podziemnej Organizacji Solidarność Walcząca+ dotyka całego spektrum spraw, które są i były mi bliskie od wczesnych lat mojego życia, kształtowały mnie. Znaczki podziemnej poczty Solidarności Walczącej to nie tylko małe dzieła sztuki, ale także obszar szeroko pojętej pamięci o ideach ważnych dla Polaków, a jednocześnie tak odmiennych od tego, co przez kilka dekad próbowała narzucić nam komunistyczna propaganda" - napisał w liście odczytanym przez dyrektora AAN Mariusza Olczaka premier Mateusz Morawiecki.
"Znaczki SW uwieczniały ważne wydarzenia i postacie z naszej historii, a także takie, które swoim przekazem tworzyły swoisty fundament wartości, na którym budowania etos Sierpnia i całego ruchu Solidarności" - podkreślił szef KPRM, dziękując osobom, które przyczyniły się do wydania publikacji.
„Solidarność Walcząca”. Ruch wolnościowy czerpiący z idei Polskiego Państwa Podziemnego
"W 2008 roku, w sali, w której się obecnie znajdujemy Kornel Morawiecki wraz z Andrzejem Kołodziejem i grupą działaczy SW przekazali do zasobu AAN akta kontrwywiadu tej organizacji. Prezentowana dziś publikacja zamyka ten ciąg wydarzeń i jest wynikiem aktu przekazania zbiorów tej organizacji do naszego archiwum, który dokonał się trzy lata temu na dziedzińcu archiwum, w obecności premiera Mateusza Morawieckiego" - powiedział dyrektor AAN Mariusz Olczak podczas prezentacji albumu.
"Są dziś z nami liczni goście, w tym także dawni członkowie SW, którzy osobiście projektowali znaczki, brali udział w ich druku i kolportażu. Trzy lata temu autorzy publikacji - Janusz Gajewski i Zbigniew Rutkowski przekazali do naszego archiwum kolekcję gromadzoną przez kilkadziesiąt lat" - dodał.
"Księga poczty podziemnej Organizacji Solidarność Walcząca" jest wynikiem pracy dawnych członków SW - Janusza Gajewskiego i Zbigniewa Rutkowskiego oraz specjalistów z Archiwum Akt Nowych, w którego zasobie znajduje się archiwum Solidarności Walczącej. Autorką szaty graficznej albumu jest doktorantka Wydziału Grafiki ASP, Beata Świerczyńska.
"Publikacja powstawała w ciągu trzech lat. Zbieraliśmy materiały do niej w całej Polsce, w ośrodkach, gdzie w latach 1982-89 kolportowano materiały drugoobiegowe. Poszukiwaliśmy ich także poza granicami Polski: w RFN, Wielkiej Brytanii i w USA" - powiedział PAP członek SW Oddziału Poznań, członek Stowarzyszenia Solidarność Walcząca i współautor publikacji Zbigniew Rutkowski, który dodał, że pomysł na wydanie jej wyszedł równolegle od niego i Janusza Gajewskiego.
"Znaczki podziemnej poczty SW ukazywały często postacie narodowych bohaterów. Jednym z częściej portretowanych na nich osób był marszałek Józef Piłsudski oraz papież Jan Paweł II, ale także Romuald Traugutt, aresztowani przez SB działacze, a także organizator i przywódca SW, Kornel Morawiecki" - wyjaśnił pracownik AAN, Rafał Kierzkowski.
"Odnaleźliśmy wiele nieznanych dotąd materiałów technicznych m.in. klisze, które służyły do druku znaczków SW. Oceniamy, że udało nam się zebrać ok. 99 proc. znaczków, kopert i kart pocztowych wydanych przez SW" - dodał.
"W trudnych latach znaczki, kartki i koperty projektowane i drukowane przez mistrzów podziemnej poligrafii odegrały znaczącą rolę w walce o polską wolność. Dziś są unikatowym pamiątkami chwalebnej przeszłości, świadectwami wyjątkowych ścieżek polskiego losu" - napisali autorzy w wstępie publikacji.
"Znaczki podziemnej poczty SW ukazywały często postacie narodowych bohaterów. Jednym z częściej portretowanych na nich osób był marszałek Józef Piłsudski oraz papież Jan Paweł II, ale także Romuald Traugutt, aresztowani przez SB działacze, a także organizator i przywódca SW, Kornel Morawiecki" - wyjaśnił pracownik AAN, Rafał Kierzkowski.
Kornel Morawiecki (1941–2019)
"Znaczki SW przekazywały także treści ważne w danym momencie np. informowały o bojkocie strony solidarnościowej wyborów do Sejmu PRL w 1985 r, przypomniały ważne rocznice społecznych protestów w 1956, 1968, 1970 i 1980 r. lub przemilczaną w PRL sprawę mordu na polskich oficerach przez Sowietów w Katyniu" - wskazał historyk.
"Pierwszy rok działania Organizacji Solidarność Walcząca zaowocował trzema edycjami podziemnych znaczków" - czytamy w albumie. W kolejnych latach wydawano ich więcej W ostatnim, 1990 r. znaczki SW poświęcono aktualnym wówczas dążeniom Litwy do wyjścia ze struktur ZSRS i odzyskania niepodległości.
Solidarność Walcząca była antykomunistyczną podziemną organizacją założoną we Wrocławiu przez Kornela Morawieckiego w czerwcu 1982. SB inwigilowało i represjonowało członków organizacji liczącej co najmniej dwa tys. osób. 9 września 1987 r. bezpieka aresztowała Morawieckiego. W 1989 r. SW była przeciwna porozumieniu przy Okrągłym Stole, domagała się całkowicie wolnych wyborów, wezwała do bojkotu wyborów zaplanowanych na 4 czerwca i sprzeciwiła się wyborowi gen. Wojciecha Jaruzelskiego na prezydenta. 17 stycznia 2007 r. powołano Stowarzyszenie Solidarność Walcząca. Kornel Morawiecki zmarł 30 września 2019 r. w Warszawie.(PAP)
autor: Maciej Replewicz
mr/ aszw/
