
W środę (14 maja) w Bibliotece Narodowej i Uniwersyteckiej w Zagrzebiu historycy Instytutu Pamięci Narodowej wygłosili wykład o generale Stanisławie Maczku - legendarnym dowódcy 1. Dywizji Pancernej. Otwarto tam też wystawę poświęconą generałowi, którego rodzina miała chorwackie korzenie.
Wydarzenia popularyzujące polską historię zorganizowano w ramach rozpoczętego we wtorek Festiwalu Historycznego Kliofest. Tego dnia, z okazji 80. rocznicy zakończenia II wojny światowej, wystawę o gen. Maczku otworzyli dr hab. Dariusz Iwaneczko, dyrektor rzeszowskiego IPN, oraz dr Marcin Bukała, naczelnik Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej. Wystawę biograficzną poświęconą gen. Maczkowi przygotowało Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej IPN w Katowicach, a jej autorem jest Ryszard Mozgol.
W wydarzeniu uczestniczyli m.in. minister obrony Chorwacji Ivan Anuszić oraz ambasador RP w Zagrzebiu Paweł Czerwiński.
Wystawa przedstawia dowódcę 1. Dywizji Pancernej, który "należy do najbardziej rozpoznawalnych w kraju i za granicą dowódców Polskich Sił Zbrojnych w czasie II wojny światowej" - napisał na swojej stronie IPN. "Jego osobowość i zdolności dowódcze zjednywały mu uznanie i szacunek przełożonych, współpracowników i podkomendnych, budując legendę +Bacy+ – wymagającego dowódcy o otwartym sercu" - dodano.
W środę w Zagrzebiu dr hab. Iwaneczko i dr Mirosław Surdej, historyk z Oddziałowego Biura Badań Historycznych, przedstawili też wykład przybliżający postać gen. Maczka.
Instytut Pamięci Narodowej przypomniał, że urodzony w 1892 roku pod Lwowem gen. Maczek "uczestniczył w I wojnie światowej, wojnie z Ukraińcami i wojnie polsko-bolszewickiej, a w odrodzonej Rzeczpospolitej rozpoczął karierę oficera zawodowego".
"Uczestniczył też w walkach z Niemcami od pierwszych godzin wybuchu II wojny światowej, jako dowódca 10. Brygady Kawalerii. Utworzona na Wyspach Brytyjskich 1. Dywizja Pancerna uczestniczyła w krwawych walkach we Francji w 1944 r. oraz wyzwalaniu miast flandryjskich w Belgii i Holandii. Była jedyną jednostką PSZ, która zakończyła szlak bojowy na terytorium Niemiec w 1945 r." - podkreślił IPN.
Minister obrony Chorwacji Ivan Anuszi, informując na Facebooku o wystawie, napisał m.in.: "Chorwacja i Polska to dwa przyjazne i sojusznicze kraje. Łączy nas wiele wspólnych wartości i okoliczności historycznych. Wśród nich jest generał Stanisław Maczek - jeden z najwybitniejszych polskich generałów chorwackich korzeni. Maczek prowadził polskich żołnierzy w walkach pierwszej i drugiej wojny światowej, był wysoce szanowany wśród sojuszników".
Stanisław Maczek urodził się w miejscowości Szczerzec pod Lwowem w rodzinie sędziego Witolda i Anny z Czernych. Jego rodzina rzeczywiście miała chorwackie korzenie. Krewnym przyszłego generała był Vladko Maček - chorwacki działacz narodowy w międzywojennej Jugosławii.
Dwunasta edycja Festiwalu Kliofest obejmuje szeroki zakres tematów, od średniowiecza po historię najnowszą. W wydarzeniach biorą udział liczni historycy z Chorwacji oraz goście z kilku krajów europejskich, w tym z Austrii, Bośni i Hercegowiny, Włoch, Polski, Słowenii, Serbii czy Ukrainy. (PAP)
jbw/ jkrz/ dki/