Weteran Józef Czesław Skrzynecki podczas uroczystości odsłonięcia tablicy upamiętniającej wyzwolenie Bolonii przez 2. Korpus Polski na placu Neptuna w Bolonii. PAP/Albert Zawada
Na Placu Neptuna w Bolonii odsłonięto w czwartek tablicę pamięci żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, którzy wyzwolili miasto. "21 kwietnia 1945 r. o godzinie szóstej rano 9. Batalion Strzelców Karpackich jako pierwszy wkroczył do Bolonii i zawiesił na ratuszu polską flagę" - przypomniał szef UdSKiOR Lech Parell.
Od środy we Włoszech polska delegacja bierze udział w obchodach 80. rocznicy wyzwolenia Bolonii. Organizatorem uroczystości jest Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Konsulat Generalny RP w Mediolanie.
W odsłonięciu tablicy na Placu Neptuna w Bolonii uczestniczyli weterani, żołnierze 2. Korpusu Polskiego: mjr Władysław Dąbrowski, ppor. Józef Skrzynecki, kpt. dr Krzysztof Flizak, Stanisław Guścin.
Odsłonięcia tablicy dokonali: szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Lech Parell, szef polskiej placówki dyplomatycznej we Włoszech Ryszard Schnepf, konsul generalna RP w Mediolanie Agnieszka Gloria Kamińska, burmistrz Bolonii Matteo Lepore.
Burmistrz Bolonii powiedział, że "żołnierze Polscy wraz z mieszkańcami miasta 21 kwietnia 1945 r. spotkali się właśnie tutaj w tym miejscu, na placu, po to, by świętować wyzwolenie".
"Dzisiaj 80 lat po tamtych wydarzeniach powinniśmy zwrócić naszą uwagę i refleksję ku tamtym dniom. Przelana krew i poświęcenie żołnierzy stały się filarami dla demokracji i konstytucji. Po 80 latach, także latach, podczas których losy Włoch i Polski zostały rozdzielone, m.in. przez okres zimnej wojny, możemy znowu nazwać się przyjaciółmi i zbratanymi krajami" - podkreślił.
80 lat temu utworzono 2. Korpus Polski pod dowództwem gen. Władysława Andersa
Szef UdSKiOR podkreślił, że "u boku sił alianckich, razem z odradzającym się wojskiem włoskim i włoskimi oddziałami partyzanckimi, żołnierze 2. Korpusu brali udział w walkach, które otworzyły sprzymierzonym drogę do doliny Padu i doprowadziły 29 kwietnia 1945 r. w Caserta do bezwarunkowej kapitulacji okupującej Włochy armii niemieckiej". Przypomniał, że "21 kwietnia o godzinie szóstej rano 9. Batalion Strzelców Karpackich jako pierwszy wkroczył do Bolonii i zawiesił na ratuszu polską flagę". "Tym pięknym akcentem zakończył się udział 2. Korpusu Polskiego w zmaganiach na półwyspie apenińskim. Dwa dni później dowódca 8. Armii Brytyjskiej, w składzie której walczył 2. Korpus, napisał w rozkazie do polskich żołnierzy: »nieprzyjaciel został odrzucony do rzeki Padu. Odegraliście decydującą rolę w tym wielkim zwycięstwie«" - powiedział.
Jak dodał, "wdzięczność wyraził także Senat Bolonii, nadając honorowe obywatelstwo miasta 17 dowódcom 2. Korpusu i wręczając żołnierzom 9. Batalionu Strzelców Karpackich - zwanego odtąd »bolońskim« - medale pamiątkowe z inskrypcją: »Wszystkim wyzwolicielom, którzy jako pierwsi wkroczyli do Bolonii 21 kwietnia 1945 r. – z wdzięcznością«".
Szef UdSKiOR odniósł się także do wojny na Ukrainie. "Rosyjski imperializm nie tylko nie godzi się na istnienie niepodległej Ukrainy, tak naprawdę nie godzi się na istnienie decydującej o sobie Polski i innych krajów. Nie godzi się na istnienie niepodległej Europy, która pozostaje poza rosyjską strefą wpływów, chciałby odtworzyć coś na kształt dawnego bloku wschodniego. O tym zupełnie otwarcie mówią ideolodzy Władimira Putina" – podkreślił minister Parell.
Zaznaczył, że "europejskim celem powinno być zawarcie trwałego pokoju na Ukrainie". "A trwały pokój będzie tylko wówczas, jeśli będzie za nim stała siła wolnego świata, czyli dokładnie tak, ja 80 lat temu" – dodał.
Uczestnicy debaty w Przystanku Historia: 2. Korpus Polski stworzył polską emigrację
Ryszard Schnepf, kierownik polskiej placówki dyplomatycznej we Włoszech, ocenił, że "dzisiejsze wydarzenie jest kolejnym dowodem nierozerwalnych więzi między naszymi narodami, powstałej na kanwie najwyższej wartości, jaką jest wolność". Wyraził wdzięczność za to, że Włosi "nie zapomnieli o poświęceniu polskiego żołnierza, który walczył z tą samą determinacją i wiarą we Włoszech za »wolność naszą i waszą«".
Podczas uroczystości minister Parell uhonorował medalami "Pro Patria" "osoby posiadające szczególne zasługi w kultywowaniu pamięci o walce o niepodległość Rzeczypospolitej Polskiej".
Po uroczystości delegacja z Polski złożyła kwiaty przed tablicą przy Porta di Strada Maggiore oraz przed popiersiem gen. Andersa w Parku Gen. Andersa w Bolonii.
Bitwa o Bolonię, która odbyła się między 9 a 21 kwietnia 1945 r., była ostatnią operacją wojenną 2. Korpusu Polskiego i jedną z ostatnich bitew stoczonych przez wojska alianckie na froncie włoskim. Przełamanie frontu pod Bolonią i wyzwolenie miasta miało decydujące znaczenie dla ostatecznej klęski Niemiec na froncie włoskim. 21 kwietnia 9. Batalion Strzelców Karpackich wkroczył jako pierwszy do Bolonii i zawiesił nad miastem polską flagę. Kilka godzin później do miasta dotarły oddziały alianckie.
Żołnierze gen. Władysława Andersa byli owacyjnie witani przez ludność. 9. Batalion Strzelców Karpackich uzyskał miano "bolońskiego", a 17 dowódców otrzymało honorowe obywatelstwo miasta. Senat Bolonii wręczył polskim żołnierzom 215 specjalnie wybitych pamiątkowych medali.
Z Bolonii Katarzyna Krzykowska
