Łódzkie getto 1940–1944 – cykl wykładów w Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi
Centrum Dialogu im. Marka Edelmana w Łodzi wraz z partnerami, z okazji przypadającej w tym roku 80. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto, przygotowało cykl wykładów poświęconych historii łódzkiego getta. Inauguracyjną prelekcję zaplanowano na czwartek.
Spotkania w Centrum Dialogu, poświęcone różne aspektom funkcjonowania dzielnicy zamkniętej utworzonej przez Niemców w Łodzi w 1940 roku, będą odbywać się raz w miesiącu. Poprowadzą je badacze i badaczki kultury oraz historii łódzkich Żydów.
Śladami getta łódzkiego: Stacja Radegast
Cykl wykładów zainauguruje w czwartek prelekcja prof. Krystyny Radziszewskiej pt. "+Piszę, żeby się wypłakać+. O tekstach z getta łódzkiego". Jej tematem będzie literatura, która powstała w latach 1940-1944. Przedstawione zostaną teksty - dzienniki, opowiadania, wiersze, reportaże oraz eseje - napisane w języku polskim, niemieckim oraz w jidysz. Badaczka Uniwersytetu Łódzkiego przybliży uczestnikom przedstawicieli życia literackiego w getcie i opowie o motywach, które mimo trudnych warunków egzystencji skłaniały autorów do sięgnięcia po pióro.
W marcu zaplanowano wykład dr Ewy Wiatr "Życie codzienne w getcie łódzkim", w kwietniu dr Inki Gadomskiej "Artyści żydowscy", w maju dr Adama Sitarka "Getto łódzkie w statystykach", a w czerwcu dr Izabeli Tereli "Reprezentacje i upamiętnienia Zagłady w Łodzi".
Całkowita likwidacja Litzmannstadt Getto nastąpiła w sierpniu 1944 r. Według różnych źródeł, ocalało z niego jedynie od 7 do 13 tys. osób.
Cykl prelekcji organizowany jest w ramach obchodzonej w tym roku 80. rocznicy likwidacji Litzmannstadt Getto. Partnerami Centrum Dialogu są Muzeum Tradycji Niepodległościowych w Łodzi, Centrum Badań Żydowskich im. Filipa Friedmana UŁ oraz Centrum Badań Kultury Żydowskiej UŁ.
Przemówienie Chaima Rumkowskiego zapowiadające Wielką Szperę
Litzmannstadt Getto zostało utworzone przez Niemców w lutym 1940 r. Było ono drugim co do wielkości w Polsce - po warszawskim - i najdłużej istniejącym gettem na ziemiach polskich. Początkowo zamknięto w nim 160 tys. osób. Później trafiło do niego wielu żydowskich intelektualistów z Czech, Niemiec, Austrii i Luksemburga oraz 5 tys. Romów z Austrii. Łącznie w getcie znalazło się ok. 220 tys. osób.
Przez pięć lat z głodu i wyczerpania zmarło prawie 45 tys. osób. W styczniu 1942 r. rozpoczęły się masowe deportacje mieszkańców getta do obozu zagłady w Chełmnie nad Nerem, gdzie zamordowano w sumie 70 tys. osób. Kolejne transporty docierały do Auschwitz-Birkenau. Przyjmuje się, że ostatni z nich został odprawiony 29 sierpnia 1944 r.
Całkowita likwidacja Litzmannstadt Getto nastąpiła w sierpniu 1944 r. Według różnych źródeł, ocalało z niego jedynie od 7 do 13 tys. osób. (PAP)
autor: Bartłomiej Pawlak
bap/ agz/
