ORP Sokół przed Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni. Fot. PAP/Andrzej Jackowski
Okręt podwody ORP Sokół, który stoi przed Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni (MMW), zostanie udostępniony zwiedzającym 25 marca br. - podało w piątek (14 marca) muzeum.
Biuro prasowe MMW w piątkowym komunikacie poinformowało, że na okręcie ze względów bezpieczeństwa będzie mogło przebywać równocześnie do 10 zwiedzających.
Podano, że okręt będzie można zwiedzać od 25 marca w godzinach od 10 do 17. Uroczystość dla zaproszonych gości pierwszego udostępnienia ORP Sokół jako muzealnego okrętu podwodnego odbędzie się dzień wcześniej.
Zapewniono, że wnętrze okrętu przygotowane przez pracowników muzeum do zwiedzania w maksymalnym stopniu oddaje jego wygląd z okresu aktywnej służby.
W ubiegłym roku wicedyrektor muzeum Aleksander Gosk powiedział PAP, że pierwotnie zakładano, iż wnętrza eksponatu zostaną zaprezentowane publiczności w czerwcu ubiegłego roku. Tłumaczył wówczas, że opóźnienia są spowodowane m.in. procedurami i przetargami. „Kompleks spraw, procedur, przetargów na prace budowlane, wycofujących się wykonawców czy rosnących cen sprawił, że dopieszczamy wnętrza do dziś” - mówił.
Na zewnątrz nowego eksponatu pomalowano i odtworzono godło, nazwę i znak taktyczny. Wewnątrz - jak wyjaśnił Gosk - przeprowadzono gruntowne czyszczenie z adaptacją pomieszczeń, odtworzono i uruchomiono wewnętrzne instalacje takie jak peryskop.
„Zamontowaliśmy wentylacje, ogrzewanie, nagłośnienie i oświetlenie. Zabezpieczyliśmy także elementy osprzętu i pozyskaliśmy z magazynów Marynarki Wojennej brakujące, wymontowane urządzenia” - tłumaczył wówczas.
Wskazywał też na prace przy instalacjach i programach oraz ostatnie prace zewnętrzne: uruchomienie bramek elektronicznych, aranżacje otoczenia z umieszczeniem w kompozycyjnym połączeniu z okrętem zabytków z nim związanych, np. peryskopów, kotwicy, anteny radaru.
Muzeum przypomniało, że ORP Sokół (ex norweski Stord) wszedł do służby w Marynarce Wojennej RP 4 czerwca 2002 roku jako pierwszy z czterech pozyskanych od Norwegii okrętów typu Kobben. Okręty powstały dla wzmocnienia przez norweską flotę północnej flanki NATO. Wybrano do tego celu oferowane przez niemiecką stocznię Rheinstahl-Nordseewerke okręty projektu „207”.
Dzięki finansowemu wsparciu Stanów Zjednoczonych w latach 1964–1967 zbudowano 15 okrętów tego typu. Ich głównym zadaniem miało być zwalczanie okrętów podwodnych potencjalnego przeciwnika. Bazowały w Bergen do początków XXI wieku, gdy zdecydowano o wycofaniu ich ze służby.
W tym czasie polska Marynarka Wojenna szukała następców dwóch starych jednostek sowieckiego typu Foxtrot. Na mocy międzyrządowej umowy przekazano Polsce bezpłatnie pięć Kobbenów. Cztery – Sokół, Kondor, Sęp i Bielik – podniosły polskie bandery w latach 2002–2003. Piąty nie wszedł do liniowej służby i jako Jastrząb/Kobben stanowił pływający magazyn części zamiennych.
Kobbeny przez kilkanaście lat intensywnej służby stanowiły główną siłę Dywizjonu Okrętów Podwodnych MW. ORP Sokół uczestniczył w wielu sojuszniczych i narodowych ćwiczeniach, głównie na Bałtyku i w Cieśninach Duńskich. Działał także w składzie elitarnego zespołu Sił Odpowiedzi NATO. Dwa z polskich Kobbenów – OORP Bielik i Kondor – brały udział w misjach NATO na Morzu Śródziemnym.
ORP Sokół zakończył służbę pod biało-czerwoną banderą 8 czerwca 2018 roku. W 2020 roku Ministerstwo Obrony Narodowej przekazało go Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni celem przystosowania do funkcji ekspozycyjnej.
W Stoczni Wojennej przeprowadzono prace adaptacyjne do nowej roli. W 2023 roku okręt został przetransportowany do Nabrzeża Pomorskiego na pływającym pontonie, a następnie przetoczony na wieloosiowych wózkach do miejsca docelowego. Spoczął w specjalnie zaprojektowanej żelbetonowej niecce.
Bilety, ważne na konkretną godzinę co 30 minut, będą do kupienia w kasach muzeum lub on-line od 25 marca br.(PAP)
pm/ dki/
