Katowice 1970. Reżyser i scenarzysta Kazimierz Kutz w dzielnicy Zalęże. Fot. PAP/Z. Wdowiński
W najbliższy piątek w Katowicach wręczona zostanie Nagroda im. Kazimierza Kutza, przyznawana osobom, łączącym działalność artystyczną ze społecznym zaangażowaniem. Uroczysta gala odbędzie się w Teatrze Śląskim im. Stanisława Wyspiańskiego.
Wyróżnienie zostanie przyznane już po raz czwarty, w dniu 95. urodzin zmarłego w 2018 r. patrona nagrody. W tym roku nominowani do niej są: wokalistka Daria ze Śląska, aktor Krzysztof Głuchowski, reżyserka Agnieszka Holland, kompozytor Aleksander Nowak oraz aktorka Joanna Szczepkowska.
Jak podają organizatorzy - Teatr Śląski im. Stanisława Wyspiańskiego, samorząd Katowic i Uniwersytet Śląski - Nagroda im. Kazimierza Kutza ma na celu uhonorowanie twórców za wybitne dokonania artystyczne, które odgrywają istotną rolę w aktualnej debacie publicznej, przyczyniając się do budowania demokratycznego i tolerancyjnego społeczeństwa. Nagroda promuje artystów, którzy łączą działalność artystyczną ze społecznym zaangażowaniem, prezentując postawę bliską jej patronowi.
Laureatka lub laureat otrzyma statuetkę zaprojektowaną przez Erwina Sówkę oraz 50 tys. zł - ufundowane przez samorząd Katowic. Zgodnie z regulaminem kapituła może także przyznać dodatkowy, honorowy tytuł: „Ambasador Śląska”. Po ceremonii tradycyjnie zaprezentowany zostanie spektakl „Piąta strona świata”, według bestsellerowej, debiutanckiej powieści Kutza.
O tym, kto w tym roku otrzyma Nagrodę, zdecyduje kapituła pod przewodnictwem dyrektora Teatru Śląskiego Roberta Talarczyka, która wcześniej wyłoniła pięcioro nominowanych. W skład kapituły wchodzą także: Halina Bieda, Antoni Cygan, Krystyna Doktorowicz, Andrzej Gwóźdź, Jerzy Illg, Aleksandra Klich, Dariusz Kortko, Ryszard Koziołek, Marcin Krupa, Olgierd Łukaszewicz, Ewa Niewiadomska, Jacek Siebel, Edyta Sytniewska, Iwona Świętochowska-Kutz i Piotr Zaczkowski.
Daria ze Śląska jest wokalistką, autorką tekstów, kompozytorką i producentką muzyczną. Jej debiutancka płyta „Daria ze Śląska tu była” wydana została kwietniu 2023 r. przez wytwórnię Jazzboy Records. Była nominowana do Odkryć Empiku 2022. Jest laureatką Nagrody Artystycznej Miasta Torunia im. Grzegorza Ciechowskiego. Pochodzi z Katowic.
Krzysztof Głuchowski jest aktorem, reżyserem i producentem teatralnym, filmowym i telewizyjnym. Od września 2016 roku pełni funkcję dyrektora naczelnego i artystycznego Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Za jego dyrekcji powstały m.in. głośne „Dziady” w reżyserii Mai Kleczewskiej czy obsypany nagrodami muzyczny spektakl „1989”. Jest laureatem Nagrody im. Zygmunta Hübnera Człowiek Teatru 2023.
Agnieszka Holland to reżyserka i scenarzystka, laureatka wielu prestiżowych międzynarodowych nagród i wyróżnień. W 2012 roku film „W ciemności” w jej reżyserii otrzymał nominację do Oscara w kategorii najlepszy film obcojęzyczny. Wyreżyserowana przez Holland „Zielona granica” z 2023 r. otrzymała Nagrodę Specjalną Jury w Konkursie Głównym 80. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Wenecji.
Aleksander Nowak jest kompozytorem, gitarzystą i pedagogiem. Jako profesor nadzwyczajny katowickiej Akademii Muzycznej pracuje w Katedrze Kompozycji i Teorii Muzyki, kształcąc studentów z zakresu m.in. współczesnych technik kompozytorskich i notacji muzycznej. Jest laureatem wielu nagród, w tym Nagrody „Gwarancje Kultury” (2011), „Paszportu Polityki” (2018), Nagrody Onetu O!lśnienia (2020), Nagrody Koryfeusz Muzyki Polskiej (2020, 2021) oraz Nagrody Związku Kompozytorów Polskich (2021).
Joanna Szczepkowska jest aktorką teatralną i filmową, a także pisarką i felietonistką. Grała na najważniejszych warszawskich scenach, m.in. w Teatrze Dramatycznym, Teatrze Współczesnym i Teatrze Polskim; twórczyni Teatru na Dole i stworzonego w pandemii Teatru Pudło. Laureatka wielu nagród, w tym Nagrody im. Konstantego Puzyny.
Nagrodę im. Kazimierza Kutza ustanowiono w 2020 r. z inicjatywy prezydenta Katowic Marcina Krupy, rektora Uniwersytetu Śląskiego Ryszarda Koziołka i dyrektora Teatru Śląskiego Roberta Talarczyka. Po raz pierwszy została wręczona 16 lutego 2021 r. – otrzymała ją wtedy Anna Dymna, aktorka teatralna i filmowa (występująca także w filmach Kutza), od 2003 r. prezes Fundacji Anny Dymnej „Mimo Wszystko”.
Laureatem drugiej edycji Nagrody został Szczepan Twardoch, pisarz i publicysta, autor m.in. „Dracha”, „Morfiny”, „Króla”, „Królestwa” i „Pokory”. Wtedy też po raz pierwszy wręczono wyróżnienie „Ambasador Śląska” – otrzymał je prof. Tadeusz Sławek, literaturoznawca, tłumacz, prozaik, rektor Uniwersytetu Śląskiego w latach 1996–2002.
W trzeciej edycji Nagrodę im. Kutza odebrała reżyserka teatralna Maja Kleczewska, która jest m.in. autorką głośnej inscenizacji „Dziadów” w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie. Należy do najbardziej znanych polskich reżyserek teatralnych, rozpoznawalnych i cenionych także za granicą. Była wielokrotnie nagradzana na polskich i międzynarodowych festiwalach teatralnych - m.in. wyróżniono ją Srebrnym Lwem na Biennale w Wenecji. "Ambasadorem Śląska" został przed rokiem b. premier, a obecnie europoseł Jerzy Buzek.
Patron nagrody Kazimierz Kutz był reżyserem, scenarzystą, publicystą, pisarzem i politykiem. Na Śląsku jest pamiętany jako artysta i promotor spraw regionu, twórca śląskiej trylogii – „Sól ziemi czarnej” (1969), „Perła w koronie” (1971) i „Paciorki jednego różańca” (1979). Inne znane filmy Kutza to m.in. „Na straży swej stać będę” (1983) – o konspiracji na włączonym do III Rzeszy Górnym Śląsku podczas II wojny światowej; „Śmierć jak kromka chleba”(1994) - o pacyfikacji kopalni Wujek; komedie „Zawrócony” (1994) i „Pułkownik Kwiatkowski” (1995). Zmarły 18 grudnia 2018 r. artysta spoczywa na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza w Katowicach.(PAP)
autor: Krzysztof Konopka
kon/ jms/ dki/
