W Warszawie otwarto Centrum Edukacyjne Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej

W środę wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński wraz z dyrektorem Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. R. Dmowskiego i I. J. Paderewskiego Janem Żarynem, uroczyście otworzyli Centrum Edukacyjne IDMN przy ul. Andersa 20 w Warszawie.

"Otwieramy dzisiaj Centrum Edukacyjne Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego. IDMN jest instytucją powstałą ponad dwa lata temu, powołaną dla pracy edukacyjnej, pracy formacyjnej, poznawczej, naukowej dotyczacej dziedzictwa myśli narodowej i myśli chrześcijańsko-demokratycznej, czyli tych dwóch nurtów polskiego dziedzictwa kulturowego, narodowego, które w dużej mierze były zaniedbane, jeżeli chodzi o instytucje, które mogłyby promować czy edukować na ten temat" - mówił na otwarciu wicepremier Gliński.

"Te kwestie były także często zafałszowywane i dlatego, żeby wzbogacić instytucjonalny, cywilizowany dialog i debatę w demokracji powołaliśmy taką instytucję" - wyjaśnił minister kultury.

Piotr Gliński przypomniał, że w Polsce są instytucje, które odwołują się do myśli socjalistycznej, chociażby Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku; są instytucje, które odwołują się do nurtu ludowego, do dziedzictwa polskiej „Solidarności”; są także instytucje zajmujące się polskim dziedzictwem, w sensie dbania o zabytki, dbania o polskie muzea. „Wydawało nam się, że na mapie tych instytucji brak jest tego typu instytucji, która zadbałaby o debatę, dialog i edukację w obszarze, o którym powiedziałem” – wyjaśniał szef MKiDN.

Przypomniał, że w Polsce są instytucje, które odwołują się do myśli socjalistycznej, chociażby Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku, są instytucje, które odwołują się do nurtu ludowego, do dziedzictwa polskiej "Solidarności", są także instytucje zajmujące się polskim dziedzictwem, w sensie dbania o zabytki, dbania o polskie muzea. "Wydawało nam się, że na mapie tych instytucji brak jest tego typu instytucji, która zadbałaby o debatę, dialog i edukację, w obszarze, o którym powiedziałem" - powiedział szef MKiDN.

Wskazał, że jednym z zadań IDMN jest "edukacja i debata dot. myśli narodowej, myśli chrześcijańsko-demokratycznej, także odczarowywanie najróżniejszych stereotypów, dyskusja, starcie poglądów, które zawsze w demokracji i w debacie pluralistycznej, w wolnym państwie, w wolnej wspólnocie są podstawowe".

Minister kultury powiedział, że "wojna na Ukrainie dowodzi w sposób tragiczny, w sposób przerażający, ale jednoznaczny, że losy państw, losy wspólnot ludzkich, ale być może także całej naszej cywilizacji, zależą od tego, czy ludzie, czy wspólnoty są zdolne do obrony, do podtrzymywania wartości podstawowej dla trwania wspólnot narodowych, są zdolne do wyrażania nie tylko uczuć patriotycznych, ale także do tragicznej gotowości do obrony tegoż patriotyzmu, do obrony ojczyzny". Dlatego, jak mówił Gliński, "tak ważna jest dyskusja i debata o wartościach narodowych, o wartościach wspólnotowych, tych podstawowych dla funkcjonowania innych wspólnot"

"To naród, rozumiany w sensie kulturowym, i rodzina, te podstawowe instytucje, są tym, na czym zasadza się trwanie naszej cywilizacji, odwołanie także do wątku religijnego, do chrześcijaństwa, które jest bardzo istotne, gdy myślimy o narodzie. Dlatego połączenie tych dwóch tradycji jest szalenie ważne i istotne, bo podstawowymi kwestiami, gdy mówimy o sprawach narodowych, są granice wartości narodowych - różnica pomiędzy patriotyzmem a szowinizmem, pomiędzy narodem kulturowym, a narodem odwołującym się do podziałów etnicznych. To są rzeczy bardzo istotne, ważne i od właściwej realizacji tych wartości zależy często los narodów" - wskazał Gliński.

Dodał, że wojna na Ukrainie "uświadamia nam to, że ważna jest debata i odkłamywanie zafałszowań. Ważna w życiu społecznym i publicznym jest prawda, a żeby można mówić o prawdzie, to musi być także dyskusja, debata i edukacja. I to miejsce, mam nadzieję, będzie temu służyło" - powiedział szef resortu kultury.

Dyrektor Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej, Jan Żaryn, przekazał, że w Centrum Edukacyjnym IDMN będzie prowadzona "intensywna działalność przede wszystkim edukacyjna, odwołująca się do podstawowego celu Instytutu, czyli z jednej strony prezentacji niezwykle cennego fragmentu polskiego dziedzictwa, dziedzictwa przede wszystkim obozu narodowego XIX i XX wieku oraz dziedzictwa katolicyzmu społecznego, szczególnie bogatego, jeśli chodzi o ludzi, wydarzenia, struktury organizacyjne w wieku XIX i XX".

"To dziedzictwo rzeczywiście jest słabo rozpoznawalne w przestrzeni publicznej przez bardzo wiele czynników i wydaje się, ze w związku z tym takie Centrum Edukacyjne może służyć różnym grupom, także zawodowym, naszej polskiej wspólnocie, żeby ta wiedza wzrastała" - wskazał.

Dyrektor IDMN, mówiąc o działalności nowego Centrum Edukacyjnego, przekazał: „Z jednej strony będziemy bardzo intensywnie współpracować z nauczycielami, przede wszystkim nauczycielami historii, ale także języka polskiego, katechezy. Już w ramach testowania tego miejsca zaprosiliśmy do współpracy ORE i wraz z tym ośrodkiem przeszkoliliśmy nauczycieli na okoliczność naszego wspaniałego święta narodowego, dnia 1 marca, Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Tematy związane z obozem narodowym, katolicyzmem społecznym będą przedmiotem szkoleń nauczycielskich”.

Dyrektor IDMN, mówiąc o działalności nowego Centrum Edukacyjnego przekazał: "Z jednej strony będziemy bardzo intensywnie współpracować z nauczycielami, przede wszystkim nauczycielami historii, ale także języka polskiego, katechezy. Już w ramach testowania tego miejsca, zaprosiliśmy do współpracy ORE i wraz z tym ośrodkiem przeszkoliliśmy nauczycieli na okoliczność naszego wspaniałego święta narodowego, dnia 1 marca, Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Tematy związane z obozem narodowym, katolicyzmem społecznym, będą przedmiotem szkoleń nauczycielskich".

Poinformował, że IDMN przygotowało także, na razie w formie pilotażowej "propozycję dla studentów, przede wszystkim, Uniwersytetu Warszawskiego i Kardynała Stefana Wyszyńskiego, źródłoznawcze rozpoznanie ważnych archiwalnych dokumentów". "Mamy w tej chwili ok. 20 spuścizn archiwalnych, pochodzących z rodzin działaczy obozu narodowego i katolicyzmu społecznego, są to spuścizny na ogół zupełnie nieznane, nie tylko państwu, ale nieznane także nam, historykom, którzy się specjalizują w obszarach naszej historii" - zwrócił uwagę Żaryn.

W Centrum będą się odbywać także wystawy, prezentacje filmów, działania edukacyjne, będzie można korzystać z biblioteki.

Przekazał, że w Centrum będą odbywać się także wystawy, prezentacje filmów, działania edukacyjne, będzie można korzystać z biblioteki.

"Oczywiście nasz Instytut także jest zainteresowany tym, żeby się włączyć w dzieło pomocy na rzecz Ukraińców. Przygotowujemy program edukacyjno-szkoleniowy, z jednej strony nauka języka polskiego, ale także próba wprowadzenia elementów naszej historii, tak, żeby ludzie, którzy w większej ilości pewnie u nas zostaną, dobrze tę polską wrażliwość odczytywali, skoro będą u nas mieszkać, to dobrze, żeby wiedzieli, z kim mieszkają" - powiedział Żaryn.

Podczas konferencji zaprezentowano także najnowszy, trzeci tom słowników biograficznych wydawanych przez Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej. "Słownik biograficzny polskiego obozu narodowego" pod redakcją dr. Krzysztofa Kawęckiego oraz "Słownik polskiego katolicyzmu społecznego" pod redakcją dr. hab. Rafała Łatki, to jeden z głównych projektów realizowanych przez IDMN od momentu jego powstania. Stanowią one kompendium wiedzy na temat wybitnych postaci XIX i XX w. działających w szeroko pojętym obozie narodowym i katolicko-społecznym. Każdy tom słowników to kilkadziesiąt obszernych biogramów ludzi często nieznanych, lecz niezwykle zasłużonych dla polskiej historii. Pierwsze tomy słowników biograficznych IDMN otrzymały Nagrodę Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2021 w kategorii historia. Nagroda została przyznana w ramach XXVI Targów Wydawców Katolickich.

Głównym celem powołania Centrum Edukacyjnego IDMN jest chęć zaprezentowania oferty edukacyjnej i kulturalnej Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej warszawiakom i wszystkim odwiedzającym stolicę naszego kraju. Centrum będzie miejscem spotkań – promocji książek, wystaw czy premierowych projekcji filmów. Będzie to także miejsce przeznaczone do prowadzenia różnego rodzaju szkoleń – głównie skierowanych do nauczycieli i edukatorów. Na stałe do kalendarza wydarzeń Centrum wpiszą się warsztaty źródłoznawcze dla studentów kierunków humanistycznych. (PAP)

autor: Katarzyna Krzykowska

ksi/ aszw/