
Do 14 kwietnia 2025 r. organizacje pozarządowe, fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne i religijne mogą składać oferty w ramach konkursu Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych „Wspieranie działań archiwalnych 2025”. Pula dotacji wynosi 900 tys. zł.
Jak poinformowało PAP biuro Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych, konkurs jest wspierany środkami przekazywanymi przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. „Inicjatywa ma na celu wyłonienie najlepszych projektów dotyczących opracowywania i zabezpieczania materiałów archiwalnych tworzących zasób archiwów m.in. organizacji pozarządowych, a łączna pula dotacji wynosi 900 tys. zł” – wyjaśniają Archiwa Państwowe.
W konkursie „Wspieranie działań archiwalnych 2025” oprócz organizacji pozarządowych mogą wziąć udział fundacje, stowarzyszenia oraz instytucje kościelne z całego kraju. „Tegoroczna edycja stawia przed uczestnikami wyzwanie opracowywania i zabezpieczania materiałów archiwalnych, których ochrona jest kluczowa dla zachowania tożsamości narodowej” – wyjaśniają Archiwa Państwowe.
Dr Paweł Pietrzyk, Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych, przypomina, że w ramach poprzednich edycji tej akcji od 2016 roku udało się już zrealizować 169 projektów o łącznej wartości prawie 8,5 mln zł. „Dzięki nim nasze dziedzictwo staje się bardziej dostępne dla kolejnych pokoleń” – podkreśla dyrektor Pietrzyk.
„Nasza inicjatywa to nie tylko wsparcie finansowe dla projektów związanych z ochroną krajowego dziedzictwa dokumentacyjnego, ale przede wszystkim strategiczna inwestycja w zabezpieczenie źródeł dokumentacyjnych dotyczących historii lokalnej. Każdy projekt, który przyczynia się do opracowywania i udostępniania materiałów archiwalnych, buduje pomost między minionymi epokami a współczesnością. Dzięki nim nasze dziedzictwo staje się bardziej dostępne dla kolejnych pokoleń – podkreśla dyrektor Pietrzyk.
W poprzednich edycjach konkursu z dotacji skorzystało np. największe archiwum społeczne prowadzone przez Fundację Ośrodka KARTA. Opracowane i zabezpieczone zostały także zbiory dokumentacji dotyczące aktywności polskich himalaistów, tworzących zasób archiwum Fundacji „Wielki Człowiek”, w tym negatywy Jerzego Kukuczki, które następnie trafiły na Polską Listę Krajową Programu UNESCO Pamięć Świata. Wśród innych podmiotów, które otrzymały dotacje były również Związek Kompozytorów Polskich, Związek Harcerstwa Polskiego i Archiwum Ormian Polskich.
Archiwa Państwowe przypominają, że z dotacji korzystają też organizacje kościelne i związki wyznaniowe przechowujące cenne - szczególnie z punktu widzenia badania dziejów regionów i religii - archiwalia. „Dzięki pozyskanym, w ramach konkursu, funduszom udaje się każdego roku poddać konserwacji i poprawić warunki przechowywania dziedzictwa dokumentacyjnego” – podkreślają Archiwa Państwowe.
Jako przykłady takich zrealizowanych już działań podają konserwację XVII-wiecznych dokumentów (z pieczęciami cesarza Ferdynanda II Habsburga) z archiwum Parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Kłodzku, pochodzące z tego samego okresu rękopisy z Archiwum Diecezjalnego w Zielonej Górze oraz 123 księgi rękopiśmienne z lat 1557–1945, zgromadzone w Archiwum Polskiej Prowincji Dominikanów w Krakowie.
„Te wszystkie dotychczasowe merytorycznie solidne projekty, dzięki naszemu wsparciu, pozwoliły nie tylko na zabezpieczenie bezcennych zbiorów, ale również na popularyzację historii Polski w nowoczesny i dostępny sposób. Z każdego jesteśmy niezwykle dumni i każdy stał się częścią szerokiego procesu ochrony polskiego dziedzictwa” – podsumowuje dyrektor Pietrzyk.
Termin składania ofert w tegorocznej edycji konkursu „Wspieranie działań archiwalnych 2025” upływa 14 kwietnia o godz. 15. Potwierdzenie złożenia oferty należy przesłać lub bezpośrednio dostarczyć do 22 kwietnia 2025 r. do godz. 15 na adres Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych (ul. Rakowiecka 2D, 02-517 Warszawa), z adnotacją „Konkurs WDA 2025”.
Szczegółowy wykaz działań, na które przyznawana jest dotacja, lista niezbędnych do złożenia załączników, kryteria oceny, a także wszystkie pozostałe zasady przeprowadzenia naboru ofert, znajdują się w regulaminie konkursu i dostępne są w Biuletynie Informacji Publicznej.
Archiwa Państwowe zajmują się gromadzeniem, przechowywaniem, konserwowaniem oraz udostępnianiem dokumentów i akt publicznych, mających znaczenie dla historii kraju i jego obywateli. Umożliwiają badania naukowe, ale także zapewniają dostęp do dokumentów w celach administracyjnych, prawnych, naukowych czy genealogicznych. W skład Archiwów Państwowych wchodzą trzy o charakterze centralnym z siedzibą w Warszawie (Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Akt Nowych i Narodowe Archiwum Cyfrowe) oraz 29 o charakterze regionalnym wraz z oddziałami zamiejscowymi. (PAP)
jkrz/ dki/