Miejsce prowadzenia prac ekshumacyjnych na dawnym cmentarzu w Zboiskach we Lwowie. Fot. PAP/Vitaliy Hrabar
Instytut Pamięci Narodowej poinformował w poniedziałek o zakończeniu prac ekshumacyjnych we Lwowie-Zboiskach. W ich wyniku odnaleziono szczątki co najmniej 31 osób.
Jak przypomniano w komunikacie, przesłanym PAP w poniedziałek, prace ekshumacyjne szczątków żołnierzy Wojska Polskiego, poległych we wrześniu 1939 r. w obronie Lwowa, przeprowadzone w dniach 4–30 sierpnia 2025 r., stanowiły kontynuację badań poszukiwawczych zrealizowanych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN jesienią 2019 r. na nieczynnym cmentarzu we Lwowie-Zboiskach. Prace prowadził zespół specjalistów Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, przy wsparciu biegłego z zakresu medycyny sądowej z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Uczestniczy w nich ukraiński partner Instytutu Pamięci Narodowej – Towarzystwo Ukraińska Pamięć oraz – w charakterze obserwatorów – przedstawiciele Ministerstwa Kultury.
W trakcie prac - poinformował IPN - „ujawniono dwa zbiorowe groby, w których znajdowały się szczątki 31 osób oraz wiele szczątków luźnych należących najprawdopodobniej do kolejnych kilkudziesięciu ofiar. Tak duża liczba szczątków luźnych wynika z faktu częściowego zniszczenia mogiły przez pochówki wtórne, jak i okoliczności śmierci żołnierzy poległych na polu walki po ciężkim ostrzale artyleryjskim, który mógł spowodować rozległe obrażenia ciał. Ostateczna liczba ofiar, których szczątki ekshumowano zostanie ustalona w wyniku dalszych badań antropologicznych i genetycznych”.
Znaleziono także elementy oprzyrządowania i umundurowania wojskowego (m.in. guziki wojskowe, pasy, maski przeciwgazowe) oraz przedmioty osobiste (medaliki, różańce, polskie monety).
„Szczególnie cennym znaleziskiem jest 11 nieśmiertelników z danymi pozwalającymi na ustalenie tożsamości żołnierzy. Umożliwi to podjęcie badań genealogicznych i pobranie materiału porównawczego do badań genetycznych od krewnych poległych żołnierzy” - dodano.
Żołnierze Wojska Polskiego toczyli walki z Wehrmachtem na północnych przedpolach Lwowa 16 i 17 września 1939 r. Uczestniczyły w nich m.in. 10. Brygada Kawalerii Stanisława Maczka – wówczas pułkownika dyplomowanego, później zaś generała – dowódcy słynnej 1. Dywizji Pancernej, której zwycięski marsz w 1944 r. wiódł przez północną Francję, Belgię i Holandię, aż po wielką bazę niemieckiej marynarki wojennej w Wilhelmshaven. W Zboiskach mogą być także pochowani żołnierze z innych jednostek Wojska Polskiego, w tym z idących z odsieczą oddziałów, którymi dowodził gen. Kazimierz Sosnkowski.
To druga zgoda na prowadzenie ekshumacji na terenie Ukrainy. Podczas tegorocznych ekshumacji w dawnej wsi Puźniki wydobyto szczątki co najmniej 42 osób – kobiet, mężczyzn i dzieci. Jak powiedziała PAP Alina Charłamowa z ukraińskiej fundacji Wołyńskie Starożytności, poszukiwania w tej wsi będą kontynuowane; powinna być tam jeszcze jedna mogiła. Pogrzeb szczątków polskich ofiar wydobytych ze zbiorowego grobu w Puźnikach zaplanowano na 6 września. (PAP)
pj/ akr/ dki/
