Michał Sobelman PAP/Andrzej Rybczyński
Zmarł Michał Sobelman, wybitny tłumacz prozy i dramaturgii izraelskiej na język polski. Przekładał m.in. Hanocha Levina, Savyon Liebrecht, Jehudit Katzir, Beniamina Tammuza. Miał 71 lat.
„Jan Ordyński powiadomił na Facebooku, że umarł Michał Sobelman, wybitny tłumacz prozy i dramaturgii izraelskiej na język polski. Przekładał m.in., a może przede wszystkim Hanocha Levina” - napisał w środę w mediach społecznościowych kierownik literacki Teatru Żydowskiego Remigiusz Grzela. Przypomniał, że „także dzięki niemu doceniliśmy Savyon Liebrecht”. „Bardzo smutna wiadomość” - dodał Remigiusz Grzela.
„Z dramatów Levina, jakie przełożył, ukochałem sobie ostatni, niewystawiany w Polsce tekst, jaki mamy w planach w Teatrze Żydowskim, >>Całuj ciotkę<< (w tym przekładzie jest wirtuozeria Michała, jak i maestria już ciężko chorego Levina)” - podkreślił we wpisie kierownik Teatru Żydowskiego w Warszawie.
Michał Sobelman urodził się 26 marca 1953 r. w Sosnowcu. Był polsko-izraelskim tłumaczem literatury hebrajskiej, rzecznikiem prasowym ambasady Izraela w Polsce, redaktorem naczelnym pisma „Słowo Żydowskie”, scenarzystą filmów dokumentalnych.
W 1969 r. wyemigrował do Izraela. Początkowo przebywał w kibucu, następnie ukończył technikum elektroniczne w Jerozolimie. Po prawie 6 latach służby wojskowej rozpoczął studia i ukończył historię oraz slawistykę na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie. W latach 1981-92 był pracownikiem naukowym tejże uczelni oraz współpracownikiem Instytutu Yad Vashem. Od 1993 r. przez 30 lat pełnił funkcję rzecznika prasowego ambasady Izraela w Warszawie.
Począwszy od roku akademickiego 2000/01 prowadził na studiach podyplomowych w Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu wykłady pt. „Powojenne losy narodu żydowskiego. Powstanie państwa Izrael, jego problemy wewnętrzne i miejsce w polityce międzynarodowej”.
Był autorem publikacji z zakresu stosunków polsko-żydowskich, które ukazały się m.in. w Izraelu, we Włoszech i w Polsce.
„Autor scenariuszy kilkunastu filmów dokumentalnych zrealizowanych w Izraelu i w Polsce. Brązowy Lajkonik za film >>Czytając Sienkiewicza na Pustyni Negew<< na festiwalu w Krakowie w 2000r., II nagroda za film >>W poszukiwaniu utraconych lat<<, Rozdroże Europy, Lublin 2003, najlepszy polski film o tematyce żydowskiej na festiwalu Motywy Żydowskie, Warszawa 2007)” - napisano o Sobelmanie na stronie wydawnictwa ADiT.
W 2003 r. Sobelman otrzymał Nagrodę Fundacji POLCUL za wkład w dialog polsko-żydowski. W 2004 r. był współorganizatorem i rzecznikiem prasowym Warszawskiego Międzynarodowego Festiwalu Filmowego „Żydowskie Motywy - Ha-Motiv Ha-Jehudi”.
Jak przypomniano na stronie wydawnictwa ADiT, „tłumaczył prozę Jehudit Katzir, Beniamina Tammuza i Batii Gur”, wraz z Szoszaną Ronen w 2000 r. opublikował „Samouczek języka hebrajskiego”.
Przetłumaczył następujące sztuki Hanocha Levina: „Morderstwo”, „Dziwka z Ohio”, „Shitz”, „Jakobi i Leidental”, „Męki Hioba”, „Śniący chłopiec” (przekład wraz z Agnieszką Olek). Sztuki te ukazały się w tomie „Ja i ty i następna wojna” opublikowanym przez wydawnictwo ADiT.
Przełożył też sztuki Savyon Liebrecht: „Przypadek Freuda”, „Rzecz o banalności miłości”, „Po chińsku do ciebie mówię”, „Sonia Muszkat”, „Ruchele wychodzi za mąż” i „Pustynne jabłka”. Wydawnictwo ADiT opublikowało je w tomie „Rzecz o banalności... i inne sztuki”.
Na koncie miał też tłumaczenia dramatów: Edny Mazyi – „Gry i zabawy”, oraz Miriam Kainy – „Koniec sezonu marzeń”.(PAP)
gj/ miś/
